«مَکْتَبة سَمیر مَنْصور» نماد مقاومت غزه

به گزارش خبرگزاری قدس(قدسنا)، حدود چهار ماه پیش، انجمن ناشران بین‌المللی(IPA) فهرست نهایی نامزدهای جایزه جهانی ولتر را اعلام کرد که در میان ۵ نامزد، نام سمیر منصور نیز به چشم می‌خورد؛ «سمیر منصور» تنها نام کتابفروشی محبوب در غزه نیست بلکه نام کتاب فروشی ۶۰ ساله است که فروشگاهش را در پی حملات رژیم صهیونیستی به غزه حفظ کرده است. کتابفروشی «سمیر منصور» از سال ۲۰۰۰ که در بلوک شلوغ شهر غزه و نزدیک سه دانشگاه افتتاح شد، مکان مورد علاقه دانشجویان و کتاب دوستان پرشور بود اما پس از دو بار تخریب و بازسازی، امروز نماد مقاومت غزه است.

این کتابفروشی در جنگ ۲۰۲۱ غزه به ویرانه تبدیل شد. در آن زمان، تصاویری از فروشگاه تخریب‌شده و صاحب آن، سمیر منصور درحالی که روی ویرانه‌های آن کتابفروشی ایستاده بود در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد. او گفت: «ساختمانی که ۲۱ سال میزبان رویاها و دستاوردهای من بود، جلوی چشمانم فرو ریخت. در آن لحظه بود که معنی درد را فهمیدم و درد یعنی از دست دادن هر چیزی که دوست داری.»

این کتابفروشی حدود ۱۰۰ هزار جلد کتاب داشت. سمیر همان سال اعلام کرد که ضرر مالی آن حدود ۷۰۰ هزار دلار برآورد شده است. او ادامه داد: «من دو انتفاضه و سه جنگ علیه نوار غزه را پشت سر گذاشته‌ام، اما پیش از این هرگز کتابفروشی ویران نشده بود.»

تصاویر ویرانه‌های این کتابفروشی محبوب، دوستداران کتاب و فرهنگ را بر آن داشت که با ایجاد یک پویش بین‌المللی برای جمع‌آوری کمک مالی و بازسازی این کتابفروشی اقدام کنند. وکلای حقوق بشر و خیرّین از سراسر جهان پویشی را ایجاد کردند و خواستار اهدای کتاب و پول برای کمک به کتابفروشی سمیر منصور شدند.

کلایو، یکی از وکلای حقوق بشر که در ایجاد پویش بازسازی این کتابفروشی نقش داشت گفت: در واقع هدف، صرفاً جایگزین کردن کتاب‌ها نبود، بلکه در نظر داشتیم این مفهوم را القا کنیم که فرهنگ و آموزش، مرزی نخواهد داشت.

این کمپین ۱۵۰ هزار کتاب را از اهداکنندگان جمع‌آوری کرد و ساختمان جدید که ۳۴۰ هزار دلار هزینه داشت.

۹ ماه بعد منصور با کمک‌های سخاوتمندانه خیرین و فعالان حقوق بشر، کتابفروشی را از خاکستر در مساحتی بیش از هزار متر مربع، یعنی سه برابر اندازه فروشگاه اصلی، بازسازی کرد و خود منصور نیز ۷۰ هزار دلار از پس‌انداز شخصی خود را صرف ساخت قفسه‌های چوبی، کاشی کاری و نصب لوازم برقی کرد.

ساختمان جدید شامل سه طبقه با بیش از ۳۰۰ هزار کتاب با موضوعاتی از جمله فرهنگ، آموزش، داستان‌های کودکان، علم، فلسفه، دین و قانون بود.

دینا شانون، دانشجوی ۲۳ ساله و یکی از مشتریان این کتابفروشی در غزه به الجزیره گفت از مدت‌ها قبل از بمباران مغازه سمیر، مشتری وفادار این کتابفروشی بوده است. او می‌گوید که با پدرش به آنجا می‌رفت و سمیر همیشه کتاب‌های جدید را به او توصیه می‌کرد.

دینا ادامه داد: «بمباران کتابفروشی سمیر بسیار ناراحت‌کننده بود؛ همه‌چیز در یک لحظه ناپدید شد. تمام خاطرات من با دوستانم در هر گوشه از کتابخانه ناپدید شد.»

دینا معتقد است که اسرائیل عمداً زندگی فرهنگی در غزه را هدف قرار می‌دهد. وی گفت: «سمیر منصور نخستین مکان فرهنگی نبود که بمباران شد. اسرائیل چند سال پیش «بنیاد فرهنگ و علم سعید المشال» (یک مرکز فرهنگی برای رویدادها با کتابخانه عمومی) را نیز بمباران کرد.»

ناصر شبات، یکی از نویسندگان فلسطینی و از مشتریان این کتابفروشی می‌گوید: «وقتی کتابفروشی بمباران شد بسیار غمگین شدم، این کتابفروشی به بسیاری از نویسندگان جدید کمک کرده بود تا حرفه‌شان را اصلاح کنند و از نسل جدید حمایت می کرد. به جزأت می توانم بگویم خانه‌ای در غزه وجود ندارد که حاوی کتابی از این کتابفروشی نباشد. یکی از ابزارهای اشغال در محو هویت و میراث مردم، هدف قرار دادن کتابخانه‌ها و کتابفروشی‌ها است، زیرا آن‌ها ارتباط عاطفی با سرزمین و هویت را منعکس می‌کنند.»

او ادامه داد: «پیام من به همه جوانان عرب و فلسطینی این است که همه جبهه‌ها ممکن است سقوط کنند. ممکن است همه نبردهای اجتماعی و نظامی را از دست بدهیم اما نباید نبرد اندیشه، آگاهی و ادبیات را ببازیم، زیرا آن‌ها ریشه شهروندی و اصالت هستند. ما باید آن‌ها را حفظ کنیم.»

با این حال سال گذشته در پی حملات سنگین رژیم صهیونیستی به نوار غزه، این کتابفروشی مجدداً تخریب شد. اما سمیر منصور تسلیم نشد و این کتابفروشی همچنان به ارائه کتاب و بسته‌های هدیه به کودکان آواره ادامه می‌دهد.