مشخصات معامله امنیتی جدید آمریکا با اسراییل-تحلیل

منطقه خاورمیانه طی یک هفته اخیر شاهد رفت و آمدهای آشکار و بعضا محرمانه شخصیت های سیاسی، امنیتی و نظامی آمریکا بوده است. این درحالی است که خاورمیانه خصوصا سرزمین های اشغالی فلسطین هفته آینده میزبان یک هیات امنیتی، نظامی، سیاسی  و اقتصادی است و نشان می دهد آمریکایی ها تحرک جدیدی را برای پیشبرد برنامه های کلان خود در منطقه خاورمیانه آغاز کرده اند.

* دیپلماسی آمریکا در یک هفته گذشته

بسیاری از گزارشات و تحلیل رسانه های منطقه طی یک هفته اخیر بر موضوع سفر جرج میچل فرستاده ویژه اوباما به خاورمیانه متمرکز بود اما آنچه را که این رسانه ها از پرداختن به ان تا حدودی غافل شدند " رویداد  موازی" بسیار پراهمیتی بود که همزمان باسفر میچل اتفاق افتاد و آن سفر شش ساعته رابرت گیتس وزیر دفاع آمریکا به تل اویو بود.

گزارش های محرمانه درخصوص این دیدار چیست؟ و ابعاد غیر آشکار آن به چه مباحث مهمی اشاره دارد؟

* رویداد موازی : ویژگیها و پرسش ها

در یک اتفاق همزمان میچل به سوریه عزیمت می کند و گیتس بلافاصله عازم تل آویو می شود. میچل پس از ترک خاک سوریه با وزیر دفاع آمریکا در اسراییل ملاقات می کند. این همزمانی چه معنایی دارد؟ و چرا این دو با هم دیدار کردند؟ چه ارتباطی بین تحرکات دو طرف این رویداد موازی وجود دارد؟  آیا هدف سفر گیتس به تل اویو ارسال پیامی به دمشق است؟ یا اینکه سفر میچل به دمشق پیامی به تل اویو بوده است؟ آیا هدفاز آن  ارسال دو پیام همزمان به دمشق و تل اویو بوده است؟ اگر این تعبیر درست است نشانه هایی که مضمون هریک از پیامها را روشن کند چیست؟

* دستور کار دیپلماسی گیتس در اسراییل: معلومات

گیتس عصر روز دوشنبه وارد سرزمین های اشغالی فلسطین شد . دستور کار وی شامل برنامه های زیر بود:

* دیدار و گفتگو با ایهود باراک وزیر جنگ اسراییل

* دیدار و گفتگو با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسراییل

گزارشهای محرمانه نیز فاش می کنند که نتانیاهو جمعه گذشته نشستی را با حضور شش وزیراز وزارتخانه های حساس موسوم به کابینه کوچک امنیتی با هدف آمادگی و اتفاق نظر پیرامون چگونگی تفاهم و تعامل با گیتس برگزار کرده است.

* دستورکار دیپلماسی میچل در منطقه: معلومات

سفر فرستاده ویژه اوباما به خاورمیانه دومین سفر وی به دمشق محسوب می شود. قابل تامل اینکه پیش از سفر میچل، فرید هوف معاون وی در امور سوریه مقدمات سفر وی را آماده کرده بود. علاوه براین، گزارشها حاکی است که دامنه سفر میچل به منطقه شامل سوریه، اسراییل، کرانه باختری، اردن، عربستان سعودی و بحرین نیز می شود. اطلاعات درزیافته می گوید که هدف از سفر میچل به سوریه  نظرخواهی از مقامات دمشق درباره امکان از سرگیری مذاکرات با اسراییل به اضافه امکان کمک های دمشق برای پیشبرد روند صلح در خاورمیانه است.

* دیپلماسی هفته آینده در منطقه

منابع موثق اعلام کرده اند که یک هیات بلندپایه آمریکایی هفته آینده به تل اویو سفر خواهد کرد که این هیات متشکل است از :

- ژنرال جیمز جونز مشاور امنیت ملی آمریکا

- دنیس راس مسئول منطقه مرکزی در شورای امنیت ملی آمریکا

- برخی مقامات بلندپایه سازمان سیا

- احتمالا ژنرال مایک مولن رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا  به همراه برخی افسران عالیرتبه

- برخی مسئولان ارشد وزارت خارجه

علاوه بر این، جیمز جونز مشاور امنیت ملی آمریکا در راس این هیات سلسله ملاقات هایی با مقامهای اسراییلی خواهد داشت که پراهمیت ترین آن دیدار با عوزی آراد مشاور امنیت ملی اسراییل است به گونه  ای که باردیگر خط دیپلماسی میان آمریکا و اسراییل را به خط شورای امنیت ملی دو طرف بازخواهد گرداند.

* خط ارتباط بین دیدار گیتس میچل و جونز کدام است؟

تحرکات دیپلماتیک بین تل اویو واشنگتن حاکی از آن است که برخی تحولات باردیگر در منطقه تکرار خواهد شد که می توان به موارد زیر اشاره کرد.

*تحولات آشکار:

اطلاعات درزیافته می گوید وزیردفاع آمریکا بر احیای پرونده روابط امنیتی آمریکا و اسراییل متمرکز خواهد شد و میچل نیز به عنوان فرستاده ویژه اوباما به خاورمیانه تمرکز خود را بر پرونده روند صلح این منطقه قرار می دهد. اما ژنرال جونز براحیای پرونده ایران تمرکز خواهد کرد.

