چرا نگاه‌ها به عربستان سعودی در جهان عرب منفی است؟

خبرگزاری قدس (قدسنا) : در بسیاری از مسائل منطقه روند امور به نحوی پیش می رود که جریان تحولات برای اکثر کسانی که پیگیر این رویدادها هستند، به صورت مبهم و در لایه ای شک و تردید پیش می رود.

به عنوان نمونه در تحولات یمن طی سال‌های اخیر شاهد حملات ناجوانمردانه و وحشیانه عربستان سعودی بوده ایم که با هیچ متر و معیار حقوق بشری، انسانی و اخلاقی قابل توجیه نیست. اما در همین تحولات شاهد همسویی عجیب اکثر کشورهای عربی با ریاض در جنگ نابرابر یمن هستیم و البته کمتر خبری از مخالفت ها نیز هست.

یا اینکه با موج شتابزده عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی از سوی کشورهای جایگاه دار جهان عرب از جمله عربستان سعودی و امارات روبرو هستیم که در اکثر موارد خبری از تعارض دیگر کشورها با آن دیده نمی شود و بنظر می رسد بسیاری از این کشورها با وجود تعارض با چنین رویکردهایی تلاش می کنند برای حفظ برخی منافع موضع خود را به صورت علنی بیان نکنند.

این شرایط مه آلود و مملو از ابهام در منطقه، فرصت را برای برخی نگاه‌های سودجویانه و منفعت طلبانه جهت توجیه تحرکات کاملا اشتباه سعودی‌ها فراهم کرده و حتی برخی این رویکرد را به عنوان رویکرد صحیح معرفی می کنند!
اما برای فهم حجم مخالفت های پنهان با چنین سیاست هایی نیاز به  وقوع برخی تحولات است تا جریان مسائل روشن و واضح شود.

در همین راستا، به تازگی برخی منابع موثق عربی از مخالفت قاطع اردن و فلسطین با تلاش های جدی عربستان سعودی جهت دخالت در امور قدس و مسجدالاقصی خبر دادند.

با تحلیل این تحول متوجه می شویم که عربستان سعودی آنچنان هم که سعی دارد در بوق و کرنا کند، جایگاه رهبری در جهان عرب را ندارد.

در اینجا در نظر داریم از نگاه تحلیلگران صهیونیست که به تازگی شاهد گام های شتاب زده عربستان سعودی به سوی خود جهت عادی سازی روابط بوده اند، به این واقعه بنگریم. به گزارش پایگاه عربی 21، «یونی بن مناحیم» تحلیلگر صهیونیست که در گذشته افسر سرویس اطلاعاتی «آمان» بوده در یادداشتی در این باره نوشت:

عربستان سعودی به تازگی تلاش داشته است که در کنار اردن و تشکیلات خودگردان فلسطین وارد خط منازعه سیطره و اشراف بر اوقاف اسلامی در شهر قدس شود.البته این مساله با مخالفت قاطع اردن و فلسطینی ها روبرو شده و به سعودی‌ها از طریق برخی طرف های فلسطینی اطلاع داده شده که در این مساله نمی توانند ورود کنند.

ریاض در تلاش برای سوء استفاده از کمک های مالی خود جهت خارج کردن کنترل مسجدالاقصی از کنترل رام الله و امان است، آنها با توجه به جایگاه مسجدالاقصی به عنوان سومین مکان مقدس پس از مکه و مدینه تلاش های خود را در این زمینه جدی تر کرده اند.مقامات سعودی طی ماههای اخیر از شخصیت های موثر تشکیلات خودگردان و قدس خواسته بودند که نگاه افکار عمومی فلسطین را برای دیدارهای رهبران و شخصیت های دینی ،رسانه  ای و سیاسی شهر قدس به عربستان آماده کنند، تا آنها از مسیحی گرفته تا مسلمان به دیدار «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی بروند اما شخصیت های اهل قدس با این درخواست سعودی ها مخالفت کردند.

