ژنرال اجاره ای سعودی چه کسی است؟

در آغاز گمان می رفت که سعودی ها، با قاطعیت و به تنهایی موفق به پایان دادن جنگ یمن شوند اما تحولات نشان دهنده مواضع نادرست و شتاب زده در ارزیابی ها بود.

از طرفی سعودی ها نیاز به توجیه این جنگ ویران گر و مشروعیت بین المللی داشتند. بی تردید باید گفت که ادبیات سیاسی عرب از مدت ها پیش فاقد مفهوم و محتوایی بنام ارتش قدرتمند عربی و شاخصه های اقتدار است.  پیش از آن و قبل از شکست در جنگ شش روزه “قومیت گرایی عربی” تنها محرک اصلی ارتش های عربی را تشکیل می داد و هیچگاه نتوانست دارای خاستگاه و پشتوانه ملی و حتی عرب گرایی ملت های عربی باشد.

 تاسف بارتر اینکه همین ارتش های نصف نیمه، به ابزاری برای تضمین حیات سیاسی دیکتاتورهای عرب تبدیل شد. البته در بسیاری از موارد، توان همین ارتش ها تنها در اندازه پلیس سرکوب شهروندان عربی بود و در برابر عربده کشی های اسرائیل جرات واکنش نداشت.  از این رو ملت های منطقه برای برون رفت از این بحران ها و نیز رسیدن به آرمان های خود نگاه و امیدی به آن نداشتند و همین فقدان به شکل گیری گروه های مقاومت انجامید.

در اینجا بود که برخی از کشورهای عربی تلاش کردند تا این خلا خفت بار را برطرف کنند تا دست کم پایداری سیاسی آنان در برابر ملت هایشان حفظ شود.   از این رو هزینه های سرسام آوری برای خرید تسلیحات تجهیزات نظامی پرداخت کردند تا دست کم اندکی از بار خفت نداشتن ارتش ملی و قدرتمند بکاهند و هم بازاریابی تسلیحات غرب را برعهده بگیرند.  در این میان ایالت های ذره بینی حاشیه خلیج فارس به دلیل فقدان مولفه های اقتدار ملی براساس تقسیم ماموریت غرب، احساس نیاز به چنین تسلیحاتی داشتند.

 با آغاز قیام های مردمی که ازسال 1978 و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در منطقه رخ داد، نیاز به داشتن ارتشی که هم مانع انقلاب ملت ها شود و هم حیات سیاسی عربی را تامین کند، بیشتر احساس شد؛ در نتیجه چنین نیازی بود که برخی ائتلاف های منطقه ای شکل گرفت که رهبری بیشتر آن، برعهده سعودی ها بود که تنها هدف آن ها حفظ ساختارهای دیکتاتور بوده است.   پس از تحولات بیداری اسلامی این ضرورت برای سعودی ها دو چندان شد، نگرانی از گسترش انقلاب ها به مرزهای سعودی و از دست دادن موقعیت پیشین منطقه ای سبب شد تا سعودی ها بشدت در پرونده سوریه، بحرین و یمن وارد شوند.  البته کار در بحرین و سوریه به دلیل دخالت غیرمستقیم هزینه های زیادی داشت اما مانند یمن برای سعودی ها باتلاق نشد.  در آغاز گمان می رفت که سعودی ها، با قاطعیت و به تنهایی موفق به پایان دادن جنگ یمن شوند اما تحولات نشان دهنده مواضع  نادرست و شتاب زده در ارزیابی ها بود. از طرفی سعودی ها نیاز به توجیه این جنگ ویران گر و مشروعیت بین المللی داشتند.

 بنابراین انتخاب واژه ائتلاف برای آن هم مشروعیت المللی می آورد و هم احتمال پیروزی آنان را تضمین می کرد.  البته پیشنهاد به پاکستانی ها در آغاز مطرح شد اما به دلایلی از جمله وضعیت ناامنی در پاکستان و آسیب رسیدن به وجهه بین المللی آن، این پیشنهاد از سوی پاکستانی ها رد شد.  

اما چرا اکنون این پیشنهاد مطرح و چرا پذیرفته شد؟  

1. انتخاب یک غیرعرب برای آنچه عربستان ائتلاف می نامد، نشان می دهد که نه عربستان به فرمانده هان عربی اعتماد دارد و نه آنکه اساسا یک فرمانده شایسته عربی برای چنین ائتلافی هست.

  2. اختلافات شدید سعودی ها با امارات که در جنگ یمن مشارکت فعال دارد.

  3. مصری ها که گفته می شود ارتش عربی آنان یک سر و گردن از اعراب قوی تر است، از پیوستن به این ائتلاف خودداری کرده اند.  

4. نگرانی از محوریت دیگر کشورهای عربی در این ائتلاف، به عبارتی سعودی ها هم مایل به پیروزی در جنگ یمن هستند و هم میل ندارند، یک کشور عربی دیگر در این پیروزی سهم و محوریت داشته باشد. به همین دلیل بود که طرح تشکیل ناتوی عربی یا پیشنهادات شبیه آن برای تشکیل ارتش مشترک عربی ناکام ماند.

 5. سعودی ها تا گردن در باتلاق یمن گرفتار شده اند و از سرناچاری و برای تغییر صحنه میدانی، چنین کاری کردند با امارات!  6. آگاهی از اینکه هیچ کشور عاقلی در جنگی که نتیجه آن از اکنون مشخص است، شرکت نمی کند.   اما چرا پاکستانی ها این پیشنهاد را پذیرفتند؟

 1. وعده ها و رشوه های سعودی به اسلام آباد،

 2. راحیل شریف فرمانده سابق است و اگرچه توفیقاتی درباره مبارزه با تروریسم در منطقه وزیرستان در پاکستان داشته است، اما یک مقام دولتی کنونی نیست، شاید پاکستان روغن ریخته را نذر سعودی ها کرده باشد!!

 3. فشار آمریکا به اسلام آباد.  بی گمان این پیشنهاد هم برای سعودی ها و هم پاکستان منافعی نخواهد داشت و قطعا وجهه بین المللی اسلام آباد را تخریب می کند.  چرا که راحیل شریف قرار است فرماندهی ارتش اجاره ای را برعهده بگیرد که قرار است با مشتی زن و کودک گرسنه بجنگد نه با ارتش کلاسیک