یوم النکبه، تاریخ 72
سال اشغال و مقاومت

امین جعفری( فوق لیسانس روابط بین الملل)- خبرگزاری قدس(قدسنا)

«نکبه» کلمه ای عربى و به معناى مصیبت است، اصطلاحى است که اشاره به اشغال فلسطین و تاسیس رژیم صهیونیستی در سال 1948 دارد. حادثه ای که بیش از 800 هزار فلسطینى را از خانه و کاشانه خودآواره کرد. روزی که فلسطینیان علی رغم اینکه خاطره خوشی از آن ندارند، اما برای به فراموشی سپرده نشدن حقی که در این روز از آنها سلب شد، هر ساله در سالروز آن، با برگزارى تظاهرات و تجمعات اعتراضى، از سالگرد این رویداد به عنوان سالگرد نکبت یاد مى‏کنند.

در فرایند اشغالفلسطین در سال ۱۹۴۸، بیش از ۵۳۰ شهر و روستا در فلسطین با خاک یکسان شد، ۱۵ هزار فلسطینی شهید شدند، ده ها فلسطینی به صورت دسته جمعی اعدام شدند و حدود 800 هزار نفر اقدام به مهاجرت کردند. طبق آخرین آمارها، شمار شهدای فلسطینی از سال ۱۹۴۸ تاکنون به بیش از ۱۰۰ هزار نفر رسیده است.

رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۴۸، به میزان ۷۸ درصد از خاک فلسطین یعنی تمام آن به استثنای کرانه باختری و غزه را اشغال کرد و هر ساله در این تاریخ اهالی اردوگاه‌ها، روستاها و شهرهای فلسطینی به همراه دیگر فلسطینی‌های مقیم خارج با برگزاری فعالیت‌های مختلف بر رد اشغالگری تأکید می‌کنند. برخی آوارگان فلسطینی با گذشت 72 سال از این موضوع همچنان کلید خانه‌های قدیمی خود را نگه داشته‌اند.

تاریخچه اشغال‏

در چهاردهم ماه مه 1948 نمایندگان احزاب و گروه های سیاسی و ملی صهیونیست در فلسطین اشغالی، در تالاری در تل آویو گرد آمدند و دیوید بن گوریون بیانیه تاسیس اسراییل را قرائت کرد و همه نمایندگانی که در آن گردهمایی حضور داشتند آن را امضا کردند.

 کمتر از چند ساعت بعدآمریکا و اتحاد جماهیر شوروى اسراییل را به رسمیت شناختند و آژانس یهود نیز از قطعنامه 181 سازمان ملل متحد به عنوان سند شناسایى این رژیم نام برد. بر اساس تقویم عبری در اسرائیل، 14 ماه می ( ۵ ایار)، از اعیاد ملی در رژیم صهیونیستی محسوب می شود.

غصب فلسطین (سال ۱۹۴۸ م) با کمک و همراهی انگلیس

انگلیس که آن روزها قیمومیت فلسطین را بر عهده داشت با انجام برنامه‎ریزی‎های از پیش تعیین شده با همکاری صهیونیست‎ها، زمینه را برای خروج نظامیان انگلیسی از فلسطین فراهم کرد و در پی حادثه بمب گذاری هتل "کینگ دیوید" در بیت‎المقدس توسط صهیونیست ها حدود دو سال قبل از تاسیس اسرائیل که در پی آن حدود 100 نفر از نظامیان انگلیسی کشته شدند، پروژه تاسیس اسرائیل همزمان با خروج انگلیسی‎ها کلید خورد تا اینکه با نزدیک شدن پایان قیمومیت انگلیس بر فلسطین که برای ماه می 1948 برنامه ریزی شده بود، رهبران صهیونیست به طور یکجانبه موجودیت "اسرائیل" را در تاریخ 14 می 1948 اعلام کردند که مدت کوتاهی پس از اعلام تاسیس این غده سرطانی، جنگ بین رژیم صهیونیستی و ارتش های عرب آغاز شد، اماارتش های کشورهای عربی به دلیل وابستگی به قدرت های استعماری که موسس اسراییل بودند و نفوذ عوامل این قدرت ها در بالاترین سطوح سیاسی و نظامی عربی در این جنگ ها کاری از پیش نبردند.

