مشروح نشست نقد کتاب «سرزمین مقدس؛ سفری به فلسطین»؛ از یهودیان ضد صهیونیست در قدس تا داستان دردآور الخلیل و سرقت از اعضای بدن شهدای فلسطین

به گزارش خبرگزاری قدس (قدسنا)، کتاب «سرزمین مقدس؛ سفری به فلسطین» نوشته «گی دویل» است که «عاطفه احمدی» آن را به فارسی ترجمه کرده است. در این نشست نقد کتاب، دکتر «علیرضا سلطانشاهی» به عنوان منتقد و «مهدی شکیبایی» به عنوان کارشناس رسانه حضور داشتند.

در ابتدای این نشست شکیبایی گفت: با توجه به اینکه در هفته کتاب قرار داریم  امروز کتابی با موضوع فلسطین که به چاپ دوم رسیده را بررسی خواهیم کرد. در اینجا البته جا دارد که یاد و خاطره شیخ المبارزین تاریخ فلسطین، شیخ عزالدین قسام در اوایل قرن بیستم به دست استعمار انگلیس به شهادت رسید را زنده کنیم.  موضعی را که در این کتاب بررسی می کنیم بخشی از آن با مجاهدت های مرحوم عز الدین قسام شکل گرفت. البته متاسفانه مبارزات در اواسط کار منحرف شد و برخی جریانات عنصر اسلامی در مبارزات علیه انگلیس و رژیم صهیونیستی را حذف کردند. آنها موضوع دینی را حذف کردند و ملی گرایی را جایگزین کردند. رژیم صهیونیستی نیز در زمانی تاسیس شد که فلسطین بدون رهبران اسلامی بود. در واقع عمال استعمار حرکت جنبشهای  فلسطینی را به دور از مفاهیم اسلامی کردند. البته بعد از انقلاب دوباره عنصر اسلامی به مبارزات فلسطینی ها بازگشت. کتابی که در این نشست بررسی می کنیم درباره ردپای انگلیسی ها در محو کردن اسلام در روند مبارزات فلسطینی ها است.

در ادامه این نشست علیرضا سلطانشاهی گفت:  از جمعیت دفاع از ملت فلسطین به خاطر برگزاری این نشست قدردانی می کنم. مهمترین کار در شرایط کنونی ترویج معارف فلسطین است که باید هرچه توان داریم برای آن بگذاریم.
وی در ارتباط با نقد کتاب«سرزمین مقدس؛ سفری به فلسطین» گفت: این کتاب از جذاب ترین کتابها در زمینه نشر معارف فلسطین است. کتابی به این جذابیت کم دیدم یا اصلا ندیدم . سبکی که این کتاب دارد کمیک استریپ است که در قابهای کارتونی یا کمیک یک روایت را مطرح می کند. البته این سبک در ایران جا نیفتاده است . کیهان بچه ها و تن تن سوابق آن در گذشته ایران است که هیچکدام آنها با موضوع فلسطین نبوده است.

گی دو لیل نویسنده کتاب علاوه بر فلسطین به سه کشور دیگر یعنی کره شمالی،  برمه و چین نیز سفر داشته و روایات خود را منتشر کرده است . بهانه اش برای حضور در سرزمین های اشغالی این بوده که همسرش عضو سازمان پزشکان بدون مرز است و یکسال ماموریت فعالیت های بشردوستانه در کرانه باختری داشته است.

اسم کتاب «سرزمین مقدس؛ سفری به فلسطین»  نوشته گی دو لیل است که عاطفه احمدی  آن را ترجمه کرده و  قطع آن رقعی است . طرح روی جلد تصویری از ضلع شرقی حرم الشریف (مسجدالاقصی) است  که در واقع همان گلدن گیت است که بنابر روایات تاریخی توسط منجی باز می شود.

درباره اهمیت و جایگاه کتاب باید بگویم که این کتاب در عین جذابیت کتاب بسیار سختی است که 2216 قاب مختلف تصویر دارد. از این جهت می گویم سخت است چون کتاب 2216 سناریو دارد که برای هر کدام فکر کرده است و باید هر قاب باید یک متن تنظیم می کرده است . علاوه بر آن چاشنی طنز را باید اضافه می کرده تا جذابیت داشته باشد. به نظرم باید این کتاب را دید و خواند و لذت برد.

من همچنین از هنرمندی ناشر لذت بردم کم دیدم  ناشران این گونه عمل کنند. نمره بالایی باید به ناشر جهت کتابی که منتشر کرده ، داد.

