حضور در سایه اسرائیل
در نشست اقتصادی بغداد

خبرگزاری قدس - نشست همکاری و مشارکت بغداد با اولویت حمایت از عراق خاتمه یافت. این نشست که در آغاز قرار بود نشست همسایگان عراق باشد با توجه به پاره ای اتفاقات عملا عنوانی اقتصادی را به خود گرفت.

در این نشست کشورهای اردن، مصر، قطر و فرانسه  در سطح روسای دولت شرکت کردند و کشورهای ایران، ترکیه، عربستان، کویت، امارات هم در سطوح دیگر مانند وزیر خارجه، نخست وزیر، و امیر منطقه ای حضور یافتند.

آنچه در این نشست بارز بود عدم دعوت از سوریه بود که منافع و تهدیدات مشترکی با عراق دارد. اما همانطور که فواد حسین وزیر امور خارجه عراق تلویحا اشاره کرد، عراق تحت فشار ناگزیر سوریه را از فهرست مدعوین خارج کرده است! موضوعی که مورد انتقاد دکتر حسین امیر عبداللهیان هم در بدو ورود به عراق و هم در نشست اصلی قرار گرفت.

در همین باره «عبدالخالق فاروق» مدیر سابق مرکز نیل فعال در حوزه مطالعات اقتصادی و استراتژیک در گفتگویی کوتاه با خبرنگار قدسنا میگوید: « اساسا برگزاری چنین رویدادی در بغداد تنها با هدف بهبود وضعیت و چهره مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق پیش از انتخابات در این کشور و به گونه فراهم کردن زمینه برای ادامه نفوذ سیاسی آمریکا در عراق است. سوریه در چنین نشستی دعوت نشد چون آمریکا نخواست اگر وضعیت کنونی عراق به این گونه پیچیده و با بحران در حوزه های مختلف همراه نبود ایران هم مانند سوریه دعوت نمیشد.»

این کارشناس مسائل اقتصادی در ادامه افزود: « دومین نکته این است که شما نباید از چنین رویدادی که در آن عبدالفتاح السیسی (رئیس جمهور مصر) در ان حضور دارد و میان ملت ها به عنوان رفیق و همکار صهیونیست ها شناخته می شود انتظار پیشرفت اقتصادی داشته باشید چراکه همین مصر در حال حاضر با بحران های اجتماعی و اقتصادی عمیقی روبه است و به آلت سیاسی و اقتصادی اسرائیل تبدیل شده است. در کنار این ها باید دیگر کشورهایی که به هرگونه با رژیم اسرائیل در ارتباط هستند و در این نشست حضور پیدا کردند هم نگاهی بیندازیم عربستان سعودی اکنون در باتلاق یمن گیر افتاده است و مقصر این وضعیت کسی نیست جز اسرائیل. پس ساده لوحی است اگر بگوییم عراق هم با حضور چنین حلفایی از لحاظ اقتصادی و سیاسی روی پیشرفت و توسعه می بینید.»

کارشناسان معتقدند ترکیب نامتوازن مدعوین این نشست گویای این امر است که اساسا هدف الکاظمی ،نخست وزیر عراق از این نشست، یک هدف اقتصادی نبوده است. حتی برخی معتقدند هدف امنیتی برای عراق هم برای این نشست چندان متصور نبوده است. بلکه باید گفت هدف اولی و نهایی این نشست را باید در تلاش های الکاظمی برای تاثیر گذاری در انتخابات اکتبر عراق جستجو کرد.

اردن و مصر دو کشوری هستند که اساسا در ابعاد اقتصادی جایگاهی در سطح منطقه ندارند بلکه اقتصاد آنها به شدت وابسته که دریافت کمک های خارجی از کشورهای غربی و برخی رژیم های ثروتمند عربی مانند عربستان و امارات و قطر است. لذا هیچ کس انتظار این را ندارد تا این دو کشور در عراق بتوانند در پروژه های اقتصادی سرمایه گذاری کنند.

رژیم های عربی خلیج فارس خصوصا امارات و عربستان و قطر سرمایه گذاری در عراق را با هدف کاهش روابط سیاسی و اقتصادی و امنیتی عراق با ایران دنبال می کنند و به همین دلیل در سخنرانی ها سرمایه گذاری خود در عراق را به نوعی مشروط ساختند مانند خلع سلاح تلویحی حشد الشعبی با عباراتی چون « سلاح مشروع و نامشروع».

دولت فرانسه همانگونه که در سخنان امانوئل مکرون دیده شد، بیشتر در ابعاد پر کردن خلا احتمالی امریکا در حوزه استمرار اشغال عراق به بهانه مقابله با داعش تعریف می شود.

هرچند برخی از کارشناسان معتقدند عراق از این ظرفیت برخوردار است تا به عنوان یک کشور میانجی در جهت کاهش واگرایی ها و ایجاد همگرایی های منطقه ای نقش آفرینی کند. اما به نظر نمی رسد که دولت فعلی عراق در واقع اراده پیگیری این هدف راهبردی را داشته باشد. به همین دلیل کارشناسان معتقدند که اقدام کاظمی در برگزاری این نشست ناهماهنگ با نیت بهره برداری شخصی می تواند به این جایگاه راهبردی عراق خدشه وارد کند.

گفتگو و گزارش از مهدی حمیدی/الف

انتهای پیام