پشت پرده حذف شطرنج بازان مطرح از تیم ملی/ ملاک انتخاب اعضای تیم توسط کمیته فنی چیست؟

«فرهاد حیدری» در یادداشتی برای خبرگزاری قدس (قدسنا) نوشت: شطرنج ایران در سال های اخیر رشد چشمگیری داشته است. ظهور پدیده هایی جوان در ایران که بزرگان شطرنج جهان را به زانو در آورده اند، باعث شده تا شطرنج ایران رفته رفته اصطلاحا سری در میان سرها پیدا کند.

فدراسیون شطرنج ترکیب شطرنج بازان ایران برای حضور در مسابقات تیمی قهرمانی جهان را اعلام کرد که گویا انتخاب نفرات با تصمیم رئیس کمیته فنی این فدراسیون انجام می‌شود. در ترکیب تیم ملی برای اعزام به مسابقات قهرمانی تیمی جهان تنها نام قهرمان و نایب قهرمان مسابقات قهرمانی کشور دیده می‌شود و نفرات سوم تا هشتم نادیده گرفته شده‌اند.

چندی پیش کمیته فنی فدراسیون شطرنج پرهام مقصودلو، علیرضا فیروزجا، پویا ایدنی، محمدامین طباطبایی و احسان قائم مقامی را به عنوان ترکیب تیم ملی ایران برای مسابقات تیمی قهرمانی جهان اعلام کرد که فیروزجا و ایدنی نفرات اول و دوم مسابقات قهرمانی کشور در این ترکیب حضور دارند اما در میان آن‌ها نام نفرات سوم تا هشتم دیده نمی‌شود. اما قائم مقامی که در رده نهم این مسابقات بود به تیم ملی دعوت شده است؛ شطرنج باز با سابقه‌ای که این روزها دیگر تقریباً جزو ۳-۴ شطرنج‌باز برتر ایران نیست اما پای ثابت ترکیب تیم ملی در اکثر رویدادها است. از طرفی پرهام مقصودلو (به دلیل حضور همزمان در مسابقات هلند) و محمد امین طباطبایی نیز در حالی در ترکیب تیم ملی قرار گرفته‌اند که در مسابقات قهرمانی کشور حضور نداشتند. البته مقصودلو در حال حاضر نفر اول شطرنج ایران است و طباطبایی هم اخیراً در مسابقات آسیایی درخشید و در بخش‌های استاندارد و برق آسا نایب قهرمان شد و انتخاب این دو نفر برای تیم ملی منطقی می باشد.

مسابقات قهرمانی کشور از مهمترین مسابقات برای انتخاب نفرات تیم ملی به شمار می‌رود اما گویا در این فدراسیون کمتر ملاک ارزیابی قرار می‌گیرد، چون در رده بندی پایانی مسابقات قهرمانی کشور علیرضا فیروزجا، پویا ایدنی، مرصاد خداشناس، آرین غلامی، پوریا درینی، آرش طاهباز، امیررضا پوررمضانعلی، مسعود مصدق پور، احسان قائم مقامی، آرش داغلی، مهدی غلامی اوریمی و امیرمسعود مرادی در رده‌های اول تا دوازدهم این مسابقات قرار گرفته بودند.

در شرایطی که انتظار می رفت کمیته فنی فدراسیون شطرنج با عنایت به نتایج عالی تیم ملی جوان شده، همین تیم را حفظ کند، پای مصلحت اندیشی به میان آمد و پس از انصراف شاهین لرپری زنگنه، احسان قائم مقامی به گردونه روند انتخابی بازگشت تا پس از یک دیدار انتخابی با مسعود مصدق پور، قهرمان زیر 18 سال جهان، نفر برتر پیراهن تیم ملی را بر تن کند. تصمیمی که پس از کش و قوس ها و پشت پرده های فراوان گرفته شد.

قائم مقامی یکی از قهرمانان به نام سال های دور تیم ملی بوده و از این حیث احترام جایگاه وی واجب است لیکن وی به هیچ عنوان در طی سال های اخیر در مسابقات مختلف عملکرد قابل قبولی نداشته است. وی در سه سال اخیر در مسابقات قهرمانی کشور در هر سه سال از قرار گرفتن در میان نفرات برتر بازمانده است به گونه ای که در سال گذشته به مقام ششم در میان ۱۲ نفر رسید. قائم مقامی امسال بدترین مقام خودش را در طی سال های اخیر کسب کرد و در میان ۱۲ نفر جایگاهی بهتر از نهم را نتواستند کسب کند.