سازمان ملل از ژانویه 1949 براى اعلام آتش بس بین اعراب و اسرائیل میانیجگری کرد و کشورهاى عرب را به امضاى قرار داد پایان درگیری‎ها با اسرائیل وادار نمود به این ترتیب عصبن سرزمین فلسطین و دولت صهیونیستی اسراییل با حمایت قدرت های استعماری و سازمان ملل متحد بر منطقه تحمیل شد.

حدود یک سال بعد از صدور قطعنامه ننگین تقسیم اراضی اشغالی، فلسطین به طور کامل به اشغال اسرائیل درآمد تا فاجعه آوارگی یک ملت با همکاری سازمان ملل و جامعه بین الملل شکل بگیرد. هر چند طرح اشغال فلسطین در سال 1897 میلادی در شهر "بال" سوئیس کلید خورد و طی مراحلی با قیمومیت انگلستان بر فلسطین و صدور اعلامیه "بالفور" در سال 1917 میلادی زمینه برای غصب فلسطین فراهم شد و سرانجام مجمع عمومى سازمان ملل متحد به دنبال توطئه‎هاى بین المللى براى تشکیل یک دولت یهودى در 29 نوامبر 1947 پیشنهاد تقسیم فلسطین را تصویب نمود تا بدین ترتیب صفحه دیگری از قطعنامه‎های ظالمانه سازمان ملل علیه مردم مظلوم فلسطین ورق بخورد و به دنبال آن واقعه نکبت که در جریان آن بیش از 15 هزار فلسطینی به شهادت رسیدند و صدها شهر و روستای فلسطینی تخریب شدند، در تاریخ ثبت گردد.

 ارتش انگلیس در ۱۹۴۸ م. پس از واگذاری مراکز و تسلیحات نظامی خود به باندهای صهیونیستی و ابقای برخی از فرماندهان در خدمت اهداف یهودیان، خاک فلسطین را ترک کرد و بن گوریون رهبر باندهای صهیونیستی، از این وضعیت سوء استفاده کرد و تأسیس «اسرائیل» در سرزمین‌های اشغالی ۱۹۴۸ م. را اعلام کرد. مدتی بعد آمریکا، دولت صهیونیستی را به رسمیت شناخت و به دنبال آن اتحاد جماهیر شوروی هم چنین کرد. کشورهای اروپایی یکی پس از دیگری و بعد سازمان ملل متحد، این دولت غاصب را به رسمیت شناختند.

فلسطینیان این ستم و ناروایی را نپذیرفته، به نبرد با صهیونیست‌ها پرداختند. در این نبردها، نیروهایی از ارتش کشورهای مصر، اردن، سوریه، لبنان، عراق و و نیروهای داوطلب اخوان المسلمین شرکت جستند لیکن به دلیل ضعف تدارکاتی و تسلیحاتی و حضور استعماری بریتانیا و فرانسه در اغلب کشورهای منطقه و خیانت برخی از رهبران، منجر به شکست این نیروها و آوارگی صدها هزار فلسطینی گشت. به دنبال این جنگ، کرانه باختری، قدس و نوار غزه همچنان در دست فلسطینیان و به دور از اشغالگری صهیونیست‌ها باقی ماند لیکن کرانه باختری‌‏و قدس تابع اردن و نوار غزه تابع مصر گشت.

پس از جنگ ۱۹۴۸ م. کشورهای آمریکا، فرانسه و انگلیس دولت غاصب صهیونیستی را به سلاح‌های پیشرفته (هسته‌ای، میکروبی و شیمیایی) مجهز ساختند. به رغم ناکامی، فلسطینیان، آنان دست از مقاومت و پایداری برنداشته و گروه‌های چریکی تشکیل دادند. این نیروها حمله به شهرها و شهرک‌های صهیونیستی را در دستور کار خود قرار دادند.

