دست بالای مقاومت در فلسطین
راهبرد رژیم صهیونیستی چیست؟
خبرگزاری قدس(قدسنا)
علیرضاعرب کارشناس مسائل فلسطین در تحلیلی نوشت بعد از 7 اکتبر 2023 ، امریکا و اسرائیل در راستای ایجاد معماری جدید ژئوپلتیک و تغییر توازن قوا به ضرر محور مقاومت و ایران در خاورمیانه اقدام کرده اند و ایران و محور مقاومت نیز به مقابله با اسرائیل در عرصه ها و جبهه های گوناگون پرداخته اند.
حال سوال اصلی این است:
آیا بعد از دو سال جنگ در غزه و منطقه علیه محور مقاومت خاورمیانه جدید آمریکا و اسرائیل متولد شده است؟ یا حداقل زمینه های ایجاد آن فراهم شده است؟ وضعیت حماس و مقاومت فلسطین چگونه است؟ وضعیت اسرائیل چگونه است؟
-خاورمیانه جدید ؟
تاکنون علی رغم جنایات بیشمار در غزه ،لبنان و سایر نقاط منطقه "خاورمیانه جدید" مورد نظر آمریکایی ها محقق نشده است اما آنها به همراه اسرائیل و متحدین عرب خود همچنان در تکاپوی ایجاد آن هستند.
-آتش بس شکننده در غزه
آتش بس در غزه که در چهارچوب طرح 20 ماده ای ترامپ برقرار شده بسیار شکننده به نظر می رسد.
منافع متضاد اسرائیلی ها و فلسطینیان به ویژه حماس می تواند هر لحظه منجر به شروع مجدد جنگ در غزه شود.
اولا در چهار چوب طرح 20 ماده ای ترامپ، اسرائیل هیچ گونه تعهدی ملموس برای تشکیل کشور فلسطین نداده است و همین مساله می تواند محرک فلسطینیان برای شروع جنگ باشد.
- احیاء حماس
حماس نیز طی دو سال جنگ در غزه ضربات سختی را متحمل شده است اما بعد از آتش بس غزه در اکتبر 2025م به سرعت اقدام به بازسازی و توانمند سازی خود کرده است.
طی این دو سال حماس از بین نرفته بلکه تضعیف شده است که بعد از آتش بس در حال بازسازی و احیاء ذخایر تسلیحاتی خود است و همین احیاء نظامی و سیاسی و امنیتی و مدنی حماس می تواند انگیزه شروع مجدد جنگ توسط اسرائیل باشد.
اگر برای هر یک از طرفین منافع شروع مجدد جنگ بیش از منافع استمرار آتش بس باشد انگیزه برای شکستن آتش بس افزایش خواهد یافت.
در چار چوب طرح 20 ماده ای ترامپ که پایه آتش بس فعلی در غزه محسوب می شود مفاد چالش برانگیزی قرار دارند که انگیزه ها و احتمال وقوع مجدد جنگ را افزایش می دهند .
مسائل چالش برانگیز طرح بیست ماده ی ترامپ و آتش بس در غزه عبارتند از :
- خلع سلاح حماس
- انحلال حماس
- تشکیل «نیروی تثبیت کننده بینالمللی»ISF
- تشکیل نیروی پلیس فلسطینی
- ایجاد کمیته موقت «تکنوکرات» فلسطینی برای اداره غزه
- اصلاح تشکیلات خودگردان فلسطین
-از سرگیری مذاکرات صلح اسرائیل و فلسطین
- حماس منعطف تر
نقطه ضعف بزرگ طرح ترامپ نادیده گرفتن قدرت و اعتبار بی رقیب حماس در میان فلسطینیان در غزه و به ویژه کرانه باختری است.
حماس اقتدار مقاومت در میان فلسطینی ها است و قدرت حماس اسرائیلی ها را به خود مشغول کرده و این شبهه را ایجاد میکند که هر کشور فلسطینی، حتی اگر با حکم بینالمللی اعلام شود، بلافاصله مثل غزه به سکویی برای حمله به اسرائیل تبدیل خواهد شد.