در مسابقات قهرمانی کشور آرین غلامی بسیار خوب ظاهر شد. سوال اینجاست که اگر ملاک کمیته فنی قهرمانی کشور باشد. احسان قائم مقامی به هیچ عنوان استحقاق انتخاب را در میان سایرین ندارد.  اگر ملاک کمیته فنی، رنکینگ باشد قائم مقامی در جایگاه ششم قرار دارد و این در حالی است که مصدق پور از قائم مقامی بالاتر است. سوال اینجاست که بر اساس چه مبنا و معیاری کمیته فنی احسان قائم مقامی را انتخاب کرده است؟ چون بر اساس فاکتورهای موجود مصدق پور حق حضور در تیم ملی را دارد نه وی.

اگر ملاک کمیته فنی، انتخاب بر اساس مدال ها و مقام های کسب شده و سوابق باشد درست است احسان قائم مقامی سابقه بیشتری دارد اما آرین غلامی از نظر تعداد مدال بسیار جلوتر از احسان قائم مقامی است.

آرین غلامی از سن ۷ سالگی قهرمان نوجوانان جهان شده است. همچنین غلامی ده ها مدال طلا و مدال های رنگارنگ جهانی و آسیایی دارد. غلامی در طی ماه های اخیر روند رو به رشدی داشته است.

«احسان قائم مقامی»، که بسیاری، شطرنج را با نام او در ایران شناخته و می شناسند، از دوران اوج ورزشی خود فاصله گرفته است. همچنین قائم مقامی در چارت سازمانی فدراسیون شطرنج، مشاور رئیس فدراسیون است.

قائم مقامی در سال های اخیر عملکرد خوبی نداشته است. به گونه ای که در مسابقات قهرمانی بازی های آسیایی نوزدهم شد. آخرین مقام در خور توجه احسان قائم مقامی به سال ۲۰۰۳ باز می گردد که وی نایب قهرمان شد.

بعد از آن سال مقام های کسب شده توسط وی بسیار نا امید کننده بوده است. این در حالی است که تمام کشورهای دنیا به سمت جوان گرایی پیش رفته اند به گونه ای که اکثر قهرمانان دنیا سن پایینی دارند. اما در مقابل ما به قهرمانان نوجوان خودمان بها نمی دهیم. سئوال اینجاست احسان قائم مقامی بر اساس چه ملاکی در تیم ملی انتخاب شده است؟

رنکینگ جهانی احسان قائم مقامی در دنیا ۴۸۵ است. وی حتی در میان ۱۰۰ شطرنج باز مطرح دنیا نیز جایگاهی ندارد. حتی در آسیا نیز در میان ۵۰ شطرنج باز آسیا نیز قرار ندارد.

اما مشخص نیست چرا کمیته فنی نمی خواهد این واقعیت را نادیده بگیرد. قائم مقامی در یک سال اخیر یعنی دوازده ماه کاری فقط یک بار در یک بازی توانسته حریف قوی تر از خودش را شکست دهد و آن هم در فینال قهرمانی کشور برابر علیرضا فیروزجا 15 ساله بود.

آرین غلامی شطرنج باز نوجوان و موفق کشورمان که با خودداری از رویارویی مقابل حریفی از رژیم صهیونیستی نایب قهرمان مسابقات ریلتون سوئد شد، از ترکیب تیم ملی برای مسابقات جهانی قزاقستان بدون هیچ دلیل موجهی خط خورد.

مسئولان هنوز هیچ دلیل مشخصی برای این تصمیم خود در خط زدن نام استاد بزرگ شطرنج کشورمان ارائه نکرده اند.

