جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ 
qodsna.ir qodsna.ir
گزارش روز/

رمز گشایی از سفر بن سلمان به فرانسه

ولیعهد سعودی از امانوئل ماکرون درخواست کاهش مناسبات تجاری و اقتصادی فرانسه با تهران را کرد و بعلت افزایش مراودات تجاری و اقتصادی فرانسه با ایران بویژه پس از انعقاد برجام بشدت معترض شد و به نوعی به ماکرون اعتراض کرده و او را مواخذه کرد.


خبرگزاری قدس (قدسنا)، « دکتر علیرضاعرب»*:  دیدار قبلی بن سلمان با امانوئل مکرون در ریاض قریب به 6ماه پیش، بنا بر گزارشات منابع مطلع  با  مشاجره طرفین همراه بود. این ملاقات همزمان  با سفر آقای دکتر "علی اکبر ولایتی" مشاور ارشد بین الملل مقام معظم رهبری به لبنان و سوریه و دیدار وی با نخست وزیر لبنان سعد حریری و متعاقبا احضار ، بازداشت و نهایتا استعفای اجباری سعد حریری در سعودی صورت گرفت.
 

در دیدار مذکور آقای ولایتی با "سعدحریری" نخست وزیر  لبنان، مبانی متقن سیاست خارجی ایران چون مراجعه کشورها به آرای عمومی و رای اکثریت، رعایت مبانی مردمسالاری اسلامی، همکاری و مشارکت تمامی گروه ها و نیروهای بومی در اداره ساختار سیاسی لبنان مورد تاکید قرار گرفت.

 

بعلاوه بر هماهنگی هر چه بیشتر در ساختار سیاسی لبنان  و گروه های مختلف به منظور افزایش همدلی و کارآمدی تاکید شد.

 

دیدار از جانب منابع لبنانی مثبت ارزیابی شده و سعد حریری در آن عنوان کرد:

 

 " با وجود برخی از اختلافات، ثبات و امنیت در لبنان ایجاد شده و همه گروه‌ها بر این مهم تأکید و همکاری دارند".

 

این سطح از تفاهم و هماهنگی فیمابین سردمدار جریان 14مارس و جمهوری اسلامی ایران برای سعودی ،اسرائیل و آمریکا قابل تحمل نبوده و خط قرمز بشمار می آمد.

 

لذا شاهد فراخوان سریع سعد حریری به عربستان و استعفای غیر منتظره و حتی خلاف قانون اساسی سعد حریری از نخست وزیری لبنان در ریاض پایتخت سعودی بودیم که  بسیار معنا دار و نشان از میزان بالای احساس خطر سعودی ،اسراییل و آمریکا نسبت به این تفاهم و هماهنگی بود.

 

به هر صورت دیدار ماکرون با بن سلمان در ریاض با تشنج لفظی فیمابین همراه بود.

 

 ولیعهد سعودی از امانوئل ماکرون درخواست کاهش مناسبات تجاری و اقتصادی فرانسه با تهران را کرد و بعلت افزایش مراودات تجاری و اقتصادی فرانسه با ایران بویژه پس از انعقاد برجام بشدت معترض شد  و به نوعی به ماکرون اعتراض کرده و او  را مواخذه کرد.

 

حتی بن سلمان در آن دیدار  فرانسه را تهدید کرد و گفت در صورتی که پاریس روابط تجاری‌اش با ایران را قطع نکند، عربستان مراودات تجاری خود با این کشور را قطع خواهد کرد.

 

البته  ماکرون هم با لحنی آرام ،صراحتا عنوان داشت که کشوری مانند فرانسه آزاد است با هر کشوری که مایل است تجارت کند.

 

متقابلا ماکرون نیز به  دخالت‌های عربستان در اوضاع لبنان و در راس آن به احضار ، بازداشت و استعفای اجباری سعد حریری نخست وزیر لبنان توسط سعودی ها شدیدا اعتراص کرده و خواهان آزادی سریع سعد حریری شد.

 

لذا بطور خلاصه می توان مشاجره و گفتگوی تند فیمابین را   در آن برهه، در 4حوزه اصلی کاملا مرتبط با ایران و نفوذ منطقه ای آن تعریف و تبیین کرد:

 

الف) روابط تجاری و اقتصادی فرانسه با ایران بویژه بعد از انعقاد برجام

 

ب)دخالت های آشکار ،خارج از عرف و نابخردانه سعودی در لبنان در راستای محدود کردن حزب الله لبنان و مقابله با نفوذ منطقه ای ایران

 

ج) گروگان گرفتن نخست وزیر لبنان سعد حریری و اجبار به استعفای وی توسط سعودی ها در آن مقطع جهت فشار بر دولت لبنان و محدود کردن حزب الله لبنان

 

د)مواضع سعودی و فرانسه بر سر مواجهه با برجام نیز تفاوت های اساسی دارند.