حماس در 7 اکتبر و عملیات طوفان الاقصی آسیبپذیریهای اسرائیل را به وضوح آشکار کرد.
اکنون دو سال بعد از 7 اکتبر ، حماس در غزه و کرانه باختری زنده و پویا و دارای اعتبار است و هیچ تمایلی به خلع سلاح یا انحلال خود نشان نداده است.
مهمتر از همه اینکه حماس طی این دو سال جنگ در غزه، وجهه ، اعتبار و جایگاه سیاسی و بینالمللی خود را ارتقا داده است و اسرائیل را به شدت دچار انزوای بین المللی بی سابقه ای کرده است.
حماس طی این دو سال جنگ به نحو بی سابقه ای ، مذاکرات متعددی با مقامات آمریکایی داشته است و به وضوح اعتبار خود را به طرف آمریکایی تحمیل کرده است.
و این در حالی است که تشکیلات خودگردان فلسطین و دیگر گروه های فلسطینی سازشکار و به اصطلاح محافظه کار توسط دولت آمریکا جامعه بین المللی و میانجی هایی مثل قطر و مصر و ترکیه نادیده گرفته شده اند و جایگاه و اعتبار و مشروعیت شان تضعیف شده است.
اعتبار ، مشروعیت و جایگاه حماس به ویژه نزد فلسطینیان کرانه باختری که نسبت به غزه منطقه ای بسیار راهبردی تر و دارای اهمیتی بالاتر برای امنیت اسرائیل محسوب می شود به نحو روز افزونی در حال افزایش و ارتقاء است.
مساله مهم تر دیگر اینکه طی دو سال جنگ و مساله مذاکرات برای صلح و میانجیگری قطر و مصر و ترکیه سبب گسترش و تعمیق روابط حماس با کشورها و نهادهای مختلف در عرصه بین المللی شده است.
به طور مثال نزدیکی روزافزون حماس به قطر و ترکیه بسیار معنادار و تعیین کننده است چون قطر دارای منابع مالی غنی و لابی بسیار قدرتمند در ایالات متحده است و ترکیه نیز عضو رسمی ناتو و یک قدرت نظامی در منطقه محسوب می شود.
به عبارتی اکنون حماس قدرتمند تر و منعطف تر و دارای اعتبار و جایگاه بالاتر نزد فلسطینیان و مردم منطقه است.
اکنون بعد از دو سال جنگ سخت در نوار غزه و بعد از برقراری آتش بس در غزه ، حماس و مقاومت فلسطین منطقا به هیچ وجه نخواهند پذیرفت که از این دستاوردهای مهم راهبردی صرفنظر کند و طبق طرح بیست ماده ای ترامپ نیز هیچ مکانیسمی حماس را مجبور به عدول از دستاوردهایش نمی کند.
در مجموع به وضوح حماس در سرزمین های اشغالی در مواجهه با اسرائیل دست بالا را دارد و در مقایسه با سایر گروه های فلسطینی به ویژه تشکیلات خودگردان و فتح و سایر گروه های سازشکار از اعتبار و جایگاه و مشروعیت بسیار بالاتری برخوردار است.
حماس از حمایت قابل توجهی از سوی فلسطینیها در تمامی جغرافیاها در داخل سرزمین های اشغالی، به ویژه در کرانه باختری، برخوردار است.
بسیاری از فلسطینیان به ویژه در کرانه باختری حماس مقاومتی و مبارز را به تشکیلات خودگردان( PA) غرق در فساد و رشوه خواری ترجیح می دهند.
مشکل بزرگ دیگر اسرائیل در مواجهه با حماس این است که تنها شده است و هیچ یک از کشورهای عربی و غربی عزم و آمادگی مقابله و جنگ با حماس و خلع سلاح آن را ندارند و در این خصوص اسرائیل تنها شده است.
تجربه دو سال جنگ با حماس به اسرائیل نشان داده است که حماس را می توان به طور موقت تضعیف کرد اما نابود کردن حماس بسیار سخت بوده و احتمالش بسیار پائین است.
