مسجدالاقصی از گذشته تا به الان؛
تاریخ پر ماجرای مسجدالاقصی

به گزارش خبرگزاری قدس(قدسنا) نظامیان رژیم صهیونیستی روز هفدهم بهمن ماه گذشته کار تخریب اماکن نزدیک به دیواره غربی مسجدالاقصی، موسوم به «باب المغاربه» را آغاز کردند. این هتاکی صهیونیست ها هرچند واکنش های مردمی و نهادهای مستقل منطقه را در پی داشت، ولی واکنش دولت های اسلامی چندان قابل قبول نبود. همین مسئله احتمالا باعث می شود کار تخریب مسجدالاقصی توسط اشغالگران ادامه یابد. برای اینکه دریابیم، توطئه علیه بنای مسجدالاقصی، یک امر ریشه دار و تاریخی در میان صهیونیست ها است، این مطلب را از نظر می گذرانیم.

مسجدالاقصی در جنوب حرم شریف واقع شده است. خلیفه «عبدالملک بن مروان اموی» شروع به ساختن این بنا نمود و فرزند وی ولید در سال 705 م آن را به پایان برد؛ حرم شریف این مکان مقدس شامل مسجدالاقصی، مسجد صخره با گنبد طلایی آن و صحن ها و ساختمان های پیرامون آن است که جمعاً به مساحت 14 هکتار بر فراز کوه «موریا» قرار دارد و 14 دروازه از جمله درهای اسباط، حطه، شرف الانبیا، ناظر، نو، قطانین، مطهره، سلسله، مغاربه(مغربیان) و دروازه طلایی، اتاق های متعدد، 8 چاه در صحن صخره و 17 چاه در حیاط مسجد الاقصی و جمعاً 4 گلدسته از جمله آثار این بخش است.

طول این بنا به 80 متر و عرض آن به 55 متر می رسد و اکنون به 53 ستون مرمری و 49 ستون مربع شکل استوار است. درهای مسجد در زمان اموی ها از طلا و نقره پوشیده شده بود، اما به فرمان «ابوجعفر منصور» صفحات طلا و نقره را کندند و به دینار تبدیل نمودند و به مصرف مسجد رساندند؛ در اوایل قرن پانزدهم برخی از قسمت های مسجد مورد مرمت قرار گرفت و گنبد و ابواب شمالی آن ساخته شد.

زمانی که صلیبی ها بیت المقدس را اشغال کردند، بخشی از مسجد را به کلیسا و بخش دیگر را به محل سکونت سواره نظام و انبار ذخایر خود تبدیل نمودند، ولی هنگامی که «صلاح الدین ایوبی» بیت المقدس را از آنان بازپس گرفت؛ به اصلاح و مرمت مسجد امر کرد و محراب آن را بازسازی نمود، گنبد آن را معرق کاری کرد و منبری زینت یافته با عاج و آبنوس از حلب آورد و در سمت راست محراب قرار داد. این منبر تا زمان آتش سوزی مسجد توسط یهودیان صهیونیست در تاریخ 21/8/1969 باقی بود.

پادشاهان «بنی ایوب» و «ممالیک» و سلاطین «بنی عثمان» نسبت به مسجد عنایت و توجه داشتند و رواق ها در آن ساختند. سقف آن را تعمیر کردند و با کاشی معرق و مرمر زینت بخشیدند. دیوارها را تعمیر کردند و کف آن را با قالی های ایرانی پوشاندند.

در سال 1927 م. ضایعاتی به مسجد وارد آمد؛ لذا شورای اعلای اسلامی به منظور تعمیر و بازسازی مسجد، از کشورهای عربی و اسلامی استمداد جست. بزرگترین و مهمترین مرحله این عمران، برداشتن ستون های قدیمی بود که گنبد بر آنها استوار بود و به جای آنها شصت ستون جدید که پی آنها از بتن مسلح بود، قرار داده شد.

پس از آن بر اثر زلزله، به برخی از رواق ها و اجزای مسجد صدمه وارد شد که مجلس اسلامی با استفاده از اموال اوقاف، به مرمت آن پرداخت. رواق شرقی را منهدم و از نو بنا نمود. رواق میانی را نیز بازسازی کرد و ستون های مورد نیاز را از ایتالیا آورد. زیر مسجدالاقصی دهلیزی وسیع وجود دارد که به اقصای قدیم موسوم است و آن عبارت است از سلسله ای از طاق ها که بر ستون های محکم و قطور استوار شده است.

