رویکرد ایران در مذاکرات
وین؛ عدم انتظار راهبردی

خبرگزاری قدس (قدسنا)، مذاکرات هسته ای ایران با 1+4 از هشتم آذر و پس از یک وقفه طولانی در جریان است. با توجه به نوع درخواست هایی که طرف های مذاکره کننده از ایران دارند به نظر می رسد این مذاکرات ماهیت هسته ای خود را از دست داده باشد!

به نظر می رسد، دولت های اروپایی و امریکا بیش از آنکه تمایل داشته باشند تا بحث احیاء برجام را دنبال کنند که با خروج امریکا از آن و سپس حرکت در مسیر کاملا متناقض با تعهدات برجامی اش و نیز انفعال مشکوک و همسو با امریکای دولت های اروپایی، نفس هایش به شماره افتاده است،  اصرار دارند تا موضوعاتی چون توان موشکی، قدرت پهپادی، توانمندی فضایی، نقش آفرینی منطقه ای ایران و قس علیهذا را در این مذاکرات محور قرار دهند!

موضوعی که با واکنش شدید جمهوری اسلامی ایران روبرو شده است. در این ارتباط باقری کنی رئیس تیم مذاکره کننده ایران تاکید کرد؛ تا زمانی که تحریم ها علیه ایران نفس می کشند، احیاء برجام ممکن نیست.  

پس از روی کار آمدن دولت جدید در ایران، طبیعی بود که دولت جدید نیازمند فرصتی است تا کارگروه جدید برجامی را تشکیل دهد و با توجه به اینکه امریکا نیز دولت های اروپایی، همچنان برتنوع بخشی به تحریم ها و متراکم سازی کمّی آن مشغول بودند و عملا گفتگوهای برجامی اولویت خود را در سیاست های کلان نظام از دست داده بود – خصوصا که ایران با راهبرد اقتصاد مقاومتی توانسته بود تهدید تحریم را به یک فرصت بزرگ در مسیر استقلال اقتصادی تبدیل کند – لذا رسما اعلام کرد هرگاه شرایط داخلی و فضای بین المللی مهیا شد، ایران گفتگوهای احیاء برجام را در وین از سر خواهد گرفت.

اما امریکا و دولت های اروپایی که خود متهم پیش آمدن بن بست در موضوع توافق هسته ای با ایران بودند، ایران را متهم به ایجاد بن بست در مذاکرات وین کردند و مدام خود را مشتاق حل و فصل بحران توافق هسته ای (البته از نگاه آنها) نشان داده و ایران را مقصر جلوه می دادند.

نهایتا ایران با تعیین کارگروه مذاکرات، در وین حضور یافت. اما همانگونه که انتظار می رفت مجموعه ای از موج های رسانه ای برای مقصر نشان دادن ایران در صورت شکست مذاکرات را فعال کردند. یادداشت مشترک وزرای خارجه انگلیس و رژیم صهیونیستی علیه ایران در آستانه این مذاکرات و نیز سفرهای متعدد رابرت مالی مسئول پرونده ایران در امریکا به منطقه و دیدارهایش با مسئولان رژیم های منطقه ای مخصوصا رژیم صهیونیستی، نیز اعلام چند مورد تحریمی جدید به فهرست تحریم های قبلی و غیره در همین چارچوب ارزیابی می شود.

در حالی که همه طرف ها ( امریکا به صورت غیر مستقیم) در حال گفتگو در وین هستند، رابرت مالی رسما اعلام می کند که امریکا اراده ای برای برداشتن هیچ تحرمی از ایران را ندارد! جوبایدن رئیس جمهور امریکا نیز رسما بر ناممکن بودن لغو تحریم های این کشور علیه ایران تاکید می کند! همچنین حدود 16 سناتور امریکا طی یک بیانیه مشترک به کاخ سفید توصیه می کنند؛ رژیم تحریمی علیه ایران را حفظ کرده و هشدار می دهند در صورتی که توافقی با ایران در این ارتباط انجام شود، دولت بعدی امریکا آن را پاره خواهد کرد!

این نوع اظهارات نشان می دهد که غرب هنوز آماده ایجاد تغییر در رفتار خود در ارتباط با ایران نیست و بر این اساس انتظار شکست این دور از مذاکرات دور از تصور نیست. لذا موج رسانه ای پیش گفته شده را در واقع با هدف دور ساختن خود از پیامدهای شکست مذاکرات به راه انداخته اند.

ایران در دور قبلی مذاکرات اعلام کرد که هدفش از مذاکرات لغو تحریم ها علیه ایران است و در دور جدید هم با تاکید بر آن وارد شده است و رسما اعلام کرده است که هیچ موضوعی را بر موضوع لغو تحریم ها ترجیح نمی دهد. لذا علی رغم تلاش امریکا و دولت های اروپایی برای اولویت دادن به مباحث دیگر در روز اول گفتگوها، با اصرار ایران بر مواضع اصولی اش، از دیروز(سه شنبه) دستورکار مذاکرات، رسیدن به یک راهکار برای لغو تحریم ها شد. این امر نشان از حقانیت ایران داشته و نیز یک پیروزی سیاسی برای آن به شمار می رود. موضوعی که در رسانه های صهیونیستی و نیز غربی بر آن تاکید شده است.

کارشناسان معتقدند که با توجه به حرکت رو به جلوی ایران بر اساس راهبرد اقتصاد مقاومتی که تا حد زیادی تحریم ها را خنثی کرده است و به تعبیری لغو تحریم ها تا حد زیادی می تواند صرفا به عنوان یک بُرد سیاسی برای ایران محسوب شود، این کشور انتظار راهبردی از مذاکرات وین نداشته و در پس زمینه حضورش در این مذاکرات اهداف خُردی را دنبال می کند که حصول و یا عدم حصولش چندان تفاوتی ندارد.

یادداشت : ایرج سبقتی