روزنامه ایران ورزشی روز 23 بهمن ماه در گزارشی در این باره نوشته بود: در پایان رقابت های شطرنج قهرمانی کشور نفر چهارم (آرین غلامی) به تیم ملی دعوت نشد تا به جای او نفر نهم رقابت‌ها در اردو حضور یابد. پنجاه و دومین دوره مسابقات قهرمانی مردان کشور با حضور 12 شطرنج باز  طی 10 روز  در شهر جم استان بوشهر برگزار شد.  در پایان این رقابت‌ها  علیرضا فیروزجا با اقتدار عنوان قهرمانی را به خود اختصاص داد. فیروزجا در این مسابقات از 11 امتیاز ممکن، موفق به کسب 9 امتیاز شد که این دومین قهرمانی علیرضا فیروزجا در مسابقات مردان کشور است. پس از فیروزجا، پویا ایدنی با 7.5 امتیاز در رده دوم ایستاد و مرصاد خداشناس با 6.5 امتیاز در رده سوم قرار گرفت. آرین غلامی، پوریا درینی و آرش طاهباز  نیز نفرات چهارم تا ششم جدول جدول رده بندی بودند.

بعد از پایان این رقابت‌ها جهت حضور در رقابت های جهانی نفرات برتر به تیم ملی دعوت شدند که در میان دعوت شده‌ها نامی از آرین غلامی دیده نمی‌شود. غلامی در این رقابت‌ها در رده چهارم قرار گرفت و طبق یک عرف قدیمی نفرات اول تا پنجم رقابت‌های قهرمانی کشور به تیم ملی دعوت می شوند اما این بار شرایط فرق کرده و فدراسیون شطرنج از غلامی برای حضور در این اردو دعوت نکرده است.

این در حالی‌ست که احسان قائم مقامی شطرنج‌باز باسابقه ایران و مشاور فدراسیون با وجود اینکه در رقابت های قهرمانی کشور در رده نهم قرار گرفته بود، به این اردو دعوت شده است.

غلامی چندی پیش در مسابقات برق آسای جام ریلتون سوئد به عنوان نایب قهرمانی رسید. غلامی که تا دور هفتم در تمام دورها به پیروزی رسیده بود، در دور هفتم این رقابت‌ها از رویارویی با نماینده رژیم صهیونیستی سرباز زد و یک امتیاز از دست داد. او در دور نهم هم مقابل نماینده فرانسوی با ریتینگ ۲۵۶۲ شکست خورد تا به ۷ امتیاز برسد و نایب قهرمان شود.

بی شک تصمیم کمیته فنی برای شانس دادن به نفرات عبور نکرده از فیلتر مسابقات قهرمانی کشور زمانی می تواند کارآمد باشد که نکته پنهان مانده و پیش بینی نشده یا دور از چشم مانده ای وجود داشته باشد که این کمیته بخواهد به نفرات خارج از آیین نامه شانس حضور بدهد. یا این که این باور عمومی وجود داشته باشد که مسابقات انتخابی به دلایل مختلف روز ورزشکار نبوده اما در سایر رویدادها عملکرد خوبی داشته است. اما چنین شرایطی در حال حاضر وجود ندارد. قائم مقامی برای دومین سال پیاپی سکو نشین نشد و حتی سال گذشته جزو 5 نفر اول کشور نیز نبود. سایر رویدادها نیز عملکرد خاصی را برای قائم مقامی رقم نزده است. او اخیرا تا توانسته از رویدادهای فکری کناره گیری کرده و به جایش در مسابقات بسیار بی کیفیت و نازل بلیتس در فدراسیون، ریتینگ برق آسا حضور پیدا کرده است.

شطرنج یک معیار و متر مشخص و استاندارد به نام ریتینگ دارد که سطح فنی بازیکنان را مشخص می کند. در شرایطی که غالب شطرنج بازان جوان ایران در یکی دو سال اخیر ریتینگ خود را به شدت افزایش داده اند، ریتینگ قائمی مقامی در دو سال اخیر (ژانویه 2016 تا کنون) نزدیک به 70 واحد کاهش یافته است. ریتینگ حال حاضر قائم مقامی او را در رده ششم مشترک بهترین شطرنج بازان ایران با مصدق پور قرار می دهد.