سعودی ها برجام را ناقص دانسته و  درخواست لغو یا اصلاح برجام دارند.


اما فرانسه خواهان احترام به برجام  و حفظ آن است.

 

البته مشخص است که سعودی و فرانسه مواضع مشترک متعددی نیز با یکدیگر دارند و دارای منافع مشترک زیادی هستند .

 

بطور مثال مشخصا هر دو کشور بر سر محدود سازی برنامه موشک های بالستیک ایران و نیز مقابله با نفوذ منطقه ای ایران اشتراک مواضع و منافع دارند.

 

لذا رویترز نوشت که مقام‌های فرانسوی وجود هرگونه اختلاف در روابط دوجانبه را رد می کنند.

 

بنابراین در سفر 3 روزه بن سلمان به پاریس از همان ابتدا مشخص بود حجم و مبلغ قرار دادهای فیمابین قابل مقایسه با سفر 3 هفته ای بن سلمان به آمریکا و انعقاد قراردادهای عظیم آن نخواهد بود.

 

در واقع امریکا برای سعودی ، اولویت اول سیاسی ،نظامی و اقتصادی محسوب شده و فرانسه با اختلاف فاحش در رده کشورهای رتبه دوم تقسیم بندی می شود.

 

سفر بن سلمان به آمریکا  از بعد دیپلماسی عمومی و تبلیغاتی  اثرات مهمی داشته و موفقیت آمیز محسوب می گردد.

 

ولیعهد سعودی در سفر 3 هفته ای اش به آمریکا تقریبا از تمام گستره جغرافیایی  امریکا و شهرهای مهم آن بازدید کرده و با اکثر مقامات طراز اول سیاسی، اطلاعاتی،اقتصادی، رسانه ای، اجتماعی ، هنری ملاقات کرد.

 

طی  سفر 3 هفته ای بن سلمان به امریکا ، قراردادهای نظامی و تسلیحاتی به ارزش نهایی110میلیارد دلار میان سعودی و آمریکا منعقد شد و نهایتا مقررر شد طی 10سال آینده 350میلیارد دلار سلاح توسط سعودی از آمریکا خریداری شود.

 

 اما در سفر 3روزه بن سلمان به فرانسه هم از بعد مدت زمان و هم از منظر میزان کمتر معاهدات و قراردادها و اهمیت اقتصادی آنها ، تفاوت مشخص و معنا دار است.

 

 در سفر سه روزه "بن سلمان" به پاریس  19 مقاوله نامه به ارزش نهایی 18میلیارد دلار میان طرفین منعقد شد که بخش عمده ای از آن به خرید سلاح و تجهیزات نظامی توسط سعودی از فرانسه اختصاص دارد.

 

لازم به ذکر است که  فرانسه به عنوان سومین صادرکننده اسلحه در جهان، فقط در طول سال ٢٠١٦م معادل ٢٢ میلیارد دلار گواهینامه برای صادرات اسلحه به عربستان صادر کرده است که ٢ میلیارد و ٥٠٠ میلیون دلار از آن تاکنون به این کشور وارد شده است.

 

لذا مقارن با ورود بن سلمان به پاریس، گروه‌های حقوق بشری در فرانسه راهپیمایی‌ها و رویدادهای اعتراضی به این سفر برگزار کرده‌اند.

 

 معترضان با شرکت در راهپیمایی‌هایی در پاریس خواستار پایان بمباران مردم یمن توسط عربستان سعودی شدند.

 

به گزارش موسسه نظرسنجی یو گاو (YouGov) از هر ٤ فرانسوی ٣ نفر فروش اسلحه توسط فرانسه به عربستان را غیرقابل قبول می‌دانند.

 

دولت فرانسه به دلیل فروش سلاح‌هایی به دولت عربستان سعودی که در جنگ علیه مردم یمن از آنها استفاده می‌شود، به‌شدت از سوی گروه‌های حقوق بشری تحت فشار است.

 

 گروه حقوق بشری بین‌المللی با صدور بیانیه‌ای خواهان پایان محاصره یمن شدند.

