جهاد در عرصه فیلم و سینما به چه معناست؟

به گزارش خبرگزاری قدس (قدسنا)، نگرانی های مقام معظم رهبری بر معضلات فرهنگی کشور و نامگذاری سال 1393 بنام «اقتصاد و فرهنگ، عزم ملی و مدیریت جهادی» گروه فرهنگی تهران پرس را برآن داشت تا به بازخوانی دیدگاه های رهبر معظم انقلاب را در حوزه های مختلف فرهنگی بپردازد.

سینما یکی از مهمترین بخشهای حوزه فرهنگ و هنر است که نمی توان از تاثیر بسیار آن بر فضای فکری و فرهنگی جامعه چشم پوشید، تاثیری شگرف که شاید نتوان این روزها آن را با ابزار دیگری قابل مقایسه دانست، ابزاری با قدرتی بی نظیر در القای پیامهای مورد نظر گروه سازنده که مخاطب با اشتیاق در برابر این پیامها آغوش خود را گشوده است.

امام خمینی(س) در بخشی از سخنرانی خود در 12 بهمن 57 به سینما نیز  اشاره کرده و فرمودند: "سینماى ما مرکز فحشاست. ما با سینما مخالف نیستیم، ما با مرکز فحشا مخالفیم. ما با رادیو مخالف نیستیم، ما با فحشا مخالفیم. ما با تلویزیون مخالف نیستیم، ما با آن چیزى که در خدمت اجانب براى عقب نگه داشتن جوانان ما و از دست دادن نیروى انسانى ماست، با آن مخالف هستیم. ما کىْ مخالفت کردیم با تجدد؟ با مراتب تجدد؟ مظاهر تجدد وقتى که از اروپا پایش را در شرق گذاشت- خصوصاً در ایران- مرکز [عظیمى‏] که باید از آن استفاده تمدن بکنند ما را به توحش کشانده است. سینما یکى از مظاهر تمدن است که باید در خدمت این مردم، در خدمت تربیت این مردم باشد؛ و شما مى‏ دانید که جوانهاى ما را اینها به تباهى کشیده ‏اند. و همین طور سایر این [مراکز]. ما با اینها در این جهات مخالف هستیم. اینها به همه معنا خیانت کرده‏ اند به مملکت ما."

این پیام امام راحل (ره) نشان از آن داشت که انقلاب اسلامی در برابر سینما موضعی کاملا روشن دارد، موضعی در مسیر اصلاح زشتی های و حرکت در مسیر اعتلای این هنر و این توجه در سخنان رهبر معظم انقلاب نیز به روشنی دیده می شود.

رهبر معظم انقلاب برای سینما و سینماگران اهمیت ویژه ای برخوردار است و در این زمینه می فرمایند: " کلید پیشرفت کشور، به میزان زیادی دست سینماگران است؛ چرا که دست‌اندرکاران هنر فاخر سینما، با توجه به تأثیرگذاری و جهت‌دهی این هنر، می‌‌توانند با تولیدات خود، روح امید، شوق پیشرفت، انگیزه کار و تلاش، اعتماد به نفس و اعتقاد به ارزش‌های اسلامی و ملی را در جامعه ترویج کنند و سهم بزرگ خود را در پیشرفت و تعالی کشور ایفا نمایند، و یا اینکه با فیلم‌های خود، نسلی ناامید، پشیمان، متکی به بیگانه و تحقیرشده را پرورش دهند." این نکته که ایشان کلید پیشرفت کشور را به میزن زیادی دستسینماگران می داند نشان از عمق توجه ایشان به هنر سینما است، رهبر معظم انقلاب البته در جای دیگری نیز به طور مستقیم این اهمیت را بیان نموده اند که : " اعتلای سینمای کشور، نیازی محسوس است و همه باید این حقیقت را دریابند که هنر مهم و بسیار برجسته سینما برای کشور، یک نیاز و ضرورت محسوب می‌شود."