قبله اول و بازخوانی حوادث تاریخی
در تاریخ 21/8/1969 رژیم صهیونیستی اعلام کرد یک فرد دیوانه بنام «دنیس مایکل روهان» مسجد الاقصی را به آتش کشید. گرچه اسراییلی ها اعلام داشتند که این فرد استرالیایی یک مسیحی دیوانه بود، اما برخی منابع معتبر نیز بر این عقیده هستند که وی یک یهودی توریست بود و از لحاظ سلامت عقلی نیز هیچ مشکلی نداشت.

همچنین آثار حریق دلالت بر آن دارد که اشخاص دیگری روهان را در آتش زدن این مسجد از خارج آن و از یکی از پنجره های مشرف به باب المغاربه (که اسراییلی ها آن را منهدم کردند) هدایت و کمک کردند. در این آتش سوزی، منبر مسجدالاقصی تخریب شد. منبری که توسط نورالدین زنگی سفارش ساخت داده شده بود و بعد از جنگ های صلیبی و فتح بیت المقدس در سال 1187، توسط «صلاح الدین ایوبی» از حلب به بیت المقدس آورده شده بود.
بخش به آتش کشیده شده مسجد الاقصی 1500 مترمربع از 4400 مترمربع مساحت کلی مسجد را دربرمی گرفت. در آتش سوزی، منبر «صلاح الدین ایوبی»، مسجد عمر، محراب «زکریا»، مقام الاربعین، سه رواق ممتد از جنوب به شمال با ستون ها و ایوان ها و تزیینات سقفی بر سطح مسجد فرو ریخت. دو ستون اصلی که گنبد روی آن استوار بود و اجزایی از گنبد داخلی که مزین بود، محراب و دیوارهای جنوبی، پوشش مرمری و 48 پنجره گچی، شیشه های رنگی و فرش ها، سوره اسراء که با کاشی های معرق و تذهیب شده نوشته شده بود از بالای محراب به سوی شرق امتداد داشت و بسیاری از تزیینات و آیات قرآنی طی این آتش سوزی از بین رفت.

البته تلاش برای تخریب این مسجد به همین جا ختم نشد و چند بار دیگر نیز تلاش های متعددی در این راستا صورت گرفت، از جمله:
- در 7 ژوئن 1967 نیروهای اشغالگر کلیدهای درب غربی باب المغاربه را توقیف کردند و سپس این نیروها به سرعت، شهر را بعد از فرار اردنی ها تصرف کردند.
- در 16 نوامبر 1969 نیروهای اشغالگر «کنج فخریه» در جنوب غربی حرم الشریف را اشغال کردند.
- در 14 آگوست 1970 گروه «گرشان شالوم» یک گروه افراطی که قصد داشتند مسجد را تخریب و به جای آن معبد سلیمان را بنا کنند، به زور وارد محوطه حرم شدند، که طی یک درگیری، ده ها نمازگزار فلسطینی مجروح شدند.
-28 ژانویه 1976 برای اولین بار دادگاه اسراییل این مسئله را که نمازگزاردن در مسجدالاقصی حق یهودیان است، تایید کرد.
-11 نوامبر 1979 پلیس اسراییل به سوی نمازگزاران در مسجدالاقصی آتش گشود و ده ها تن از آنان مجروح شدند.
- 19 آوریل 1980 اولین کنفرانس علنی (نیمه مخفی) یک گروه از خاخام های یهود و بزرگان یهود در قدس اشغالی برای پیدا کردن راه هایی به منظور آزادی معبد کوهستان از دست مسلمانان تشکیل و در آن بر سیطره بر مسجد الاقصی فراخوان شد و در همین روز سازمان امنای هیکل که یک سازمان تندرو یهودی است، به حریم مسجدالاقصی یورش برد.
-20اکتبر 1980 سازمان «کرن هاربیت» که یک سازمان تندروی یهودی است، با هدف آماده سازی وسایل ویرانی مسجدالاقصی و برپایی معبد سوم برروی آثار برجای مانده قبلی، تاسیس شد. این سازمان شاخه هایی هم در آمریکا دارد و مقام های اسرائیلی و اعضای کنست اجازه حمله به مسجدالاقصی را دادند و به دانشجویان دانشگاه های فلسطینی که در مقابل آنها مقاومت کردند، یورش بردند، به طوری که ده ها تن از آنها در پی حمله پلیس، کشته شدند.
-در 28آگوست 1980 اشغالگران تونلی را در زیر مسجدالاقصی حفر کردند.
-در 03مارس 2891 نامه های متعددی به مقام های اوقاف اسلامی ارسال و از آنها خواسته شد تا معبد کوهستان را ترک کنند و اخطار داده شد که در غیر این صورت، نتایج وخیمی به خاطر اشغال معبد، برای آنها به وجود خواهد آمد. این نامه ها به زبان عبری، انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی و لهستانی نوشته شده بودند.
-در 11 آوریل 2891 یک سرباز اسرائیلی به نام «آلن گودمن» با تفنگ M61 به نمازگزاران شلیک و 60 فلسطینی را کشته و مجروح کرد.
-سال 2891 شاهد یک سلسله تجاوزات مکرر صهیونیست ها به حریم قدس شریف بوده است. در یازدهم آوریل، افراد یک گروه یهودی از پیروان سازمان های افراطی یهودی «جنبش امنای جبل البیت» و «جنبش (غیرقانونی و تروریستی) کاخ» به رهبری خاخام مئیر کاهانا تلاش کردند به داخل مسجدالاقصی یورش ببرند. بعدها روشن شد که این تلاش، پوششی بوده است برای یک تهاجم مسلحانه به «قبه الصخره». این حمله توسط یکی از سربازان صهیونیست به نام «ایلین گوتمن» انجام شد و بر اثر آن، دو تن از نگهبانان مسجد به شهادت رسیدند و آسیب های فراوانی به قبه الصخره و ستون ها و دیوارهای داخلی و خارجی مسجد وارد آمد.

