حسان دیاب ، آغازی بر پایان بحران لبنان؟

خبرگزاری قدس(قدسنا) -احمدرضا روح الله زاد*

نمایندگان مجلس لبنان پس از رأی زنی های مختلف سرانجام بر سر معرفی حسان دیاب به عنوان نخست وزیر لبنان توافق کردند. پس از استعفای سعد حریری در کمتر از یک ماه از شروع اعتراضات مشکوک لبنان، گفتگوها برای تعیین نخست وزیر جدید آغاز شد و سرانجام آقای حسان دیاب که قبلا وزیر آموزش و پرورش لبنان نیز بوده با 69 رأی موافق از مجموع 128 رأی به عنوان نخست وزیر به آقای میشل عون رئیس جمهور معرفی شد و آقای عون نیز وی را مأمور تشکیل کابینه کرد.

آقای دیاب نیاز به 65 رأی نمایندگان داشت و اخذ 69 رأی نشان می دهد که توافق حاصله یک توافق قدرتمند بوده و در ضمن نشاندهنده تغییراتی در آرایش سیاسی لبنان است. این تغییرات در واقع بر کاهش موقعیت و جایگاه جریان طرفدار - و به اعتقاد بسیاری از کارشناسان مزدورِ- محور عربی، امریکایی و اسرائیلی دلالت دارد. جریانی که حزب المستقبل به رهبری سعد حریری در مقام رهبری آن قرار دارد و برعکس نشاندهنده موقعیت و جایگاه برتر جریان ملی گرای لبنان است که تلاش دارد منافع و امنیت لبنان را در چارچوب ملی و به دور از وابستگی و مداخله قدرت های خارجی به حداکثر برساند.

اعتراضات در لبنان با مبنای اجتماعی از اول اکتبر 2019 شروع شد اما پس از زمان کوتاهی این اعتراضات اجتماعی به یک رقابت سیاسی تبدیل شد. بازیگران داخلی چون خاندان های حریری، جنبلاط، جعجع و جمیل با همراهی رژیم های امریکا و عربستان و امارات و رژیم صهیونیستی سعی کردند مسیر اعتراضات را تغییر داده و لبنان را به سمت بی ثباتی گسترده سوق دهند.

اعتراضات در لبنان در اعتراض  به فساد حاکم شروع شد. معترضین خواستار مبارزه با فساد سازمان یافته در لبنان بودند. فسادی که همه مزدوران خارجی یعنی حریری، جنبلاط، جعجع و جمیل در طی سال ها عمیقا به آن آلوده شده اند و بیش از 120 میلیارد دلار بدهی به لبنان تحمیل کرده اند.

سعد حریری به عنوان نخست وزیر به جای پاسخگویی به اعتراضات و اقدام به اصلاح وضع موجود، با هدف تشدید شرایط بحران در لبنان استعفا داد. حال آنکه تقریبا همه جریان های موثر رسما از وی درخواست کردند استعفا نداده و بکوشد تا امور را اصلاح کند.

پس از استعفا جریان المستقبل و سعد حریری مجددا تلاش کردند تا نخست وزیری را در اختیار بگیرند و البته با طرح برخی شروط که که اساسا نمی توانست نظر موافق را جلب کند زیرا این شروط در واقع خواسته هایی بود که امریکا و عربستان و اسرائیل بر آن تاکید داشته اند. بر همین اساس ائتلاف مقاومت به رهبری حزب الله و جریان ملی آزاد شدیدا مخالف بازگشت حریری به دولت بودند. بر همین اساس گزینه های دیگری از سوی المستقبل و جریان امریکایی، اسرائیلی و سعودی – اماراتی مطرح شد و معرفی آقای نواف سلام با توصیه موکد سفیر امریکا در همین چارچوب صورت گرفت.

امریکا احساس می کند که حضور حزب الله در لبنان جدای از اینکه یک تهدید جدی برای موجودیت اسرائیل محسوب می شود، در واقع یک مانع جدی در تحقق طرح های امریکایی – اسرائیلی در منطقه نیز محسوب می شود. لذا با توجه به اینکه امکان حذف حزب الله در جنگ سخت( نظامی) وجود ندارد، جنگ سخت تری را علیه آن آغاز کرده است که از آن با تعابیری چون نسل چهارم جنگ ها و یا جنگ ترکیبی و یا جنگ هیبریدی یاد می کنند.

فساد سازمان یافته در لبنان طی 60 سال گذشته که خاندان های ذکر شده در آن نقش اصلی را داشته اند 120 میلیارد دلار بدهی بر جامعه لبنان تحمیل کرده است و در این شرایط سخت اقتصادی، دولت امریکا با برقراری رژیم تحریمی علیه لبنان در واقع تلاش دارد لبنان را قربانی سیاست های ضد اسرائیلی و ضد امریکایی حزب الله لبنان نشان دهد!

جریان ورشکسته لبنان به شدت از انتخاب حسان دیاب احساس خطر می کنند. مردم در اعتراضات خواستار محاکمه مفسدین و بازگشت اموال به سرقت رفته توسط جریان های فاسد هستند و انتخاب آقای دیاب نیز بر اساس این مطالبه صورت گرفته است و به نظر می رسد در صورت محاکمه مفسدین و بازگشت بسیاری از اموال سرقت شده ضمن اینکه جریان طرفدار امریکا و عربستان و اسرائیل را مفتضح می کند تا حد زیادی در تامین بودجه لازم کشور و کاهش کسری بودجه موجود و نیز کاهش فشارهای مالی امریکا تا زیادی موثر باشد.

در حال حاضر اعتراضات اجتماعی در لبنان رو به افول است. مردم تقریبا از صحنه اعتراضات خارج شده اند و تنها برخی مزدوران که تلاش کردند اعتراضات را منحرف کنند همچنان اقداماتی را انجام می دهند. درگیری های صورت گرفته در لبنان که جریان المستقبل آن را در اعتراض به نخست وزیری احسان دیاب، مدیریت در همین چارچوب تعریف می شود.

اعتراف مایک پمپئو وزیر امور خارجه و کلی کرافت نماینده امریکا در سازمان ملل متحد مبنی بر اینکه فشارها در لبنان و عراق در راستای فشار به ایران طراحی شده و همچنان استمرار خواهد داشت، نشان می دهد که این کشور نقش پر رنگی در مدیریت شورش ها دارد و این موضعی است که باید برای افکار عمومی به درستی و پیوسته تبیین شود.

لبنان ظرفیت های لازم برای عبور از بحران موجود را دارد.

1-  نیروهای مقاوم یعنی حزب الله، جریان ملی آزاد، جنبش امل و برخی گروه های سنی و دروزی که منافع ملی لبنان را در خروج از وابستگی می دانند و به انحصارگرایی خاندان حریری و جنبلاط شدیدا معترض هستند.

2- رهبری هوشمندانه ائتلاف مقاومت که در رأس آن سید حسن نصرالله و میشل عون قرار دارند.

3- موقعیت و جایگاه و نیز اقبال گسترده جامعه لبنان به محور مقاومت،خصوصا که مردم جریان مقاوم به ویژه حزب الله و جریان ملی آزاد را یک جریان دور از فساد و پاکدست می دانند، از مهمترین ظرفیت های لبنان برای خروج از بحران محسوب می شود. تردیدی نیست که موفقیت لبنان در عبور از بحران بر تحولات حوزه عراق نیز موثر بوده و موجب تغییر شرایط در عراق برای عبور از بحران موجود نیز خواهد شد.

تمام.م/ع

کارشناس غرب آسیا