رهبر فرزانه انقلاب انتظارات و مطالبات خویش را از جامعه هنری، سینمایی و مجموعه مدیریت سینمای کشور بارها بیان نموده اند برای نمونه ایشان در دیدار صدها تن از اصحاب فرهنگ و هنر و اندیشه در اول مرداد 1380 توقع انقلاب را از هنر سینمااینچنین بیان می دارند : " انقلاب از هنر و هنرمند تنها یک توقع دارد و آن اینکه جامعه هنری با همان نگاه زیباشناختی هنر، به پدیده‌هایی همچون ایثار و فداکاری مردم در پیروزی انقلاب و حماسه هشت‌سال دفاع مقدس بنگرد و این زیبایی‌ها را با زبان هنرمندانه تبیین کند." .ایشان در دیدار وزیر، معاونین و مدیران کل وزارت ارشاد اسلامی در  چهارم آذرماه 1371 نیز بیان می کنند :"جامعه هنری ما، باید در تبیین ابعاد این حقیقت باعظمت، با پدید آوردن کارهای هنری ارزشمند در همه زمینه‌ها به‌ویژه هنر سینما که گویای ابعاد عظیم این انقلاب باشد، دین خود را به دین انقلاب ادا کند."

با توجه به سخنان اشاره شده رهبری عزیز چنین می توان گفت که یکی از انتظارات اصلی از  هنر سینما ادای دین به انقلاب و دفاع مقدس است که در این زمینه باید مسئولان فرهنگی و سینمایی نقشه راه و مسیر حرکت خود را جهت نیل به هدف مورد نظر ارایه نمایند.

ایشان در در دیدار جمعی از کارگردانان سینما و تلویزیون در بیست و سوم مرداد سال 1385 خواستار آن شدند که :"مضمون سینما باید در جهت اصلاح کشور و جامعه باشد؛ اگر انتقاد هم انجام می‌گیرد، این انتقاد با این نگاه باشد" و این نکته مهم را می توان یکی از موارد مهم ارزیابی وضعیت سینمایی کشور دانست، رهبری به خوبی با ترسیم افق پیش روی سینما از دست اندرکاران هنر هفتم می خواهند که در مسیر اصلاح کشور و جامعه قدم بردارند.

رهبر معظم انقلاب در دیدار با مسئولان برگزاری جشنواره فیلم عمار در اول اسفند ماه 1391، با اشاره به خاستگاه غربی هنرسینما بر ضرورت برنامه‌ریزی و تشکیل اتاق فکر برای حرکت جوانان و استعدادهای جدید در عرصه‌ی هنر اسلامی و سینمای دینی،  همچنین ورود افراد متدیّن و انقلابی و صاحب تخصص و تجربه به این عرصه تأکید کردند.

اینکه مسئولان حوزه سینمایی وزارت ارشاد چه میزان از دغدغه های ایشان را در ضرورت برنامه ریزی و تشکیل اتاق فکر برای ورود استعدادهای جدید در این حوزه درک کرده اند، جای مداقه و سئوال فراوان است، وزارت ارشاد باید در این زمینه و با حضور تمامی کسانی که احساس می کنند سخنی نو و طرحی جدید برای ارایه دارند اقدام های مناسبی صورت دهد و از اندیشه های دغدغه مند در حوزه ارتقای فرهنگ ایرانی ـ اسلامی بهره بگیرد.

رهبری در این دیدار  در عین حال، شرط اصلی ورود تأثیرگذار افراد متدیّن و انقلابی به عرصه‌ی سینما و تأثیرنپذیرفتن از فضای آن را مصونیت‌سازی برشمردند و تأکید کردند:" تنها راه مصون‌سازی نیز ارتباط مستمر با خدا، بجاآوردن نوافل و تضرع به درگاه الهی است؛ همان‌گونه که عمار این‌گونه خود را مصون و تزلزل‌ناپذیر کرده بود." ایشان افزودند: "عبادت و ذکر و توجه به خدا از هر لذت هنری بالاتر است."