پیش از این تهاجم مسلحانه، سازمان تروریستی هاگانا، چند نامه تهدیدآمیز برای اعضا شورای اوقاف قدس ارسال داشت که در آنها گفته شده بود اگر یهودیان از ورود به داخل مسجد همچنان منع شوند، اعضای شورا به قتل خواهند رسید و مسجدالاقصی به آتش کشیده خواهد شد.

این یورش مسلحانه به مسجدالاقصی، واکنش شدید و خشمگینانه در قدس و سایر شهرهای کرانه غربی را برانگیخت و طی قیامی گسترده، 9تن از فلسطینیان شهید و 136 نفر دیگر مجروح شدند. با وجود واکنش های شدید مسلمانان نسبت به تهاجم مسلحانه علیه مسجدالاقصی، تلاش های یهودیان افراطی برای ورود به داخل مسجد تکرار شد و در ششم ژوئیه یک گروه از اعضای «جنبش امنای جبل البیت» که تقریبا 70 تن بودند، به بهانه برگزاری یک اجتماع همبستگی با ارتش اسرائیل، که مشغول جنگ در لبنان بود و به منظور نیایش و طلب پیروزی برای این ارتش، قصد ورود به داخل مسجدالاقصی را داشتند که شهروندان فلسطینی و نگهبانان مسجد با آنها درگیر شده و از ورودشان به صحن های خارجی مسجدالاقصی جلوگیری کردند.

ساعت سه سحرگاه 28ژوئیه همین سال، 47 مسلح یهودی عضو یک جنبش مذهبی به نام «یشیفه تو راه هکوهانیم» به رهبری خاخام «گرشون سلمون» به فرمان معاون وزیر دفاع در امور اسکان، چند خانه عربی جنب حرم شریف از ناحیه غربی را که متعلق به اوقاف اسلامی بود، اشغال کردند و یک سری اثاثیه و تعدادی میز و مقداری اسلحه به داخل آن خانه ها انتقال دادند و کنار پنجره ها و روی پشت بام های مشرف به مسجدالاقصی، مستقر شدند.

هیئت اسلامی به منظور حمایت از مسجدالاقصی، پیامی خطاب به مسلمانان قدس منتشر کرد که بلافاصله صدها شهروند عرب فلسطینی در صحن های مسجدالاقصی حاضر شدند و سعی کردند یهودیان مسلح را که خانه های مذکور را اشغال کرده بودند، از آنجا بیرون کنند. در عین حال، شهردار قدس اعلام اعتصاب همه جانبه کرد که در نتیجه آن، فضای هولناکی از تشنج بر شهر حاکم شد در اینجا بود که پلیس صهیونیستی مجبور شد یهودیان مسلح را از این خانه ها بیرون کند.