 تجاوز سه جانبه (سال ۱۹۵۶ م(

در سال ۱۹۵۶ م. انگلیس، فرانسه و اسرائیل، در توطئه‌ای مشترک، تجاوز سه جانبه‌ای را علیه مصر تدارک دیدند و صهیونیست‌ها نوار غزه و بخشی از سینا را اشغال کردند. اما بر اثر فشارهای جهانی و عملیات مقاومت، ناگزیر از این مناطق خارج شدند. در سال ۱۹۶۳ م. سازمان آزادی‌‏بخش فلسطین به رهبری احمد شقیری، شکل گرفت و صاحب سپاهی در نوار غزه شد. همچنین جنبش‌های چریکی نظیر جنبش فتح، جبهه خلق و تشکیل شدند و توانستند عملیات چریکی بسیاری را از خاک سوریه علیه صهیونیست‌ها به مورد اجرا بگذارند و تلفات و ضایعات قابل توجهی به آنان وارد سازند.

اسرائیل در سال ۱۹۶۷ م. با حمایت آمریکا، جنگی را علیه مصر و سوریه، اردن و لبنان  به راه انداخت و سینای مصر و ارتفاعات جولان سوریه را- علاوه بر سایر بخش‌های فلسطینی به اشغال خود درآورد. اما ملت فلسطین همچنان به مقاومت خود در برابر اشغالگری صهیونیستی ادامه داد. پس از شکست ۱۹۶۷ م. عملیات نظامی- چریکی فلسطینی، از خاک اردن علیه صهیونیست‌ها گسترش یافت و خطر و تهدیدی بالقوه برای یهودیان غاصب گردید. به دنبال این تحولات آمریکا و صهیونیست‌ها، اردن را تحت فشار قرار دادند و این کشور در سپتامبر ۱۹۷۰ م. فعالیت چریکی فلسطینیان را درهم کوبید. کارهای چریکی از این پس، به سوریه و لبنان انتقال یافت.

در سال ۱۹۷۳ م. سوریه و مصر توافق کردند برای آزادسازی خاک اشغال شده خویش، با صهیونیست‌ها بجنگند و اگر دخالت مستقیم آمریکا در جنگ نبود، شکست کامل صهیونیست‌ها رقم می‌‏خورد. در پی این حوادث، مذاکرات آتش‌بس میان مصر و رژیم صهیونیستی زیر نظر آمریکا آغاز و کار به جایی رسید که انور سادات (رئیس جمهور وقت مصر)، در سال ۱۹۸۷ م. به طور یک جانبه و در کمپ دیوید آمریکا، صلحی را با صهیونیست‌ها امضا کرد.

 مصر با امضای این قرارداد، عملًا از گردونه درگیری با دشمن صهیونیستی خارج شد لیکن خداوند سبحان خروج مصر را به واسطه پیروزی انقلاب اسلامی در ایران به رهبری امام خمینی‌‏رحمه الله جبران کرد. ملت انقلابی ایران سفارت اسرائیل را تعطیل و سفارت فلسطین را به جای آن دایر کرد و شعار اسراییل باید از بین برود به عنوان یک شعار راهبردی انقلاب اسلامی مطرح شد. در این راستا جمهوری اسلامی ایران با تعیین جمعه آخر ماه مبارک رمضان به عنوان روز جهانی قدس و نیز ایجاد سپاه نهضت ها که بعدها به یک نیروی مستقل با عنوان نیروی قدس سپاه پاسداران تغییر نام داد نشان داد که در پیشبرد این راهبرد مصمم است.راهبردی که در چهل و یک سال گذشته همچنان در راس اولویت های سیاست خارجی نظام اسلامی قرار دارد.

تجاوز به لبنان

عملیات چریکی فلسطینیان - که از لبنان بر ضد اسرائیل شدت یافته و کیان غاصب را به خطر انداخته بود - صهیونیست‌ها، آمریکائیان و فالانژیست‌های مسیحی لبنان را به تدارک توطئه‌ای مشترک علیه فعالیت چریکی آنان واداشت به طوری که در سال ۱۹۸۲ م. ارتش صهیونیستی به فرماندهی اریل شارون ( وی در همین سال به دلیل فرماندهی جنایات اردوگاه های صبرا و شتیلای لبنان به قصاب صبرا و شتیلا مشهور شد) و با حمایت آمریکا و اروپا، به خاک لبنان تجاوز و بیروت را اشغال کرد.

