تولد یک ابر قدرت

ضربه اول ایران به امریکا وارد شد و افکار عمومی منتظر ضربات بعدی هستند. ساعت 20/1 بامداد روز چهارشنبه دقیقا در همان ساعتی که 5 روز قبل تروریست های امریکا سرداران محور مقاومت یعنی سپهبد قاسم سلیمانی و ابو مهدی المهندس و 8 نفر از همرزمانشان را ترور کردند، حمله موشکی ایران به 2 پایگاه مهم امریکا در عراق انجام شد که طبق گزارش ها با تلفات و خسارات فراوانی همراه بوده است.

واکنش ایران که بسیاری از تحلیلگران آن را یک پاسخ بسیار سخت و خشن اعلام کرده اند، سوالات زیادی را مطرح کرده است؛ آیا امریکا به این اقدام انتقامی ایران واکنشی در سطح نظامی خواهد داشت؟ آیا این پاسخ را باید پایانی بر تنش میان امریکا و ایران لحاظ کرد؟ آیا ایران همانطور که رهبران سیاسی و نظامی آن در چند روز اخیر بارها اعلام کرده اند، مجموعه ای از پاسخ های سخت را در ارتباط با جنایت ترور محبوب ترین فرمانده نظامی خود تعریف کرده و در روزهای آینده تهدیدات خود را اجرا می کنند؟ افق معادلات منطقه ای و بین المللی چگونه ترسیم می شود؟

روند تحولات داخلی و منطقه ای در چهل سال گذشته در جهت تبدیل شدن جمهوری اسلامی به عنوان یک قدرت منطقه ای بوده است و در حال حاضر جایگاه ایران در نظام منطقه ای و نیز سطح بین الملل جایگاه خاصی است و با توجه به این جایگاه ایران، همچنین ظرفیت های ملی و منطقه ای که طی چهل سال پس از انقلاب تولید کرده است، در پی آن است تا منافع خود را تامین و صیانت می کند.

اقدام امریکا در ترور شهید قاسم سلیمانی و همراهان وی در عراق در حقیقت ضمن اینکه یک تهدید جدی منافع و امنیت ایران محسوب می شود، در واقع ایجاد چالش بزرگی برای جایگاه منطقه ای و جهانی ایران نیز به شمار می رود. بر این اساس اگر ایران نسبت به این اقدام امریکا منفعل عمل می کرد خسارت جبران ناپذیری بر جایگاه وی و در آینده تهدیدات جدی بر منافع و امنیت ایران وارد می شد. بر این اساس پاسخ به این اقدام امریکا ناگریز بود.

از آنجا که امریکا رسما مسئولیت این اقدام را پذیرفته است، ضرورت داشت پاسخ نیز رسمی و مستقیم باشد و نه از سوی نیروهای همپیمان ایران. بر همین اساس بامداد روز چهارشنبه دو پایگاه عین الاسد در استان الانبار و التاجی در اربیل هدف حملات موشکی ایران قرار گرفت که بر اساس گزارش های اولبه با تلفات انسانی بالا و خسارات بسیار سنگین همراه بوده است.

سوال این است که آیا امریکا به این حمله ایران واکنش نشان خواهد داد؟ واقعیت آن است که امریکا به عنوان یک ابر قدرت جایگاه بالایی در نظام بین الملل داشته و بر این اساس شاید بدیهی ترین انتظار از امریکا ( برای بعضی کشورها) واکنش سخت به ایران باشد اما واقعیت آن است که همین جایگاه بالای بین المللی امریکا به وی اجازه تشدید تنش و تبدیل آن به یک جنگ را نمی دهد. زیرا هم توان ملی ایران و هم ظرفیت های منطقه ای ایران توانایی بالایی برای تحمیل پیامدهای بسیار سخت و ویرانگر بر امریکا و همپیمانان منطقه ای آن را دارد. بر همین اساس طی 5 روز گذشته با روانه کردن میانجی های متعدد تلاش کرده است ایران را از پاسخ منصرف و یا به پذیرش پاسخ هماهنگ شده راضی کند. با آنکه می دانست ایران این درخواست را رد می کند اما تلاش کرد تا پاسخ ایران را تا می تواند به تاخیر بیندازد تا به زعم خود شرایط به گونه ای رقم بخورد تا ضربات وارده بر جایگاه امریکا را کاهش دهد. طرح مباحثی که به نوعی توافق شده تا ایران یک پاسخ متناسب به امریکا بدهد نیز در همین چارچوب مطرح است.

 واقعیت آن است که خواه امریکا به این حمله تلافی جویانه ایران واکنش نظامی بدهد و خواه ندهد، جایگاه امریکا در نظام بین الملل به شدت آسیب دیده  و به نگاه برخی تحلیلگران امریکا دیگر به عنوان هژمون برتر جهان مطرح نیست و بر عکس پاسخ و یا عدم پاسخ امریکا به حمله تلافی جویانه ایران، موجب ارتقاء جایگاه ایران در نظام منطقه ای و نظام بین الملل شده است.

با توجه به اینکه نظام بین الملل فعلی که پس از جنگ دوم جهانی مستقر شده است تقریبا فروپاشیده است و نظم جدیدی در حال شکل گیری است و با توجه به اهمیت منطقه غرب آسیا در نظام پیش روی، و اینکه ایران و همیمانان فعلی و نیز همپیمانی که در آینده به آن خواهند پیوست، بسیاری از تحلیلگران معتقدند محور مقاومت به رهبری ایران مهمترین و یا دستکم یکی از مهمترین بازیگران و قدرت های برتر در نظم بین المللی اینده خواهند بود.

تحلیلگران معتقدند جسارت مبتنی بر ایمان ایران در حمله به دو پایگاه مهم نظمی امریکا و کشته و مجروح کردن حدود 300 نفر( بر اساس گزارش های اولیه تقریبا 85 نظامی امریکا کشته و بیشتر از 200 نفر مجروح شده اند) که در 50 سال گذشته بی سابقه بوده است، تحولات بسیار جدی بر منطقه و جهان اسلام خواهد داشت. به نظر می رسد این اقدام ایران حاوی پیام های مهمی برای بسیاری از بازیگران منطقه ای بوده و ضمن اینکه محور مقاومت را بیش از گذشته تقویت کرده باید منتظر بازنگری در سیاست های برخی از رژیم های منطقه ای بود که امنیت را در وابستگی به قدرت های استعماری می دانستند. به همین دلیل تحلیلگران معتقدند شرایط برای پیشرفت طرح صلح هرمز که از سوی ایران مطرح شده است بسیار مناسب است. همچنین باید منتظر تغییربسیاری از همپیمانی ها در سطح منطقه که بر اساس وابستگی تعریف شده و نیز رفع محدودیت و فشارها بر جوامع مسلمان بود. در عین حال این اقدام ایران می تواند در بازنگری روابط بسیاری از کشورهای جهان خصوصا اروپا با امریکا تاثیر داشته و زمینه ساز استقلال این کشورها از امریکا شود. به عبارت دیگر باید گفت یک ابر قدرت متولد شد و یک ابر قدرت مرد.

انتهای پیام/م.ح