-در سال های 1982 و 1987 توسط ارتش اسرائیل مراسمی نظامی در آنجا برگزار و با مقاومت فلسطینیان رو به رو شد و 20نفر از آنها شهید شدند.
-در 26مارس 1983 ورودی اصلی بخش وقفی بیت المقدس به خاطر حفاری های اسرائیل تخریب شد.
-در 21آگوست 1985 پلیس اسرائیل به یهودیان افراطی اجازه داد در محوطه حرم به عبادت بپردازند.
-در 4آگوست 1986 یک گروه از حاخام ها قانونی نهایی را صادر کردند که به یهودیان اجازه می داد در حرم شریف به عبادت بپردازند و درخواست کردند که در آنجا یک کمیته ایجاد کنند.
-در 12می 1988 سربازان اسرائیلی به سوی تظاهرات مسالمت آمیز مسلمانان در حرم الشریف آتش گشودند و حدود یک صد نفر از فلسطینیان را کشتند.
-8اکتبر 1990 پلیس اسرائیل در حمله به نمازگزاران فلسطینی در مسجدالاقصی، 22نفر از آنها را شهید و ده ها تن دیگر را مجروح کرد. این کشتار در واقع، انتفاضه اول را شعله ور کرد.
-در 8آگوست 1990 مقام های اسرائیل در مسجدالاقصی به قتل عام 22نمازگزار و مجروح ساختن بیش از 200 نفر دست زدند.
-در 25ژوئیه 1995 یک دادگاه عالی اسرائیل قانونی را تصویب کرد که به یهودیان اجازه می داد در معبد کوهستان (مسجدالاقصی) عبادت کنند.
-24ژوئن 1996 دولت اسرائیل به ریاست «بنیامین نتانیاهو» و «ایهود اولمرت» شهردار وقت بیت المقدس، طرح هایی را برای حفر کانال هایی در بخش قدیم نزدیک به مسجد اعلام کرد که واکنش فلسطینی ها به این مسئله بسیار قوی بود و درگیری هایی را در کرانه باختری، نوار غزه و قدس در پی داشت که 18نظامی اسرائیلی و بیش از 70فلسطینی کشته شدند.
-در سال 1996 نتانیاهو اجازه حفر تونل داد و در جریان اعتراض فلسطینیان، 75 نفر کشته شدند.
-در سال 1997 دواسرائیلی به قصد انداختن سر خوک به داخل صحن مسجد بازداشت شدند، آنها اعلام کردند که در آئین یهود، خوک نجس نیست.
-در 9ژوئن 1997 از برگزاری نمازجمعه ممانعت به عمل آمد. این اتفاق اولین باری بود که از زمان جنگ های صلیبی از 1187 میلادی تاکنون رخ داد.
29سپتامبر 2000 «آریل شارون» رئیس مخالفان راست گرا وارد مسجدالاقصی شد و فلسطینی ها سعی کردند مانع شوند؛ پلیس اسرائیل 16فلسطینی را شهید و ده ها تن را مجروح کرد، که آغازگر انتفاضه دوم شد.
-5فوریه سال 2007 اسرائیل اقدام به حفر مسجدالاقصی و از بین بردن باب المغاربه در نزدیکی دیوار براق کرد.

رسالت بشری و اسلامی
اقدام اخیر صهیونیست ها علیه قبله اول مسلمین، نه اولین شیطنت سردمداران تل آویو بوده و نه آخرین آن خواهد بود.
مسجدالاقصی تا به امروز دورانی سخت و پرخطر را پشت سر گذاشته و از این پس نیز چنین خواهد بود، اما در این بین رسالتی برعهده مسلمانان است و آن واکنشی متحد و محکم به شیطنت هایی است که سران رژیم اسرائیل هر ازگاه صورت می دهند.

گرچه اسرائیل بر آن است که تا به انحاء گوناگون واکنش مسلمانان جهان را در رابطه با این مسجد بسنجد، اما انتخاب زمان برای آغاز این اقدامات تحریک آمیز، آن هم همزمان با نشست فلسطینیان در مکه، بیانگر هدفی کلان در کابینه اسرائیل پس از مشکلات داخلی و ضایعات سیاسی ناشی از جنگ لبنان است.گرچه اسرائیل در سال های گذشته تلاش می کرد تخریب این بنای اسلامی و بشری را به افراد و گروه های تند نسبت دهد، اما این اقدام آن هم از سوی هیئت حاکمه حکایت از آن دارد که تخریب بنای اسلامی یک استراتژی قانونمند از سوی سران صهیونیسم است.

انتهای پیام/م.ق/