مفهوم نزاع برای بازسازی غزه

مهدی شکیبایی*
پس از آتش بس یکجانبه رژیم صهیونیستی در غزه آنچه در شرایط کنونی از اهمیت بیشتری برخوردار است، تلاشها برای بازسازی این باریکه است.
هم اکنون دولت قانونی حماس، تشکیلات خودگردان، مصر و اسرائیل هر یک معتقدند که هر گونه بازسازی غزه از سوی آنان صورت پذیرد. تشکیلات خودگردان فلسطین به رهبری ابومازن معتقد است که این تشکیلات تنها نماینده فلسطینیان محسوب شده، بنابراین هر گونه روند بازسازی باید از کانال این تشکیلات صورت گیرد. دولت مصر نیز مدعی است که در توقف درگیریها و بازگرداندن اوضاع به شرایط عادی، نقش تعیین کننده ای داشته، بنابراین کشورهای منطقه ای و بین المللی برای بازسازی غزه باید از قاهره اقدام کنند.
اسرائیل نیز مدعی است، به لحاظ حاکمیتی، سرزمینهای فلسطین تحت اختیار اوست و تشکیلات خودگردان، یک تشکیلات خودخوانده با اختیارات مدنی در چارچوب مرزهای این رژیم است، نه حاکمیتی؛ بنابراین هر گونه اقدام بین المللی برای بازسازی غزه باید از کانال تل آویو انجام پذیرد.هر یک از سه طرف اشاره شده با طرح پیشنهادی خود در یک موضوع نقطه اشتراک دارند و آن، حذف جنبش حماس از روندهای سیاسی، امنیتی و اقتصادی پس از شکست اسرائیل در جنگ 22 روزه غزه است؛ اتفاقی که تلاش شد علیه حزب ا... لبنان پس از جنگ 33 روزه اسرائیل در سال 2006 به مرحله اجرا درآید.
حماس به عنوان تنها طرف قانونی فلسطین بخصوص پس از پایان دوره ریاست ابومازن بر تشکیلات خودگردان(نهم ژانویه) به لحاظ قانونی باید طرف تعامل نهادهای کمک کننده به بازسازی غزه قرار گیرد. اما در اقدامی مشترک، تلاش شده است حماس هیچ گونه دخالتی در این روندها نداشته باشد. بر این اساس، هم اینک سه تلاش همسو علیه حماس و برای جلب کمکها در حال شکل گیری است:
نخست، قاهره تلاش خواهد کرد بر کمکهایی که از سوی کشورهای عربی به غزه اختصاص داده می شود، از طریق عمرو موسی، دبیرکل مصری اتحادیه عرب نظارت داشته باشد. همچنین قاهره می کوشد اتحادیه اروپا را با اضافه کردن این شرط که در صورت انتقال این کمکها از طریق مصر، حاضر به کنترل مرزهای خود با نوار غزه است، وادار کند، کمکها به غزه را از کانال خود انتقال دهد.دوم، اسرائیل نیز تلاش می کند به لطف روابط مطلوب با واشنگتن، کمک فرستاده شده از آمریکا را زیر نظر خود درآورد.
سوم، تشکیلات خودگردان فلسطین نیز می کوشد با یادآوری این موضوع که این تشکیلات تنها طرف فلسطینی مذاکره کننده با طرفهای غربی است، بخشی از این کمکها را به اختیار خود درآورد تا با اعمال فشار بر دولت حماس، راه ورود مجدد اعضای فتح(بدنه تشکیلات خودگردان) را به غزه پس از اخراج مفتضحانه آنان از این منطقه هموار کند. اسرائیل نیز می کوشد با سیطره بر روند بازسازی غزه، چهره خود را در افکار عمومی غرب بهبود بخشد.
بر اساس آخرین پژوهشها، بازسازی نوار غزه بین 3 تا 5 میلیارد دلار هزینه در بردارد؛ مبلغی که می تواند برای شرکتهای چندملیتی غرب که هم اینک در عراق مشغول فعالیت هستند، وسوسه انگیز باشد. بر این اساس، مقاومت غزه به خوبی مفهوم تلاشهای دیپلماتیک کشورهای عربی و غربی برای بازسازی این باریکه را دریافته است و می کوشد راهکارهای جایگزینی ارائه دهد که همچون راهکار نظامی اش در جنگ 22 روزه، همه معادلات تحمیلی غرب را ناکام گذارد. 
 
*تحلیلگر مسایل خاور میانه

http://www.qudsdaily.com/archive/1387/html/11/1387-11-08/page1.html#2