سران ریاض در تلاش بوده و هستند که با گزینه کمک های مالی و پروژه های اقتصادی، وجهه منفی خود در بین فلسطینی ها را بهبود بخشند. آنها اخیرا در نشست سران عرب 15 میلیون دلار برای حمایت از قدس هزینه کردند. این در حالی است که هم اکنون مساله توافق قرن پیشنهاد شده از سوی ترامپ روی میز قرار دارد و سعودیها در نظر دارند با وجود تعارضات شدید، آن را در جهان عرب مقبول جلوه دهند. البته آنها از این طریق در تلاش برای افزایش نفوذ خود در قدس هم هستند.

این تلاش های نافرجام سعودی ها در شرایطی رخ داده که همکاری تشکیلات خودگردان فلسطین با اردن در موضوع اشراف بر امور اوقاف اسلامی در قدس بسیار نزدیک و قوی است. اشراف اردن بر امور اوقاف اسلامی قدس از سال 1924 پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی آغاز شد، در سال 1988 نیز ملک حسین شاه وقت اردن بر اساس درخواست «یاسر عرفات»، از اشراف بر امور کرانه باختری کناره گرفت و تنها به نظارت بر امور قدس شرقی ادامه داد. در سال 2013 نیز توافقی دوباره میان رام الله و امان در زمینه اشراف بر امور قدس و مسجدالاقصی به امضا رسید.

شخصیت های دینی اسلامی در قدس معتقدند که عربستان سعودی طی سالهای اخیر تلاش کرده از طریق مسائل مالی و پروژه های اقتصادی نفوذ خود را بر قدس افزایش دهد، آنها حتی در این مساله به خریدن برخی شخصیت های قدس رو آورده اند. در مقابل آنها البته اردن حضور دارد که جایگاهی قدیمی و پذیرفته شده در بین اهالی قدس پیدا کرده است. عربستان سعودی البته تعارض خود را با اردن در این مساله نشان داده و آنها در دسامبر 2017 در نشست پارلمان های عربی با نظارت و اشراف اردن بر امور مسجدالاقصی به طور علنی مخالفت کردند.

نگاههای منفی فلسطینی ها در قبال عربستان سعودی طی ماههای اخیر به دلیل روابط قوی میان ریاض و واشنگتن افزایش یافته است، به ویژه اینکه فلسطینی ها معتقدند ولیعهد سعودی پیمانکار ترامپ برای اجرای پروژه معامله قرن  در جهت حذف مساله فلسطین است.

در اینجا به نظر می رسد رئیس تشکیلات خودگردان همچنان بر ادامه اشراف اردن بر امور اوقاف اسلامی قدس تاکید داشته باشد و تلاش خواهد کرد که همچنان ریاض نتواند در این مساله نفوذ کند، البته در مقابل اردن و تشکیلات خودگردان به کمک های مالی ریاض نیاز دارند اما در اینکه از دست اندازی سعودی ها به امور مسجدالاقصی جلوگیری کنند، کاملا وحدت رویه دارند.

به گزارش قدسنا، در تحولات اخیر فلسطین به ویژه مساله قدس و مسجدالاقصی، دست عربستان با زین کردن اسب عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی کاملا رو شده و حتی اعراب به نقش آفرینی بی طرفانه آنها اطمینانی ندارند. در تحولات یمن نیز به تازگی شاهد حملات موثر جنبش مردمی انصارالله به ناوهای سعودی در تنگه باب المندب و همچنین هدف قرار دادن فرودگاه بین المللی ابوظبی در امارات بوده ایم، منابع خبری گزارش دادند که اماراتی ها هنوز نتوانسته اند از شوک حمله به فرودگاه ابوظبی بیرون بیایند و در شوک کامل بسر می برند.

سوال اساسی اینجاست اگر دوستان نزدیک عربستان سعودی پس از فهم اشتباهات خود در منطقه، یار دیرین خود را تنها بگذارند سرنوشت ریاض در این پرونده ها چه خواهد شد؟ آیا پس از شکست های متعدد عربستان سعودی در مسائلی نظیر عراق، سوریه، لبنان باید شاهد شکست آنها در پرونده جنگ یمن و عادی سازی روابط با صهیونیست ها باشیم؟ آیا رژیم سعودی توان پذیرش این شکست ها را دارد؟ به هر حال پاسخ به این سوالات در آینده نزدیک روشن می شود و در آن زمان است که می توان سمت و سوی اصلی تحولات منطقه را مشاهده کرد.

انتهای پیام/م.ت/22