فقط در یک حالت امکان نابودی حماس افزایش خواهد یافت و این در صورتی است که امریکا و متحدینش بتوانند یک نیرو یا نهاد فلسطینی تاسیس کنند که عزم تقابل با حماس و نابودی آن را داشته باشد.
در چار چوب طرح ترامپ ایالات متحده و اسرائیل غزه را به دو به منطقه «سبز» و «قرمز» تقسیم کرده اند:
در منطقه سبز نیروهای اسرائیلی مستقر هستند و در اشغال صهیونیست ها است و بازسازی ، توسعه و کمکهای اقتصادی و امنیتی در آن آغاز خواهد شد.
اما در منطقه قرمز که تحت حاکمیت و کنترل حماس است اجازه بازسازی و توسعه داده نمی شود و کمکهای اقتصادی و امنیتی نیز ارائه نخواهد شد.
تقسیم غزه به سرخ و سبز بیانگر درماندگی و انفعال اسرائیل در مقابله و هم آوردی با حماس است.
-تونل های غزه
تونل ها نقش بسیار مهمی در استراتژی نظامی حماس ایفا می کنند و مزیت اصلی حماس نسبت به حزب الله همین تونل ها هستند.
حجم و طول و عمق و گستردگی تونل های غزه عملا دو غزه متفاوت ایجاد کرده است :
غزه روی زمین و غزه زیر زمین
طبق متون استراتژیک اسرائیلی و آمریکایی ،اکنون و بعد از گذشت دو سال جنگ در غزه، فقط 20%تونل ها از کار افتادند.
اگر طول تونل ها 700 kmبرآورد شود تقریبا 500km سالم هستند.
تحت این شرایط دست حماس برای حمله به نیروهای اسرائیلی در منطقه سبز باز است و به احتمال فراوان حماس از منطقه قرمز به نیروهای اسرائیلی مستقر در منطقه سبز حمله خواهند کرد و به عقب راندن آنها به پشت مرزهای غزه اقدام خواهند کرد.
- راهبرد های آمریکا و اسرائیل در مواجهه با حماس
در این شرایط سخت، تنها راه برای امریکایی ها و اسرائیلی ها ایجاد ، توسعه و حمایت از یک نیروی امنیتی بزرگ و کارآمد فلسطینی برای تقابل با حماس و به عقب راندن آن و نیز اصلاحات واقعی و عمیق در تشکیلات خودگردان فلسطین ارزیابی می شود.
در این چارچوب به نظر می رسد آمریکایی ها و اسرائیلی ها حتی آماده عبور از محمود عباس هستند.
برای ایجاد این نیرو امنیتی و کارآمد موثر فلسطینی، و توسعه آن ، منطقا حمایت کشورهای عرب متحد غرب ضروری محسوب می شود.
دولت اسرائیل نیز منطقا باید مانع حملات شهرک نشین های افراطی صهیونیست در کرانه باختری شود.
امریکا نیز از یک سو باید کشورهای عرب را به انجام مذاکرات عادی سازی با اسرائیل ترغیب کرده و از سویی دیگر به هرگونه حمایت کشورهای عربی مزبور از حماس و دیگر گروههای مقاومتی فلسطینی پایان دهد.
عملیات طوفان الاقصی و جنگ دو ساله در جبهه شمالی ، غزه ، یمن و ایران بیانگر آن است که صلح و ثبات در منطقه به حل منازعه اسرائیل و فلسطین بستگی دارد و نمی توان با دور زدن یا نادیده گرفتن مساله اشغالگری اسرائیل در فلسطین به صلح و ثبات در منطقه رسید .
امریکایی ها و اسرائیلی ها اکنون به خوبی متوجه شده اند که تتش در غزه رابطه مستقیم با تنش در دریای سرخ و جنوب لبنان و ایران دارد لذا عزم خود را برای خلع سلاح حزب الله لبنان و تضعیف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی آن جزم کرده اند.
همچنین تحولات در عرصه لبنان از تحولات در سوریه جدا و منفک نیست بنابراین حمایت از رژیم جولانی و تشویق مذاکرات صلح سوریه و اسرائیل نیز منطقا در دستور کار آمریکایی ها و اسرائیلی ها خواهد بود.
انتهای پیام/ع.خ/26