* تحولات غیرآشکار:

گزارش منابع آمریکایی می گوید تحرکات دیپلماتیک اخیر خط تل اویو – واشنگتن با هدف تحقق موارد زیر صورت می گیرد:

-         دستیابی به یک راه حل میانه برای بحران شهرک سازی به گونه ای که مورد رضایت دو طرف آمریکایی و اسراییلی باشد و براساس ان اسراییل بتواند به شهرک سازی در سقفی محدود ادامه دهد.

-         دستیابی به تفاهمی پیرامون امکان معامله با اعراب از طریق راهکار عادی سازی در ازای توقف شهرک سازی

-         تلاش برای اعمال فشار به کشورهای حاشیه خلیج فارس جهت پذیرش معامله توقف شهرک سازی در ازای عادی سازی روابط با اسراییل

در خصوص این سه سفر مهم به منطقه برخی تحلیل ها نیز از تحقق چند هدف فرعی حکایت دارند اما هدف اصلی ای که هر سه این افراد دنبال می کنند پرونده ایران است. گزارشات منتشره می گوید سفر گیتس محور اصلی این سفرها است و بقیه برنامه های خود را با برنامه و دستورکارهای وی هماهنگ می کنند.  آنچه که از مجموع این دیدارها بیرون خواهد آمد مجموعه ای از پیشنهادات در قالب یک راهبرد شامل سیاست های تحریمی بیشتر علیه ایران  است که آمریکا در نظر دارد آن را در نشست آینده گروه هشت که قرار است در سن پترزبورگ برگزار شود ، ارائه دهد. ظاهرا آمریکایی ها و اسراییلی ها به این نتیجه رسیده اند که ایران نه تا پایان سپتامبر آینده و نه پس از ان تسلیم خواسته های آمریکا نخواهند شد بنابراین سرگرم تهیه بسته ای هستند تا آن را علیه ایران در نشست آتی جی هشت ارائه کرده و پس از آن این مجازاتها را در سازمان ملل مطرح کنند.

برخی کارشناسان غربی معتقدند تلاش پردامنه واشنگتن برای دستیابی به تفاهمی با اسراییل پیرامون پرونده ایران، با هدف اجبار اسراییل به اعطای برخی امتیازات است به گونه ای که برای واشنگتن این امکان را فراهم کند که روند صلح خاورمیانه را براساس برنامه های خود ادامه دهد. روندی که به خاطر اصرار اسراییل برادامه سیاست  شهرک سازی متوقف شده است. اینک واشنگتن بیش از هرزمان دیگری دریافته است که موفقیت در معامله توقف شهرک سازی اسراییل در ازای عادی سازی روابط  با کشورهای عربی و خصوصا کشورهای حاشیه خلیج فارس کلید اصلی تحرک پرونده صلح خاورمیانه خواهد بود. براساس این تحلیل اما ایران پرونده ای است که اسراییل را وادار به پذیرش این معامله و رهایی کنگره و دولت آمریکا از فشار لابی صهیونیستی می کند. دراین زمینه گفته شده که بسیاری از برنامه های آمریکا به سبب مخالفت هواداران اسراییل در کنگره و حزب دمکرات معلق مانده است.

علاوه براین اطلاعات محرمانه ای حکایت از آن دارد که حضور دو مسئول بلندپایه وزارت خزانه داری آمریکا در دیدار جیمز جونز مشاورامنیت ملی این کشور با همتای اسراییلی اش درهفته آینده موضوعی است که با هدف هماهنگی جهت اختصاص 2.7 میلیارد دلار  به رژیم صهیونیستی صورت می گیرد. این مبلغ را دولت اوباما به درخواست کمیسیون بودجه کنگره  و با هدف کمک به اسراییل برای توسعه شبکه ویژه دفاع موشکی این رژیم پس از شکست آزامایش موشکی مشترک اخیر آمریکا و اسراییل اختصاص داده است.

در خصوص اختلافاتی که مشاورامنیت ملی آمریکا سعی خواهد کرد برای حل ان با همتای اسراییلی اش در نشست آینده راهکاری بیاید  موضوع تمایل اخیر واشنگتن (در قالب طرح کلینتون) به استقرار "چتر هسته ای" آمریکا در خلیج فارس است. واشنگتن اعلام کرده است که در نظر دارد برای حمایت از منافع هم پیمانان عرب و همچنین منافع خود توانمندیهای هسته یی اش را در خلیج فارس مستقر کند. امری که اسراییلی ها به شدت آن را رد کرده اند و اعلام داشتند این تمایل آمریکا به معنای پذیرش همزیستی با ایران هسته یی است. براین اساس گفته می شود اختلافات میان آمریکا و اسراییل در خصوص این موضوع به حدی است که نمی توان برای آن راه حلی پیشنهاد کرد مگر آنکه واشنگتن امتیازات اغواکننده ای به تل اویو پیشنهاد کند. که بی شک این پیشنهادات از دید تل آویو نباید کمتر از عادی سازی روابط کشورهای خلیج فارس با اسراییل و همچنین امضای توافقنامه های امنیتی با این کشورها باشد.  

گردآوری: مهدی شکیبائی