روایت پرتیراژترین روزنامه جهان از جنگ ۱۲ روزه؛
حالا ابتکار عمل در دست تهران است/ تلاش‌ها برای نابودی تاسیسات هسته‌ای ایران شکست خورده است
روزنامه پرتیراژ «یومیوری شیمبون» ژاپن در گزارشی جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران را جنگی «بدون برنده» توصیف کرد و نوشت که «واشنگتن و تل‌آویو فقط تا همین‌جا قادر به پیشروی بودند.»
به گزارش خبرگزاری قدس (قدسنا) کنجی ناکانیشی(Kenji Nakanishi)، خبرنگار و تحلیلگر روزنامه «یومیوری شیمبون» که به گفته وی، از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ به‌عنوان خبرنگار این روزنامه در تهران حضور داشت؛ در مطلبی با اشاره به روزهای حضورش در ایران که با سال امضای توافق هسته‌ای (برجام) بین تهران و واشنگتن و قدرت‌های دیگر، مصادف بود، نوشت: در آن روزها هر بار که برای ماموریت به مصر می‌رفتم، مردم عادی تقریبا همیشه این سوال ساده را می‌پرسیدند؛ «از ایران آمده‌ای؟ بگو ببینم، واقعا ایران همینقدر قدرتمند است؟»
در ادامه این گزارش می‌خوانیم: ایران به‌عنوان یک قدرت بزرگ اسلامی غیرعرب که با مصر هیچ رابطه دیپلماتیکی نداشت، توجه زیادی را به خود جلب کرده بود. همه انتظار داشتند با اجرای برجام، قدرت اقتصادی ایران هم رشد چشمگیری کند. ۱۰ سال از آن زمان گذشته؛ برجام عملا فروپاشیده است.
ناکانیشی با اشاره به جنگ ۱۲ روزه بین جمهوری اسلامی ایران و رژیم صهیونیستی که در نهایت به بمباران تاسیسات هسته‌ای ایران با همدستی اسرائیل و آمریکا و سپس ادعای دونالد ترامپ، رئیس جمهوری این کشور مبنی بر «نابودی کامل» سه سایت هسته‌ای ایران همراه شد، نوشت: با این حال، پاسخ من به پرسش مصری‌ها «هم بله و هم خیر» است. ایران قطعاً آسیب‌پذیری نشان داد، اما از سوی دیگر می‌توان گفت که اسرائیل و آمریکا هم فقط تا همین‌جا توانستند پیش بروند. مساحت ایران ۷۵ برابر اسرائیل و جمعیتش ۹ برابر است. اسرائیل با کمتر از ۱۷۰ هزار نیرو، عملا برای اعزام نیرو به ایران که بیش از ۶۱۰ هزار نیرو دارد، راهی ندارد. همین موضوع حتی برای آمریکا هم صادق است؛ کشوری که خاطره تلخ باتلاقِ پس از اشغال عراق همچنان در ذهنش مرور می‌شود.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است: تاکویا موراکامی، پژوهشگر ارشد اندیشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه در شهر ماتسویاما واقع در استان اهیمه ژاپن بر این باور است که جنگ ۱۲ روزه تاب‌آوری و استقامت تهران را نشان داد. اینکه توان هسته‌ای ایران از بین رفته یا نه، ربطی به نابودی تاسیسات ندارد. حتی اگر همه سانتریفیوژها نابود شده باشند، تا وقتی ایران توانایی ساخت آنها را دارد، قادر است دوباره و دوباره بسازد. در نتیجه، اساسا توان هسته‌ای ایران از دست نرفته است.
در تحلیل موراکامی همچنین تاکید شده است که «نیروی زمینی ایران تقریبا دست‌نخورده باقی مانده و با وجود ترور فرماندهان ارشد، قادر به جایگزینی افراد جدید است و از این رو، زنجیره فرماندهی برای طولانی‌مدت فلج نمی‌شود.»
در واقع، به نوشته رویترز، مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری ایران، دوم نوامبر(۱۱ آبان) اعلام کرد که تهران تاسیسات هسته‌ای را «قوی‌تر از قبل» بازسازی می‌کند و تاکید کرد که «نابودی چند ساختمان و کارخانه برای ما مشکلی به وجود نمی‌آورد.»
ریچارد هاس، رئیس سابق شورای روابط خارجی آمریکا، در شماره پاییز ۲۰۲۵ نشریه «Yomiuri Quarterly» اینگونه استدلال می‌کند که در بحران خاورمیانه هم‌اکنون ابتکار عمل به دست ایران افتاده است. به گفته وی «مرحله اول حمله اسرائیل به ایران و مرحله دوم ورود آمریکا به این حمله بود و حالا بحران خاورمیانه وارد مرحله سوم شده است. در ۲ مرحله قبلی، ابتکار عمل دست اسرائیل و آمریکا بود، اما اکنون این ابتکار به ایران منتقل شده است.»
