اعتراضات لبنان، فرصتی برای
خروج همیشگی از بن بست ها

احمد اخگر

اعتراضات چند روز اخیر در لبنان در حال رقم زدن شرایط جدیدی در این کشور است.  مقابله با فساد گسترده سیاسی – اقتصادی در کشور، روند کاهشی ارزش پول ملی که کاهش قدرت خرید مردم را به دنبال داشته است، افزایش قیمت کالاها خصوصا کالاهای اساسی مانند سوخت و نیز افزایش مالیات به ویژه افزایش 2 درصدی مالیات بر خدملات اپلیکیشن های اینترنتی مطالبات اصلی معترضین اعلام شده است.

واقعیت آن است که فساد اقتصادی حاکم در ساختار دولت لبنان ریشه در فسادهای سیاسی دارد. بسیاری از جریان های سیاسی که اکنون در ساختار سیاسی لبنان حضور دارند، در دوران جنگ های داخلی لبنان تا هر میزان که می توانستند به غارت و چپاول اموال عمومی و خصوصی پرداختند و در این راه هیچ حد و مرزی را برای خود قائل نبودند اما همین جریان ها پس از جنگ در قدرت سیاسی شریک شدند.

بر این اساس همه مشکلات جامعه لبنان به جریان های سیاسی حاکم بر می گردد که بیش از 30 سال است در ساختار سیاسی لبنان حضور دارند و همانطور که سید حسن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان در سخنرانی روز اربعین خود تاکید کرد؛ هیچ شخص و جریان سیاسی نمی تواند خود را در شکل گیری فساد گسترده در لبنان و مشکلات مترتب بر آن مسئول نداند بلکه همه به نوعی در آن سهیم هستند.

تصاویر منتشر شده از تحولات چند روز اخیر حاکی از آن است که اکثر معترضین را جوانان تشکیل می دهند. جوانانی که دوران جنگ های داخلی را ندیده اند و در ضمن گرایشی به احزاب و جریان های سیاسی موجود در لبنان نیز ندارند بلکه مستقل از آنها عمل می کنند.

این جوانان به شدت نسبت به جریان های سیاسی و مسئولان لبنان بی اعتماد هستند و اساسا همانان را مشکل اصلی شرایط بغرنج لبنان می دانند. جریان هایی که بعضا وابسته به برخی دولت های منطقه ای و غربی هستند و این نفوذ بیگانگان در درون این جریان های سیاسی خود دامن زننده مشکلات لبنان است.

از سوی دیگر شرایط خاص لبنان و فقدان یک هویت ملی و برتری اولویت های قومی در میان جامعه لبنان که توسط جریان های سیاسی هم دامن زده می شود نوعی بی ثباتی سیاسی را در لبنان ایجاد کرده است که اجازه نمی دهد طرح های ملی که منافع فرا قومی را در نظر دارد و نه منافع قومی و جناحی، در کشور عملیاتی شود که همین موضوع هم در ایجاد و گسترش فساد سیاسی و اقتصادی نقش پر رنگی دارد.

حضور پر رنگ جوانان از همه قومیت ها نشان می دهد که جوانان وابستگی جناحی ندارند و این خود فرصتی است تا لبنان به سمت یک تغییر در حوزه ساختاری حرکت کند که در آن هویت ملی بر هویت های خرد قومیتی غلبه داشته باشد. اما با توجه بر سلطه ای که  جریان های سیاسی بر منابع مالی و نیز رسانه ها دارند، به گونه ای اجازه رشد مطالبات ملی و غلبه آنها بر اولویت های قومی و در حقیقت جناحی را نمی دهند.

به نظر می رسد نخبگان جامعه لبنان باید اعتراضات اخیر را جدی بگیرند زیرا این جوانان نشان داده اند که نمی خواهند همچنان در دام فریب جناح های سیاسی فاسد قرار گیرند و این هشداری است تا با اتخاذ تصمیمات درست و بر اساس منافع و مصالح ملی و نه قومی و جناحی، لبنان را از شرایط حاد کنونی به سمت افق روشن و آینده ای آرام و امن هدایت کنند.

معترضین جوان هم باید هشیارانه اجازه مصادره این حرکت خود جوش را به احزاب و جریان های سیاسی ندهند و از سوی دیگر مراقبت کنند تا برخی جریان ها خائن و وابسته به امریکا و رژیم صهیونیستی اعتراضات آنها را به یک معضل بزرگ امنیتی و انداختن لبنان به عرصه جنگ های داخلی تبدیل نکنند.

تمام.م/ع