در معرفی شکلی کتاب «سرزمین مقدس؛ سفری به فلسطین» باید عرض کنم که کتاب 12 قسمت دارد. وقایع یکساله را از ماه اوت شروع می کند تا ژوئیه سال بعد. زمان نگارش کتاب حول و حوش انتخابات آمریکا و جنگ 22 روزه غزه بوده که بازتاب هایی از آن را در کتاب شاهد هستیم.

نویسنده که دو بچه نیز دارد ظرف یک سالی که در فلسطین بوده،  در قدس شرقی  در بیت حنینا ساکن بوده است. اولین جاهایی که نگارش کتاب را شروع می کند اطراف قدس است، اولین کاری که می کند بساط را پهن می کند و شروع به کشیدن وطراحی می کند.

اطراف قدس به برخی شهرک ها و شهر قدیمی قدس می رود و از حومه شهر غربی و شرقی نیز بازدید می کند. یکی از این جاها مسجدالاقصی بوده که چند بار تلاش می کند و در نهایت موفق می شود از آن بازدید کند. همچنین به نابلس و کوه طور (محل زندگی سامری ها) ، مساداد بحرالمیت،  ایلات،  عکا  و صومعه مار سابا می رود. برخی از اماکن  را چند بار می رود مثلا سه بار به  الخلیل می رود. نکته های بسیار  بدیع و تازه از فلسطین مطرح می کند ،  اطلاعات خوبی به مخاطب می دهد که مخاطبی که دور است می تواند بفهمد موضوع چیست.

قدس شرقی، غربی، دیوار براق ، گرافیتی های روی دیوار حائل  را بازدید می کند. دیوار حائل برایش موضوعیت دارد. در واقع می خواهد بگوید که دیوار حائل یک وصله نچسب و موضوعی برای انتقاد از رژیم صهیونیستی است. وی همچنین معرفی از شهرک های فلسطینی ارائه می دهد.

چرا فلسطینی ها از فروشگاههای اسرائیلی خرید می کنند؟
موضوع دیگری که به آن اشاره می کند ممنوعیت خرید از فروشگاهها در شهرک های یهودی است. البته به این مساله اشاره می کند که فلسطینی ها با وجود ممنوعیت ها از این فروشگاهها خرید می کنند اما خود من برای آنچه در ذهن داشتم که به عنوان نیروهای سازمان ملل که رویکردی نزدیک به فلسطینی ها داریم، ضربه به اسرائیل وارد کنیم از این فروشگاهها خرید نمی کردیم!

ممنوع الورود به غزه
وی همچنین به مسائلی نظیر انتفاضه، موشک های مقاومت از غزه  و علاقه اش برای حضور در غزه اشاره می کند که رژیم صهیونیستی به دلیل کشیدن کمیک های انتقادی اصلا به خودش اجازه نمی دهد که وارد این باریکه شود .

زندگی بدون کار و سربازی یهودیان افراط گرای دینی!
«گی دولیل» محله معاشعالیم را به عنوان منطقه ای که ارتدوکس های و تندروهای یهودی در آن زندگی می کنند خیلی خوب توصیف می کند. در قالب تصویر به حریدی ها و اقشار مختلف یهودی می پردازد . می گوید که مردان فرقه های دینی یهودی  بیکار هستند، تورات می خوانند و سربازی هم نمی روند!

قدس مملو از یهودیان ضدصهیونیست
اشاره می کند که در قدس یهودی های ضد صهیونیست خیلی هستند و گروههای یهودی ضدصهونیستی که نابودی اسرائیل را مطرح می کند، به وضوح دیده می شوند. وی عمده اصطلاحات فرهنگ یهود را توضیح می دهد.

ایست بازرسی های عذاب آور
یکی از نکته هایی که خیلی برایش عذاب آور است و به همین دلیل در نقاشی هایش به آن اشاره دارد  ایست های بازرسی کرانه باختری و قدس است که باعث ایجاد راه بندان های سنگین می شود. یکبار نشان می دهد که اگر یک فلسطینی بخواهد همسر حامله و در آستانه زایمانش را به بیمارستان برساند چه سختی هایی را باید متحمل شود.