هاس باور دارد که «تلاش‌ها برای نابودی تاسیسات هسته‌ای احتمالا شکست خورده و سرنگونی حکومت ایران هم دشوار است. او پیش‌بینی می‌کند اینکه ایران بلافاصله به اقداماتی همچون ایجاد اختلال در حمل و نقل دریایی مبادرت ورزد، غیرمحتمل است، بلکه ارکان رهبری ایران روی تقویت ساختار داخلی تمرکز خواهند کرد.»
به نوشته این رسانه که پرتیراژترین روزنامه جهان محسوب می‌شود، «پس‌زمینه جنگ ۱۲ روزه، دامن زدن اسرائیل به(ادعای بی‌اساس) خود درباره برنامه هسته‌ای ایران بود. در آن زمان گمان می‌رفت که ایران بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصد در اختیار دارد که در صورت غنی‌سازی بالاتر، برای ساخت ۹ بمب هسته‌ای کافی است. با این حال، ایران همزمان در حال مذاکرات مکرر با آمریکا بود و حمله اسرائیل این مذاکرات را ناکام گذاشت.»
توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ پس از سال‌ها مذاکره به‌عنوان راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای ایران حاصل شد و شرط اصلی آن «رفع تحریم‌ها در برابر محدودیت قابل توجه برنامه هسته‌ای و پذیرش نظارت قوی‌تر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» بود.
با این حال، ترامپ در نخستین دوره ریاست جمهوری‌اش در سال ۲۰۱۸ به طور یکطرفه از این توافق خارج شد و شرایط آشفته شد. یک سال بعد ایران اعلام کرد که به عنوان اقدام متقابل، تعهدات خود ذیل توافق را به‌تدریج تعلیق می‌کند و برنامه هسته‌ای را شتاب بخشید. سه کشور اروپایی باقیمانده در برجام یعنی انگلیس، فرانسه و آلمان، درست پیش از پایان مهلت، در تابستان امسال به اصطلاح «مکانیسم ماشه» را علیه ایران فعال کردند و تمام تحریم‌های قبلی سازمان ملل متحد بازگرداندند؛ در نتیجه چهارچوب برجام پس از ۱۰ سال عملا فروپاشید.
به نوشته نگارنده این مطلب، «ایران هرگونه قصد ساخت سلاح هسته‌ای را قویا رد می‌کند. پافشاری تهران بر تداوم برنامه هسته‌ای عمدتا با هدف استفاده از آن به‌عنوان برگ برنده در مذاکرات دیپلماتیک است. ایران به دنبال رفاه و شکوفایی ملی است، اما تحریم‌های اقتصادی آمریکا مانع پیشبرد این شکوفایی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی برای توسعه و بهره‌برداری از منابع عظیم بالقوه‌اش می‌شود. بنابراین(ایران) سیاست "رفتن تا لبه پرتگاه" را در پیش گرفته و این یعنی محدود کردن برنامه هسته‌ای در ازای امتیاز و رفع تحریم‌ها و برجام در ابتدا همین مسیر را طی می‌کرد.»
در بخش دیگری از این گزارش بر این نکته تاکید شده است که «پس از حملات اسرائیل و آمریکا، در داخل ایران هیچ جنبش آشکاری برای تغییر رژیم دیده نشد»؛ اذعانی که بر اتحاد و همبستگی مردم ایران در جریان و پس از حمله واشنگتن و تل‌آویو صحه می‌گذارد.
کازوتو سوزوکی، استاد دانشگاه توکیو و عضو پیشین هیات کارشناسان کمیته تحریم‌های ایران در شورای امنیت سازمان ملل می‌گوید که «اگر آمریکا از برجام خارج نمی‌شد، تصور می‌کنم که آینده دیگری ممکن بود. آن خروج همه چیز را از مسیر خارج کرد. به هر صورت، مذاکرات باید دوباره از سر گرفته و چیزی مشابه برجام ایجاد شود. در غیر این صورت، این مشکل هرگز حل نخواهد شد.»
موراکامی نیز اظهارات خود را اینگونه جمع‌بندی می‌کند: تا اینجای کار نه آمریکا، نه اسرائیل و نه ایران گزینه بعدی مشخصی ندارند. شرایط به بن‌بست بسیار نزدیک شده است.
نگارنده این گزارش در پایان می‌نویسد: این است چهره کنونی منطقه پس از جنگی ۱۲ روزه که هیچ برنده‌ای نداشت.
انتهای پیام /ی.ح/26
صفحات اجتماعی
اینستاگرام تلگرام توییتر آر اس اس