qodsna.ir qodsna.ir

پشت پرده تحولات اخیر اردن

«مجتبی فردوسی پور»

 

خبرگزاری قدس- در رابطه با آخرین تحولات پیش آمده در اردن و دسیسه چینی مقامات ارشد اردنی علیه پادشاه کشورشان خبرنگار قدسنا مصاحبه ای را با "مجتبی فردوسی پور" سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در اردن هاشمی انجام داد.

 

فردوسی پور در این باره توضیح داد: در اینکه تحولات اردن را یک کودتا برشماریم یا خیر بایستی اشاره کنم پیش از بروز اینچنین حوادثی و برخی دسیسه چینی ها برای کنار زدن پادشاه اردن مقامات ارشد نظامی این کشور با مقامات ارشد نظامی و امنیتی رژیم صهیونیستی دیدار کرده بودند پس از این ملاقات مسئولان عالی رتبه اردن به طور کلی انجام چنین مناسباتی را نفی کردند که تحولات اخیر کشورشان را کودتا بنامند.


وی افزود: البته مسئله حضور امیر حمزه به عنوان برادر ناتنی ملک عبدالله پادشاه فعلی اردن در راس این تحولات به اختلافات خاندان پادشاهی اردن پس از وفات ملک حسین برمی گردد. ملک حسین پس از اینکه بیماریش شدت گرفت و آمریکایی ها به او گفتند که یک هفته بیشتر زنده نخواهی ماند در سال 1999 به اردن برگشت بلافاصله برادر خودش امیر حسن بن طلال را از مقام ولایت عهدی عزل کرد و از آنجه که قانون اردن در ان زمان اجازه می داد که ولیعهد با سن قانونی 19 سال قادر است ولیعهد شود فرزند ارشد خود یعنی ملک عبدالله را به عنوان ولیعهدی منصوب می کند. امیر حمزه در آن زمان در سن قانونی به سر نمی برد و امکان ولیعهد شدنش هم فراهم نبود.


او گفت: امیر حمزه همواره به دلیل اختلافاتی که با برادرش ملک عبدالله بر سر جایگاه ولیعهدی و پادشاهی پشت سر گذرانیده نقش مخالف و منتقد همیشگی خاندان پادشاهی اردن را تاکنون با موضع گیری هایش ایفا کرده است.


سفیر سابق ایران در اردن هاشمی تصریح کرد: این موضوع در مراحل مختلف در دولت هایی که توسط ملک عبدالله عزل و نصب می شدند وجود داشته امروز وضعیت اقتصادی اردن پس از سقوط صدام و اشغال عراق توسط آمریکا با دشواری هایی همراه شد حتی تعهدات شورای همکاری خلیج فارس برای حمایت از اقتصاد اردن خیلی پس از سقوط صدام ادامه پیدا نکرد لذا کمتر از 5 سال از اشغال عراق این شورا به قول ها و وعده هایش عمل نکرد. امروزه مهاجرین عراقی و یمنی و .. به اردن گسیل شده اند و اردن هم البته از این وضعیت در حوزه های بین المللی بویژه برای دریافت کمک های مالی و سیاسی بهره برداری می کند.

 

فردوسی پور عنوان کرد: علاوه براین شدت فقر و در آمد غیرمکفی مردم و سخت تر شدن گذران معیشت باعث شده تا هر هفته شاهد پنجشنبه های اعتراضی در دولت عمرالرزاق باشیم.در واقع عزل او توسط ملک عبدالله و آمدن بشر هانی باعث بوجود آمدن بحران بیمارستان سعد و کشته شدن چندین نفر از بیماران کرونایی این بیمارستان و ایجاد فشار روانی بر هانی و بروز نارضایتی عمومی در اردن شد و دولت بشر هانی الخصائنه در ابتدای کار خود با بحرانی شدید روبه رو شد تا جاییکه وزیر بهداشت آن مجبور شد از سمت خود استعفا دهد. تبعات ان در خیابان ها این کشور بروز کرد و همین امر موجب شد تا خانواده های متوفیان بیمارستان با گروه های معارض همسو شوند و ارتباط برقرار کنند و با امیرحمزه دیدارهایی را داشتند امری که نشان دهنده محبوبیت وی است.