در این تجاوز هزاران چریک و غیرنظامی فلسطینی به قتل رسیدند و رزمندگان فلسطینی مجبور به ترک لبنان شدند. رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۷۸ م. با مصر قرارداد صلح امضا کرد. در سال ۱۹۸۷ م. مردم فلسطین در کرانه غربی و نوار غزه، علیه صهیونیست‌ها یکپارچه قیام کردند و نیروهای جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) فعالانه در انتفاضه شرکت جستند و تلفات فراوانی بر صهیونیست‌ها وارد کردند. همین امر آمریکا را بر آن داشت تا در سال ۱۹۹۱ م. با هدف تحمیل صلح در منطقه، کنفرانسی را در مادرید برگزار کند.

 نتیجه این کنفرانس توافق ساف (سازمان آزادیبخش فلسطین) با صهیونیست‌ها و امضای موافقت نامه اسلو ( ۱۹۹۳ م) بود. ساف، دولت غاصب (اسرائیل) را به رسمیت شناخت تا در مقابل، صهیونیست‌ها نیز این سازمان (ساف) را به رسمیت بشناسند. پس از آن، مذاکرات بدون هیچ ثمری آغاز گشت و به موازات آن مقاومت مردم فلسطین ادامه یافت. در سال ۱۹۹۴ م. اردن نیز در منطقه «وادی عربه » موافقت نامه‌ای با رژیم صهیونیستی به امضا رساند. ملت فلسطین به مقاومت خود ادامه دادند تا اینکه انتفاضه به ویژه انتفاضه اقصی در سال ۲۰۰۰ م. شروع شد و صدها کشته و هزاران زخمی بر دشمن صهیونیستی تحمیل کرد.

انتفاضه اول

در تاریخ معاصر فلسطین ، وجود سه انتفاضه در سال های 1921،1932، 1939 قبل از انتفاضه اول به چشم می خورد ولی هیچ یک به گستردگی انتفاضه اول نبوده است . حرکت‌ جدیدی‌ که‌ در دسامبر 1987 م‌ ( آذر1366) در جبالیا در نواز غزه با قیام‌ مردمی‌ و با الهام‌ از انقلاب‌ اسلامی‌ جمهوری اسلامی و در واکنش به حمله تعمدی یک کامیون صهیونیستی به صف کارگران فلسطینی آغاز شد.. صهیونیست ها با کمک امریکا باسازمان آزادیبخش فلسطین به رهبری یاسر عرفات توافق اسلو را در 1993 امضا کردند و از این طریق قیام مردم فلسطین را با خیانت ساف مصادره و متوقف کردند.

انتفاضه دوم

در تاریخ 28 سپتامبر سال 2000 و در پی هجوم «آریل شارون» نخست وزیر وقت رژیم اشغالگر قدس به مسجد مبارک الاقصی به همراه تعداد زیادی از نظامیان ارتش صهیونیستی، انتفاضه دوم فلسطین موسوم به انتفاضه مسجد اقصی شعله ور شد. در درگیری های این روز 7 فلسطینی شهید و بیش از 250 نفر دیگر زخمی شدند ،​همچنین  13 نظامی صهیونیست هم مجروح شدند. در آن زمان درگیری های شدیدی در شهر اشغالی قدس درگرفت. "محمد الدره" کودک شهید فلسطینی که در دومین روز انتفاضه اقصی به شهادت رسید، نماد انتفاضه دوم فلسطین به شمار می رود. در انتفاضه تا پایان اشغال غزه در سال 2005 ادامه داشت.

انتفاضه سوم

انتفاضه سوم یا انتفاضه قدس به سومین نبرد فلسطینیان گفته می شود که در سال 2015 آغاز شد. انتفاضه سوم یک بسیج مردمی گسترده است که فقط اعضای گروه های مقاومت فلسطین حضور ندارند. وجه مشخصه انتفاضه سوم تداوم عملیات های فردی در قدس، کرانه باختری ، اراضی 1948 و مرز غزه است. جوانان فلسطینی این بار از چاقو برای مبارزه تن به تن با صهیونیست ها استفاده می کنند، امری که باعث شده انتفاضه سوم را انقلاب چاقوها بنامند. دلیل این خیزش مردمی، هتک حرمت و اهانت هایی بود که صهیونیست ها به ساحت مقدس مسجد الاقصی روا می داشتند و همین مسئله موجب شد که فلسطینیان به پا خیزند و برای دفاع از ارزش ها و مقدسات خود با رژیم صهیونیستی مقابله کنند.

