جنایت‎قرن عامل‎توقف معامله‎قرن
تخریب 3 عنصر راهبرد آمریکا

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری قدس (قدسنا)، عبدالباری عطوان در جدیدترین یادداشت خود به پیامدهای قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول پرداخت و نوشت: «جنایت قرن» در قتل جمال خاشقجی تنها به محمد بن سلمان ولیعهد سعودی که جوخه 15 نفره مرگ را به ترکیه اعزام کرده بود، آسیب وارد نکرد بلکه به عناصر اساسی راهبرد آمریکا در خاورمیانه از جمله «معامله قرن» برای حذف مساله فلسطین، روند تشدید فشارها بر ایران و همچنین تلاش برای کاهش قیمت نفت آسیب های جدی زد.

اشتباه اساسی که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا و جارد کوشنرداماد وی کرد این بود که راهبرد واشنگتن در خاورمیانه را کاملا بر محور محمد بن سلمان بنا کردند، در شرایطی که با روند نهایی شدن محکومیت وی در پرونده قتل خاشقجی، این استراتژی اگر همین حالا ویران نشده باشد در آینده نزدیک به طور کامل از هم فرو می پاشد.

عطوان در ادامه یادداشت خود به انتشار گزارشهای موثق در خبرگزاری رویترز، روزنامه واشنگتن پست و وال استریت ژورنال درباره قتل خاشقجی از سوی بن سلمان اشاره کرده است.

عطوان افزود : با انتشار این خبر ، کار برای ترامپ و کوشنر برای حفظ بن سلمان در راس هرم قدرت در عربستان سعودی دشوار شده است. همچنین این خبر به ادعای دولت عربستان سعودی که هر گونه نقش بن سلمان را در این ترور رد می کند، آسیب زده است. سعودی ها می گویند رئیس تیم مرگ، دستور ترور خاشقجی را صادر کرده است. سعودی ها به نام این فرد اشاره ای نکرده اند.

ترکیه این جنایت را زنده نگه داشته و این موضوع را به یک مسئله آمریکایی- بین المللی تبدیل کرده است. مقامات ترکیه راهبرد روشنی تدوین و نسخه معتبری درباره چگونگی وقوع عملیات ترور در دفتر محمد العتیبی سرکنسول عربستان سعودی در استانبول را در اختیار جینا هاسپل رئیس سیا قرار داده اند. آن گونه که فایلهای صوتی نشان می دهد سرکنسول سعودی از تیم اجرای ترور خواست به سرعت تکلیف جسد خاشقجی را روشن و همه نشانه های قتل در کنسولگری را از بین ببرد. سرکنسول عربستان سعوی چند روز پس از اجرای ترور از ترس بازداشت به ریاض بازگشت و تحت بازجویی قرار گرفت. وی هرگز نمی تواند از بازخواست و مجازات فرار کند.

تیم مرگ 15 نفره سعودی با استفاده از دو هواپیمای ویژه به استانبول رفته است. در میان اعضای تیم، پزشک قانونی، سم شناس، و به همراه آنها تجهیزات تزریق مواد مخدر، اسید و اره برقی وجود داشته است. شکی در این نیست که ارسال این تیم با هماهنگی هایی خاص و با دستور عالی ترین مقام عربستان سعودی که همان محمد بن سلمان بوده صورت گرفته است. 

در ادامه این مقاله آمده است : اگر این ترور به دست کشورهای مدعی دموکراسی نظیر اسرائیل و اروپا نیز صورت می گرفت، شکی در این نیست که امضای نخست وزیر را در اجرای دستور به همراه داشت. این مسئله برای کشورهایی که به صورت فردی اداره می شوند نیز صادق است. نظام های سرکوبگر به دنبال گرفتن انتقام از مخالفان خود در داخل و خارج هستند. افراد حاکم فکر می کنند چون پول و قدرت دارند بالاتر از قانون و بازخواست هستند.

حرف و حدیث های گسترده ای در کنگره آمریکا درباره این موضوع در جریان است و تلاش های گسترده رئیس جمهور ترامپ برای تبرئه کردن محمد بن سلمان از این جنایت به نتیجه نخواهد رسید. سازمان سیا نیز موضع مستقلی در برابر کاخ سفید اتخاذ کرده و تنها موضوع فراخواندن رئیس سیا به کنگره برای ادای شهادت در مجلس نمایندگان باقی مانده است، مجلسی که در سیطره دموکرات ها قرار دارد.

ما فکر می کنم دوستان محمد بن سلمان نیز به صورت مستقیم و غیر مستقیم وی را رها کرده اند. محمد بن زاید ولی عهد ابوظبی در سفر اخیر خود به ریاض که هفت روز پیش صورت گرفت با بن سلمان دیدار نکرد. بن سلمان نیز در دیدار بن زاید با سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان سعودی حضور نداشت. این موضوع با توجه به روابط ائتلافی و ویژه میان بن سلمان و بن زاید بسیار قابل توجه است.

رای الیوم ادامه داد: موضوع مهم دیگر این بود که عبدالله دوم پادشاه اردن باسم عوض الله فرستاده ویژه اردن به عربستان سعودی را برکنار کرده است. عوض الله از مهم ترین مشاوران بن سلمان در حوزه های اقتصادی و سیاسی است و رابطه صمیمانه و شخصی با ولی عهد عربستان سعودی دارد. دربار اردن به دلایل برکنار شدن عوض الله اشاره ای نکرده است ولی منابع مختلف تاکید کرده اند پادشاه اردن اطلاعاتی در اختیار دارد که نشان می دهد محمد بن سلمان از این پرونده نجات نخواهد یافت و در پست خود باقی نخواهد ماند. پادشاه اردن این تصمیم را پس از سفر به آمریکا و دیدار با مقامات این کشور به ویژه مایک پمپئو وزیر خارجه اتخاذ کرده است. 

اعتراف مقامات سعودی به تکه تکه شدن جسد خاشقجی ، تحویل جسد به یک همکار محلی و مسئول دانستن افرادی نظیر سرلشکر احمد عسیری معاون رئیس سازمان اطلاعات عربستان یا سرکنسول این کشور در استانبول و حتی رئیس تیم مرگ بیانگر آن بوده که گزارش های مقامات ترکیه درباره این پرونده دقیق بوده این در حالی است که همه موضع گیری ها و روایات عربستان سعودی آشفته، غیر حرفه ای و به نوعی فرار از مسئولیت بوده است. 

شاید پرونده جنایت قرن برای هفته ها و ماه های آینده باز بماند و فشارها نیز بر محمد بن سلمان تشدید خواهد شد. عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان سعودی بر این مسئله اصرار دارد که این جنایت، کیفری است و نباید سیاسی شود. ما با این موضع گیری مخالفیم. اگر این ترور یک جنایت سیاسی نباشد پس چیست. آیا مرحوم خاشجی سبزی فروش یا ماهی فروش در بازار ریاض بوده یا در یک حادثه دزدی مسلحانه و درگیری با قصاب محله کشته شده است.

در پایان این مقاله آمده است: خارج شدن محمد بن سلمان از قدرت تاثیری بر روابط عربستان سعودی و آمریکا ندارد. هیچ شاهزاده ای در خاندان حاکم سعودی خواهان قطع روابط با آمریکا نیست. بیش از هفتاد سال از عمر این روابط می گذرد. گزینه هایی نیز برای جانشینی بن سلمان وجو دارد. مشکل در گزینه نیست. مشکل در این جابجایی احتمالی است که هزینه های سنگینی برای خاندان حاکم خواهد داشت.

انتهای پیام/م.ت/22