 

به گفته این گروه‌ها محاصره یمن توسط نیروهای عربستان سعودی باعث وقوع یک بحران انسانی در این کشور شده است.

 

لازم به ذکر است که از ابتدای حمله نظامی عربستان سعودی به یمن تاکنون بیش از ١٠ هزار غیرنظامی یمنی جان خود را از دست داده‌اند.

 

علاوه بر موارد فوق الذکر طی این سفر 3روزه محمد بن سلمان به فرانسه ، آرامکو سعودی و توتال فرانسه قرارداد 5 میلیارد دلاری برای ساخت یک مجتمع پتروشیمی امضا کردند.

 

 در پایان  دیدار بن سلمان از فرانسه،  ماکرون و بن سلمان در مصاحبه مطبوعاتی  مشترک شرکت کردند.


 که طی آن رئیس جمهور فرانسه رضایتمندی خود را از انعقاد  19 قرار داد ها  و بویژه قراردادهای نظامی و تسلیحاتی ابراز داشت.

 

این قراردادها  توانست به وضعیت اقتصادی فرانسه و بخصوص  به صنایع تسلیحاتی بحران زده آن کمک کند.

 

ماکرون رئیس جمهور جوان فرانسه ضمن تشکر از ولیعهد جوان سعودی، تاکید کرد فرانسه می تواند بعنوان شریک مطمئن و معتبری برای عربستان سعودی باقی بماند.

 

 ماکرون همچنین عربستان سعودی را کشوری مهم و تعیین کننده در منطقه خاورمیانه خواند و بر پایان مناقشه یمن تحت مذاکرات و ابتکار عمل های بین المللی تاکید کرد

 

از طرفی بن سلمان نیز  پس از تصریح بر اهمیت روابط ریاض و پاریس وتوجه ویژه سعودی بر گسترش و تعمیق روابط با پاریس در خصوص بحران سوریه و استفاده ارتش سوریه از سلاحهای شیمیائی و هر گونه اقدام نظامی از سوی أمریکا و فرانسه تاکید کرد که ریاض نیز در صورت نیاز در حملات هوائی احتمال به سوریه از سوی فرانسه و أمریکا شرکت خواهد کرد .

 

بن سلمان  در این  نشست خبری با ماکرون، در پاسخ به سوالی درباره دلیل مخالفت ریاض با برجام، گفت این توافق پس از سال ۲۰۲۵م ایران را در فاصله چند روز تا ساخت بمب اتم قرار می‌دهد و «در صورتی که ایران به بمب اتم دست یابد، وضعیت خاورمیانه بسیار خطرناک می‌شود.»

 

او گفت عربستان نمی‌خواهد اتفاقاتی که در سال ۱۹۳۸م رخ داد و به جنگ جهانی منجر شد، تکرار شود.

 

در پاسخ، ماکرون بار دیگر گفت فرانسه معتقد است که برجام باید حفظ شود، چراکه «من فعلا راه‌حلی برای یک وضعیت مشابه کره شمالی ندارم.»

 

ماکرون همچنین در خصوص برجام ضمن تاکید واذعان به پایبندی ایران به این پیمان نامه بین المللی تصریح کرد البته برجام نقایصی دارد که باید تکمیل شود.

 

ویا اینکه کشورهای امضاء کننده به برجام متعهد باقی بمانند تا سال 2025 که اعتبار آن بسر خواهد آمد و میتوان در خصوص اضافه نمودن بندهای دیگری به آن مذاکره نمود

 

ماکرون  ادامه داد، باید با توسعه‌طلبی ایران در منطقه مقابله کرد

 

رئیس‌جمهور فرانسه در نشست خبری مشترک با ولی‌عهد سعودی گفت: فرانسه معتقد است که توافق هسته‌ای (برجام)باید حفظ شده و همزمان با توسعه‌طلبی ایران و برنامه موشک‌های بالستیک این کشور مقابله شود.

 

در ماه‌های آینده با عربستان سعودی و دیگر شرکای مان درباره مقابله با برنامه موشکی ایران و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران رایزنی خواهیم کرد.

 

مقابله با توسعه‌طلبی ایران باید ابتدا از چند کشور از جمله عراق و سوریه آغاز شود.

 

یکی از گام‌هایی که باید برداشته شود، این است که اطمینان یابیم انتخاب پارلمانی عراق بدون دخالت خارجی، از جمله اثرگذاری ایران، برگزار شود.