با توجه به نکته مهم و اساسی فوق در بیان رهبری باید از مسئولان حوزه های آموزشی سینما پرسید که چه میزان برای ایشان توجه به مسایل دینی و اخلاقی اهمیت دارد و چه آموزشهایی در این زمینه در برنامه های آموزشی گنجانیده شده است و آیا این مدیران توانسته اند فضای حاکم بر محیط های ساخت فیلم ها را فضایی سالم و بهره مند از فرهنگ والا و غنی ایرانی و اسلامی سازند؟

رهبر انقلاب اسلامی بارهابر نقش مسئولان و مراکز دانشگاهی مرتبط در اثرگذاری بر فضای سینمایی و رسانه‌ای کشور تاکید داشته اند و خواستار توجه بیشتر و جدی تر مسئولان امر شده اند، ایشان در این زمینه نیز و با توجه به برنامه های جذب هنرجویان سینمایی تأکید کرده اند:" اصلاح این عرصه نیازمند اصلاح مبادی ورودی آن است."

باید برای تربیت نسل فیلسمازی که بتواند گفتمان انقلاب اسلامی را در عرصه های داخلی و خارجی پیش ببرد، دانشگاهها و مراکز آموزشی در جذب و پذیرش نیز حساس باشند و نسبت به جذب جوانان متعهد بیشتر اهتمام ورزند، در دوران کوتاه دانشگاهی نمی توان امیدوار بود که بتوان تربیت فرد به صورت کامل رخ دهد، هر چند نباید از این مهم غافل بود اما بسیاری از آموزه های تربیتی یک فرد در محیط های دیگر همچون خانواده، مدرسه و اجتماع حاصل شده اند که نمی توان تمامی آنها را در دانشگاه و یا هر مرکز آموزشی دیگر اصلاح نمود، هر چند این نکته از نقش حساس آموزشهای فرهنگی و تربیتی در این مراکز نمی کاهد و باید تمامی مراکز آموزشی هنر نسبت به آموزشهای حوزه های اخلاقی،تربیتی و فرهنگی مطابق با سبک زندگی اسلامی و ایرانی بهره مند شوند.

از دیگر دغدغه های مقام معظم رهبری در حوزه فیلم سازی می توان به قصه،داستان و فیلم نامه اشاره نمود، ایشان با درکی عمیق و والا نسبت به نقش مهم و حیاتی قصه در فیلم تاکید کرده اند : "مقوله‌ی قصه‌نویسی و رمان در کشور، با نقطه‌ی مطلوب فاصله‌ی زیادی دارد و باید این بخش تقویت شود".

تقویت قصه نویسی و رمان نیز نیازمند برنامه های راهبردی بلند مدت،میان مدت و کوتاه مدت است که باید در معاونتهای مرتبط در حوزه وزرات ارشاد محقق شود،مراکز آموزشی خاصی جهت پرورش فیلمنامه نویسان متعهد و متخصص باید ایجاد شود که بتوان امیدوار بود در آینده نه چندان دور شاهد ساخت فیلمهایی ارزشمند و با محتوای مناسب باشیم.

رهبر انقلاب اسلامی در حوزه موضوعات مناسب و مهم برای ساخت فیلم نیز بارها اشاره هایی داشته اند که در آخرین مورد موضوعات مربوط به تاریخ انقلاب اسلامی، دفاع مقدس، فلسطین و بیداری اسلامی را از جمله موضوعات مهم و پُرمایه برای استفاده در فیلم‌سازی برشمردند.

پاسخ گویی به مطالبات، انتظارات و دغدغه های رهبری در حوزه فرهنگ در بخش سینما یکی از وظایف مهم و اساسی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، این وزارتخانه باید با برنامه ریزی دقیق و پیگیری منظم برنامه ها و به دور از هر گونه تساهل و تسامح در راه نیل به اهدف و نیز اجتناب از درگیری در بازیهای سیاسی و جناحی، در جهت تحقق اهداف عالی هنر اسلامی درسینما بکوشد و دل خوش و امیدوار  به  پیام رهبری عزیز  باشند :  "کسانی که امروز مشغول کار و فعالیت در عرصه‌ی فیلم‌های با مضامین انقلابی و دفاع مقدس هستند، واقعاً در حال جهاد هستند."

انتهای پیام/پ.ع/22