رام الله؛ شهر مدرن فلسطینی
از رام الله به عنوان تل آویو کرانه باختری یاد می کند، شهر مدرنی که در فلسطین است. گفتنی ها از کلیسای قیامت و  منطقه A,B,C در کرانه باختری را به زیبایی توصیف می کند. مسیحیان صهیونیست را خیلی خوب توصیف می کند. دولیل می گوید که مسیحیان صهیونیست حرف آخر را نمی زنند، وی تاکید می کند که اعتقادشان این است که همه یهودیان باید به اسرائیل بیایند تا مسیح ظهور کند، اما نمی گویند که مسیح از یهودیان که می آیند می خواهد که مسیحی شوند و اگر نشوند از دم تیغ گذرانده می شوند!

داستان دردآور الخلیل
روایت وی از الخلیل  خیلی مفصل است. مهمترین نکته هایی که دردآور است را به اشکال مختلف در کمیک هایش می گوید. نکته های جالب و مهم را  می گوید، اینکه الخلیل به دو بخش عربی و یهودی تقسیم شده و حرم ابراهیمی به دو قسمت تبدیل شده که اشاراتی به آن دارد. عمق تضاد را در بازار شهر الخلیل شاهد نشان می دهد که کف بازار برای مسلمانها و طبقه بالا متعلق به یهودیان است، و آنها از این طریق  مسلمانان را آزار و اذیت می کنند. می گوید که فلسطینی ها برای مصون ماندن از این وضعیت یک توری روی بازار کشیده اند. این یکی از دم دست ترین دستاویز برای نشان دادن خباثت و کینه توزی یهودیان است که رسانه ها نباید از آن غفلت کنند.

در شهر قدس نکات جالبی را مطرح می کند. . در قدس راهی داریم به کوه جلجتا منتهی می شود  که حضرت مسیح به صلیب کشیده می شود. یک رسمی در مسیحیت فعلی هست که توریستهای مسیحی صلیب را روی دوش خود قرار می دهند و مسیر را تا دامنه کوه ادامه می دهند. نویسنده از این مساله تصویری جالب ارائه می دهد.

از نحوه تعامل مسیحی ها ، مسلمانان و یهودی ها نکات ریز و جالبی ارائه می دهد. مثلا تعطیلی ها را می گوید که  جمعه  ، شنبه و یکشنبه برای هر کدام از ادیان یک روز تعطیل است. به ماه رمضان اشاره می کند و در قالب کمیک طرح این مسائل جذابیت دارد. بحث ظهور ماشیح گوساله قرمز ، بحث یهودی شدن ، بحثهایی درباره شابات، داستان پوریم و بد مستی یهودیان در این جشن را خوب توصیف می کند. به سامری ها ، عید پاک ، گنبد مریم مجدلیه در کوه زیتون ، کمپین شکست سکوت نظامیان اسرائیلی (علیه اسرائیل ) قانون املاک غایبان، پرونده مردخای وانونو اشاره می کند، در واقع از وضعیت موجود یک تعبیر واقعی را ارائه می دهد.

در این کتاب یک سری آسیب شناسی ها و انتقادات از رژیم صهیونیستی را ذکر می کند . از چیزهایی که برایش ناراحت کننده است. مثلا می گوید که در ایست بازرسی ها، مسلمانان را آنقدر تحت فشار قرار می دهند که زن محجبه مسلمان را مجبور به خلع لباس می کنند.

تبعیض نژادی علیه غیر یهود
 سیستم تخریب خانه های فلسطینی ها با هزینه خودشان (بحث تخریب از سوی اسرائیل و  تامین پول آن) ، بی محلی یهودیان به غیر یهودیان، تعجب از زندگی یک میلیون و نیم نفر در غزه با شرایط محاصره همه جانبه  و... از همه اینها تصاویری بسیار جالب و قابل تامل ارائه می دهد. به عنوان نمونه در نابلس به جوانی برخورد کرده که سه سال است نمی تواند از نابلس به مقصد دیگری در شهرهای فلسطینی برود  اما مثلا به راحتی می تواند به لندن برود.

وضعیت بد معیشتی و اجتماعی قدس،  کثیف بودن شهر ناامنی و سرقت، بحرانی بودن وضعیت الخلیل که  مشخصا یهودیان را مقصر می داند را مطرح می کند.

جنگ غزه و افکار عمومی دنیا را خوب مطرح می کند. جایی به نقل از همسرش میگوید اسرائیلی ها در غزه از بمبی استفاده می کنند که بدن به نوعی تخریب می شود که هرگز پزشکان نمی توانند درمانش کند.

می گوید در فلسطین هیچ کس غیر از یهودیان مصونیت ندارد، حتی دیپلمات ها مصونیت ندارند و ورود و خروج برای غیر یهودیان بسیار سخت است.