 

معتقدیم که بحران یمن باید از طریق سیاسی حل و فصل شود. در عین حال، ما هیچ‌گونه فعالیت مرتبط با موشک‌های بالستیک را که امنیت عربستان سعودی را تهدید کند، تحمل نمی‌کنیم.

 

 طرفین  اعلام کردند که گام‌های لازم برای متوقف کردن برنامه موشکی و سیاست‌های ثبات‌زدای ایران در منطقه را بررسی کردند.

 

لازم به ذکر است بن سلمان  در کنفرانس خبری با ماکرون از حمایت ایران از القاعده سخن گفت و در پایان کنفرانس خبری بود که اعلام شد، ارتش یمن به منطقه "عسیر" زادگاه بن سلمان موشک بالستیک پرتاب کرده است.

 

 

نتیجه گیری

با توجه به موارد فوق الذکر می توان چرایی سفر بن سلمان به فرانسه و افق های مشترک فیمابین دو کشور را در ارتباط با تحولات منطقه و بویژه ایران در موارد ذیل خلاصه کرد:

1- هماهنگی هر چه بیشتر با فرانسه در خصوص مقابله با نفوذ منطقه ای ایران

2- هماهنگی روز افزون با فرانسه  جهت محدود سازی برنامه موشکی بالستیک ایران

3- محدود کردن روابط اقتصادی و تجاری فرانسه با ایران بویژه بعد از انعقاد برجام.

4- اکنون سرنوشت برجام از مسیر کشاکش دو گفتمان و راهبرد مجزای آمریکا و متحدانش از یک سو و از سویی دیگر روسیه ، ایران ، اتحادیه اروپا ، چین  می گذرد.

آمریکا، اسرائیل و سعودی معتقد هستند برجام ناقص است و باید اصلاح شود یا کلا ابطال و لغو شود.

اما اتحادیه اروپا ،روسیه ،چین معتقد به حفظ برجام هستند .

لذا با توجه به وزن فرانسه در اتحادیه اروپا ، سعودی ها در پی همراه کردن این کشور با رویکرد ها و راهبردهای خودشان در خصوص برجام هستند.

5-فشار بر ایران و تنگ تر کردن حلقه محاصره

6- انعقاد قراردادهای بزرگ با فرانسه بویژه در زمینه تسلیحاتی و نظامی
در راهبرد اقتصادی و سیاسی سعودی ها ، امریکا اولویت اول را در همکاری ها و شراکت های اقتصادی،سیاسی و نظامی دارد و با فاصله ای فاحش اتحادیه اروپا بعنوان اولویت دوم قرار می گیرد که فرانسه نیز بعنوان یکی از دو رکن اصلی انحادیه اروپا از این قاعده مستثنی نیست.

البته لازم به ذکر است در این خصوص، حجم انبوه مقاولات سعودی با فرانسه طی سفر اخیر و بویژه  قرارداد 5میلیارد دلاری آرامکو سعودی با توتال فرانسه در خصوص احداث مجتمع پترو شیمی، علاوه بر بعد اقتصادی و تکنولوژیک ، در چهارچوب تحت الشعاع قراردادن معاهدات توتال با ایران و حتی انصراف توتال از آن ارزیابی می شود.
سعودی ها در کنار همکاری های متنوع اقتصادی،سیاسی و نظامی با فرانسه درصدد محدود کردن هرچه بیشتر و موثر تر روابط فرانسه با ایران هستند.

7- همکاری و همسویی فرانسه با سعودی در پرونده های سوریه، لبنان ،یمن، عراق نیز از جمله اهداف بلند مدت سعودی ها در مراودات شان با فرانسه محسوب می شود.

گرچه اختلافات جدی در خصوص پرونده های فوق میان طرف فرانسوی و سعودی وجود دارد اما سعودی ها امیدوارند در پرتو امتیازات اقتصادی و قراردادهای پرمنفعتی که با فرانسه منعقد می کنند از توان آنها در مورد مسائل منطقه به نفع خود حداکثر استفاده را ببرند و متقابلا زمینه های دوری روزافزون آنها از ایران را بیش از پیش فراهم کنند.

 

*روزنامه نگار و کارشناس ارشد روابط بین الملل
انتهای پیام/م.ت/22


| شناسه مطلب: 310473







نظرات کاربران

فیلم

خبرگزاری بین المللی قدس


خبرگزاری بین المللی قدس

2017 Qods News Agency. All Rights Reserved

نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است.