این در حالی است که شطرنج بازان ایران در راه پیشرفت و افزایش ریتینگ سد بزرگی به نام هزینه شخصی شرکت در مسابقات دارند. «پرهام مقصودلو» که به واسطه رسیدن به ریتینگ 2650 در بسیاری از رویدادها نه تنها ورودی نمی دهد بلکه حق القدم نیز دریافت می کند اما سایر ملی پوشان برای شرکت در اوپن های مختلف باید از جیب خودشان هزینه کنند و با توجه به شرایط اقتصادی و افزایش نرخ ارز شاید دیگر چندان فرصت حضور در رویدادهای بین المللی را تجربه نکنند. در چنین شرایطی چرا باید فرصت حضور در رویداد سطح بالا و معتبری مانند المپیاد جهانی شطرنج و نشستن در برابر بزرگان شطرنج جهان از شطرنج بازان نوجوان و اینده داری همچون آرین غلامی و مصدق پور گرفته شود و به کسی سپرده شود که سال های پایانی ورزش خود را پشت سر می گذارد؟

بازیکنان هم سن و سال تیم ملی کاملا روحیه یکسانی دارند و علاوه بر رقابت، رفاقت فوق العاده ای با هم دارند و این مساله دست مربی را باز می گذارد تا به دلخواه و تشخیص خود ارنج تیم را در مسابقات مختلف بچیند. حالا به واسطه حضور احتمالی احسان قائم مقامی در تیم ملی از این جهت نیز تیم دچار حاشیه هایی خواهد شد. چرا که ریتینگ پایین قائم مقامی حکم می کند که او در صورت قرار گرفتن در ترکیب روی میز 3 یا 4 بنشیند اما آیا او به راستی راضی به نشستن پشت میزهای پایین خواهد شد؟

{در بیانیه مهم و راهبردی رهبر انقلاب به مناسب چهلمین سالروز پیروزی انقلاب خطاب به جوانان ایرانی آمده است ؛جوانان باید شانه‌های خود را به زیر بار مسئولیت دهند. از تجربه‌ها و عبرتهای گذشته بهره گیرند، نگاه انقلابی و روحیه‌ی انقلابی و عمل جهادی را به کار بندند، و ایران عزیز را الگوی کامل نظام پیشرفته‌ی اسلامی بسازند

نکته‌ی مهمّی که باید آینده‌سازان در نظر داشته باشند، این است که در کشوری زندگی میکنند که از نظر ظرفیّتهای طبیعی و انسانی، کم‌نظیر است و بسیاری از این ظرفیّتها با غفلت دست‌اندرکاران تاکنون بی‌استفاده یا کم‌استفاده مانده است. همّتهای بلند و انگیزه‌های جوان و انقلابی، خواهند توانست آنها را فعّال و در پیشرفت مادّی و معنوی کشور به معنی واقعی جهش ایجاد کنند.

مهم‌ترین ظرفیّت امیدبخش کشور، نیروی انسانی مستعد و کارآمد با زیربنای عمیق و اصیل ایمانی و دینی است. جمعیّت جوان زیر ۴۰ ‌سال که بخش مهمّی از آن نتیجه‌ی موج جمعیّتی ایجاد شده در دهه‌ی ۶۰ است، فرصت ارزشمندی برای کشور است. ۳۶ میلیون نفر در سنین میانه‌ی ۱۵ و ۴۰ سالگی، نزدیک به ۱۴ میلیون نفر دارای تحصیلات عالی، رتبه‌ی دوّم جهان در دانش‌آموختگان علوم و مهندسی، انبوه جوانانی که با روحیه‌ی انقلابی رشد کرده و آماده‌ی تلاش جهادی برای کشورند، و جمع چشمگیر جوانان محقّق و اندیشمندی که به آفرینشهای علمی و فرهنگی و صنعتی و غیره اشتغال دارند؛ اینها ثروت عظیمی برای کشور است که هیچ اندوخته‌ی مادّی با آن مقایسه نمی تواند شد.}

در پایان به مسئولان فدراسیون شطرنج که زحماتشان در طی سال های اخیر قابل تقدیر است توصیه می شود ضمن بهره گیری از ظرفیت عظیم نیروی های جوان در تیم ملی شطرنج از تجربه قهرمانانی همچون قائم مقامی تحت عنوان مربی و مشاور در کنار تیم بهره گیری شود، چون با انتخاب های غلط موجب می شویم جایگاه رفیع عزیزانی از این دست، در افکار عمومی با نتایج  ضعیف احتمالی خدشه دار شود.

انتهای پیام/م.ش/22