سرقت اعضای بدن شهدای فلسطینی
یک نکته بسیار مهمی که می آورد این است که بعضی از فلسطینی هایی که جسد شهید فلسطینی را تحویل می گیرند می بینند که جسد وی مورد دستبرد قرار گرفته است. مثلا در اثر تیراندازی به ناحیه سر مرده اما بدنش پاره شده و اعضای بدنش به سرقت رفته است. نویسنده تجارت اعضای بدن را از سوی اسرائیل به خوبی مطرح می کند.

شکافهای قومی نژادی، رفتار بد یهودیان با مسلمانان به ویژه زنان را مطرح می کند و محدودیت هایی که در نظر گرفته شده را به مراتب بدتر از کره شمالی می داند . از کوچکترین حوادث نمی گذرد و مثلا به این مساله اشاره می کند که 30 خانواده فلسطینی در منطقه شیخ جراح از سوی اسرائیل تهدید به اخراج از منازلشان شده اند.

برخی نکته های منفی با وجود نکات مثبت
به هر حال نویسنده یک مسیحی است و نگاه ما را ندارد. با نگاه حقوق بشری سازمان مللی به موضوعات می نگرد. از نکات منفی این است به طور ضمنی هولوکاست را تایید می کند.

انتقاداتی ظریف به حجاب مسلمانان وارد می کند که مثلا زنان علاوه بر چادر، پوشیه و دستکش هم دارند. به بحث مقاومت فلسطینی ها اشاره نمی کند که نکته منفی کتاب محسوب می شود. دلیل محاصره و جنگ در غزه را این می داند که مردم به حماس رای دادند.

در ادامه این نشست شکیبایی گفت: با  خواندن این کتاب هم خوشحال شدم هم ناراحت و هم حسرت خوردم. خوشحال از اینکه فردی خیلی بهتر از ما آسیب های فلسطینی ها را به تصویر کشیده است؛ ایست بازرسی ها را که به عنوان در موضوع آموزش فلسطینی ها مانع جدی ایجاد کرده است.

کتاب مخاطب را به خوبی با خودش همراه می کند و می گوید اسرائیل در اتفاقات مسجدالاقصی عامدانه عمل می کند و با وجود اینکه قوانین وجود دارند عامدانه فلسطینی ها را اذیت و آزارمی کند که اینها خوشحال کننده است.  ما در کشورمان و کشورهای عربی نداشته ایم که به راحتی مشاهدات خود را تبدیل به نوشته کنند اما این نویسنده  اروپایی به خوبی تلفیق متن و تصویر را درباره فلسطین انجام داده است.

یک تصویر خیلی روشنی درباره فلسطین به مخاطبان ارائه می دهد. یک سابقه تاریخی بسیار خوب از دوران دموکرات ها و تاثیرات سیاستهای آنها بر فلسطین و منطقه ارائه می کند که برای مخاطبان و دلبستگان داخلی به دموکرات ها در شرایط کنونی  (پیروزی بایدن) قابل توجه است.

نقاط ضعف ناراحت کننده هم دارد . یک مورد درباره غزه می گوید  که آنها به خاطر انتخاب شان که حماس بوده مجبور به تحمل این وضعیت هستند. نویسنده نگاه جانبدارانه ای دارد به عنوان مثال در موضوع الخلیل دارد که در کشور ما نیز دیده می شود و این ناراحت کننده است.

در لابلای صحبتها می دیدم ترویج طرح دو دولتی و تقسیم فلسطین از نگاه سوی سازمان ملل وجود دارد که جانبدارانه است.

حسرت هم  از اینکه این نوع نوشتار را ما برای مخاطب ایرانی ارائه نکردیم  و این کتاب روایتی از نگاه اروپایی ها به مساله فلسطین است که در ایران فقط ترجمه شده است.

از نقاط قوت کتاب  جنبه بصری  آن است که واقعا جذاب است. شما را  با خود قصه کتاب همراه می کند. بحث طنز هم در آن وجود دارد. جزئیات شهر قدس را به خوبی اشاره می کند.

فهم مطالب آن بسیار آسان است حتی برای کسانی که اطلاعی از فلسطین ندارند. ترجمه کتاب انصافا خیلی روان است و  مترجم اطلاعات خوبی درباره فلسطین و  نویسنده کتاب اطلاع دارد. اختلافات میان ادیان را می گوید و  نقشه راه فرهنگی خوبی از بیت المقدس ارائه می دهد.

انتهای پیام/م.ت/