 

او اشاره کرد: ملک حسین امیر حمزه را به خاطر اینکه مادرش شامی و سوریه بود او را در قبایل اردن رشد داد و به همین خاطر او حافظ قرآن شد. توجه ملک حسین به امیر حمزه به این دلیل بود که قصد داشت وی را به عنوان جانشین بعدی خودش معرفی کند همین امر سبب شد تا میان جامعه و قبایل اصیل اردنی و امیر حمزه علاقه خاصی به وجود آید. درپی تحولات اخیر مانند شیوع کرونا و وضعیت بد اقتصادی اردن همبستگی بیشتری میان امیر حمزه و مردم اردن پدیدار شد امری که با سوء استفاده آمریکا و انگلیس هم همراه گشت آن ها سعی کردند امیرحمزه را در تیتر اخبار خودشان به عنوان تغییر بعدی در ساختار سیاسی و پادشاهی اردن تعبیر کنند و همچنین میزان وابستگی ملک عبدالله دوم به سیاست های آن ها افزایش دهند.

 

بایستی با این رویکرد به اردن و احتمال اینکه کودتا رخ داده یا خیر نگاه کرد که در اردن امروز با توجه به تحولات سوریه و عراق و یمن پیامدآن ها را بایستی در جامعه مدنی اردن جستجو کنیم از طرف دیگر معامله قرن هم فشارهای مضاعفی را بر جامعه اردن وارد کرد از طرفی اختلافات میان پادشاه اردن هاشمی و رژیم صهیونیستی بالاگرفت این سوالات را پیش آورد که آیا ملک عبدالله دوم می تواند در برابر خواسته های ترامپ و رژیم اشغالگر صهیونیستی و قصد آنان برای اعمال فشار بر  مردم اردن تاب بیاورد و نظر خود را بر کرسی بنشاند یا خیر. ضمن اینکه عبدالله همسری فلسطینی را اختیار کرده همسری که از اهالی شهر نابلس فلسطین است و فرزند این خانواده که طبعا رگ و ریشه فلسطینی دارد می تواند این شائبه را به وجود آورد که آیا زمانی که او به سنین قانونی برسد می تواند مسند قدرت را به نفع فلسطینی ها در اختیار بگیرید؟ این امر یعنی جایگزینی اردن با یک کشور بدیل فلسطین طی سال های گذشته در شورای امنیت ملی اردن به عنوان یک طرح چالش برانگیز و خطرناک بررسی شده و نگرانی هایی را هم در قبال اجرایی شدن مفاد معامله قرن بوجود آورده است.

 

به طور کلی می شود گفت تحولی که در اردن رخ داده کمتر به کودتا شبیه است اسرائیلی ها اردن را به عنوان حیاط خلوت خود فرض کرده اند و بررسی و کنترل این کشور را به هیچ وجه در دستور کار موساد قرار نداده اند بلکه سازمان امنیت داخلی این رژیم (شین بت) کنترل کرده و اردن را بیشتر شبیه به یک نهر تلقی می کنند رژیم صهیونیستی هیچگاه اردن را به عنوان کشور مستقل به حساب نیاورده است.

 

اتفاقات امنیتی که در اردن رخ داده کمتر به کودتا شبیه است این اقدامات از سوی پادشاهی این کشور به نوعی نشان دهنده هشدار و سرپوش گذاری بر مخالفت هایی که با وجود شیوع بیماری کرونا در این جامعه اوج گرفته است. اینکه تحولات بیرونی اردن به داخل این کشور انتقال داده شود می تواند برای حاکمیت کنونی آن مخاطره آمیز باشد.

 

انتهای پیام/م.ح