نگاه روسیه به بحران‌ خاورمیانه

روسیه که پس از پایان جنگ سرد و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی (سابق) تا سالها در انزوا قرار داشت در سالهای اخیر (دوران پوتین) تلاش‌های بسیاری را برای احیای قدرت خود انجام داده است.
آنها دریافته‌اند که برای حضور در معادلات بین‌المللی باید عناصر قدرت‌ نظامی، اقتصادی و سیاسی را در اختیار داشته‌باشند. در این راستا روس ها توجهی خاص به خاورمیانه و تحولات آن از خود نشان داده‌اند بگونه‌ای که می‌توان آنها را از بازیگران این عرصه ارزیابی کرد. در هفته‌های اخیر مشاهده می شود که روسیه در بسیاری از تحولات خاورمیانه ایفای نقش می کند و تلاش دارد تا به عنوان میانجی فعالیت نماید. دیدارهای هیات‌های نمایندگی از سرزمین‌های اشغالی فلسطین برای ایجاد شرایط لازم برای نشست آنا پولیس ، بازیگری در پرونده لبنان با دیدارهای نمایندگان دو کشور که حضور سعد حریری در مسکو از نکات مهم آن است ، رایزنی‌ها با سوریه که به گفته ناظران برای ترغیب این کشور جهت حضور در نشست آنا پولیس بوده است، حضور دوباره در معادلات نفتی و اقتصادی عراق، دعوت از کشورهای عربی برای اجلاس مشترک در روسیه که برخی آن را آناپلیس می نامند، سفر ولیعهد عربستان به مسکو که گامی مهم برای تحکیم سیاست دو کشور و بازیگری روسیه در خاورمیانه خواهد بود و... را از می‌توان تحرکات اخیر مسکو در خاورمیانه دانست. روس ها دریافته‌اند که بسیاری از سیاست‌های آنها در جهان از طریق خاورمیانه اجرایی می شود.تشدید فعالیت‌های آنها در منطقه در مقطع کنونی می‌تواند برگرفته از چند هدف باشد که بعضا برجای مانده از استراتژی های گذشته آنها است. مسکو تلاش دارد تا در ادامه رقابت با آمریکا، حضور خود در مناطق نفوذ این کشور را گسترش دهد .در این میان خاورمیانه محوری مهم برای واشنگتن قلمداد می شود که روس ها به نام صلح جهانی و حل بحران‌های آن در حال توسعه نفوذ خود در آن هستند. روس ها برآنند تا با حل بحران‌های خاورمیانه به جایگاهی جدید در منطقه دست یابند در حالی که انزجار ملتهای منطقه از آمریکا و غرب، مولفه‌های برای اجرای بهتر این سیاست ها می باشد. با توجه به ماهیت اسلامی خاورمیانه ، روسیه گرایشات دینی بویژه توجه مسلمانان ساکن در روسیه را نیز مورد توجه قرار داده است .تاکید بر ساخت مساجد و برگزاری اجلاس‌های اسلام شناسی و مبارزه با گرایشات ضد اسلامی، تاکید بر حضور فعال مسلمانان در تحولات اجتماعی این کشور و... بیانگر عزم مسکو برای نزدیکی بیشتر با جهان اسلام است .روسیه بازیگری در تحولات خاورمیانه و حل بحران‌های آن را پل ارتباطی برای همکاری با سایر کشورهای اسلامی در آسیا، آفریقا و بسیاری از نقاط جهان ارزیابی می کند.
بطور خلاصه می توان گفت که تحرکات اخیر روسیه در خاورمیانه که با دعوت از مقامات کشورهای منطقه مسکو و رایزنی با سران مناطق بحران خیز اجرا می شود تحرکی برای ارتقای جایگاه روسیه در منطقه و عرصه بین‌المللی است. آنها برآنند تا از بحران ها به عنوان ابزاری جهت تحقق اهدافشان بهره‌گیری کنند در حالی که از یک سوء وجهه ای  جهانی برای خود کسب می کنند و از سوی دیگر مانع از انتقادها و سنگ‌اندازی‌های واشنگتن و غرب در این زمینه می شوند.اکنون آمریکا نمی تواند تقابل چندان با روسیه در خاورمیانه داشته باشد چرا که مسکو فعالیت خود را برای برقراری ثبات در منطقه عنوان می کند که جنبه قانونی دارد و آمریکا درصورت مخالفت با آن به مخالفت با صلح پرداخته‌ لذا چاره‌ای جز پذیرش این بازیگری ندارد هر چند که در نهایت از آن ابراز نارضایتی کرده و خواستار توقف آن است.