بنابراین انتفاضه اول فلسطینیان از سال ۱۹۸۷میلادی شروع شد و در سال ۱۹۹۳ با توافقنامه اسلو به پایان رسید .انتفاضه الاقصی (انتفاضه دوم فلسطین) در ۲۸ سپتامبر سال ۲۰۰۰ آغاز شد و تا سال ۲۰۰۵ ادامه داشت و انتفاضه قدس (انتفاضه سوم فلسطین) نیز در اول اکتبر سال ۲۰۱۵ آغاز شد و همچنان ادامه دارد.

جنگ های فروپاشی اسراییل

جنگ 33 روزه

در تابستان سال 2006 اسراییل حمله همه جانبه ای را به بهانه آزاد سازی دو نظامی خود که توسط حزب الله لبنان اسیر شده بودند اما با هدف اصلی و مهمتر نابودی مقاومت اسلامی، به لبنان آغاز کرد. اما حزب الله لبنان با اتخاذ راهبرد جنگ نامتقارن اجازه تحقق اهداف به صهیونیست ها را نداد و نتیجه این جنگ که 33 روز به درازا کشید ثبت نخستین شکست در کارنامه ارتش صهیونیستی در یک جنگ تمام عیار بود.

جنگ 22 روزه

رژیم صهیونیستی در اواخر سال 2008 جنگی تمام عیار برای نابودی جنبش حماس آغاز کرد که به مدت 22 روز به طول انجامید. این جنگ 27 دسامبر سال 2008 آغاز شد و تا 17 ژانویه سال 2009 ادامه داشت. این جنگ در اسرائیل با نام عملیات سرب گداخته و در میان فلسطینیان با نام کشتار غزه یا جنگ 22 روزه و نبرد فرقان یاد می شود. در این جنگ نابرابر، بیش از 1450 فلسطینی به شهادت رسیدند و بیش از 5 هزار نفر نیز زخمی شدند. کمیته حقیقت یاب سازمان ملل به ریاست قاضی ریچارد گلدستون اسراییل را در این جنگ به ارتکاب جنایات جنگی متهم کرد.

جنگ 51 روزه

این تجاوز 51 روزه  در سال 2014 نزدیک به 2260 شهید و نزدیک به 11 هزار مجروح بر جای گذاشت. کودکان و زنان بخش زیادی از کشته شدگان را تشکیل دادند به نحوی که خبرها از شهادت 500 کودک و بیش از 250 زن حکایت داشت. رژیم صهیونیستی تعداد نظامیان کشته شده در جنگ غزه را 64 نفر اعلام کرده و حماس این تعداد را 161 نفر می‌داند این درحالی است که پایگاه خبری «پانوراما» تعداد این افراد را بیش از 600 نفر اعلام نمود.

جنگ 2 روزه

نبرد 2 روزه‌ی حماس و سایر گروه‌های مقاومت در غزه با رژیم صهیونیستی در سال 2018، در واقع ماجرا از یک عملیات کماندویی از سوی تل‌آویو آغاز شد که با واکنش قاطع حماس روبرو شد. این نبرد، اگرچه کوتاه بود اما واجد ویژگی‌های خاصی بود که آن را برای ارزیابی مهم می‌سازد. کنش‌های نظامی حماس به همراه برجسته بودن مسائل روانی و رسانه‌ای در رفتار شاخه نظامی این جنبش از یک سو و بهره‌برداری از شرایط خاص رژیم صهیونیستی در حوزه داخلی از سوی دیگر، باعث شد تا این نبرد، با سرعت به سود مقاومت اسلامی پایان یابد.

تنها راه، مقاومت است

در پایان می توان به جمله ی کلیدی مقام معظم رهبری در دیدار مسئولان نظام و میهمانان کنفرانس وحدت اسلامی بسنده نمود، ایشان طی بیاناتی راجع به موضوع فلسطین فرمودند: «ملّت فلسطین شکست نمی‌خورند؛ تنها راه، مقاومت است و آن چیزی که امروز آمریکا را و متّحدینش را دستپاچه کرده که به حرفهای یاوه متوسّل می‌شوند، به کارهای غلط متوسّل می‌شوند، ایستادگی ملّت‌های مسلمان است و این ایستادگی نتیجه خواهد داد».

انتهای پیام/م.ق/