روایت صادقانه زندگی همسر امام بدون سانسور

به گزارش خبرگزاری قدس(قدسنا)، نشست رسانه‌ای فیلم مستند «بانو قدس ایران» ساخته مصطفی رزاق‌کریمی با حضور کارگردان، غلامعلی اصغریان؛ تهیه‌کننده، محمدرضا کریمی‌راد؛ فیلمنامه‌نویس، زهرا نبی‌پور؛ پژوهشگر، محمد پورفر؛ تدوینگر، صبا ندایی؛ آهنگساز و اجرای محمود گبرلو روز گذشته-یکشنبه پانزدهم بهمن‌ماه- در پردیس سینما گالری پردیس ملت برگزار شد.

مصطفی رزاق کریمی در این نشست گفت: ساخت این فیلم برای من یک اتفاق خوب بود. در سال‌های گذشته پرتره‌های مختلفی را کار کردم اما این تولید این فیلم یک کار پیچیده بود که باید برایش تحقیقات مختلفی انجام می‌شد. من معتقد بودم که بعد از اتمام تحقیق، می‌شود به این نتیجه رسید که می‌توان فیلم را ساخت یا خیر. درواقع در پایان تحقیقات هم بود که به نتیجه رسیدیم و همه همدل بودند که این کار را انجام دهیم. این فیلم سیاهی‌لشکر و بزن و بکوب نداشت و فیلم خلوتی بود.

در ادامه غلامعلی اصغریان؛ تهیه کننده فیلم گفت: به نظر می‌رسید که این بانو که فیلم درباره ایشان ساخته می‌شد؛ حق بزرگی بر گردن انقلاب و مردم دارد و بیش از شصت سال از عمرش را با رهبری انقلاب اسلامی همراهی داشته است. در میان ایرانی‌ها این بحث فراوان گفته شده است که پشت سر هر مرد موفقی یک زن صبور و مقاوم است و طبیعی بود درمورد امام (ره) هم این شرایط وجود داشت. ما در طول ساخت این فیلم حضور و رنج‌کشیدن ایشان را شاهد بودیم. به تصویر کشیدن زندگی بانویی که بیش از نود سال عمر کرد و با شناخت شانه به شانه امام، پیش آمد طبیعتا راحت نیست اما این فیلم الگویی‌ست برای جوانانی که می‌خواهند به این شیوه زندگی کنند.

صبا ندایی سازنده موسیقی متن فیلم نیز در ادامه گفت: خوشحالم که در کنار آقای رزاق کریمی که به خوبی موسیقی را می‌شناسند، کار کردم و این افتخار بزرگیست که بعد از همکاری‌های‌شان با آقای پژمان در کنارشان بودم.

زهرا نبی پور پژوهشگر این اثر هم با تاکید بر این که مصطفی رزاق کریمی معتقد نبود که باید شخصیت را سانسور کنیم، عنوان کرد: فیلم کامل است و آنچه باید گفته می شد همه کامل منعکس شد. البته بخش‌هایی بود که خانوادگی بود و در پژوهش وجود داشت اما در فیلم نیامد.

در ادامه مصطفی رزاق کریمی گفت: این فیلم با تحقیق شروع شد و این مرحله یک سال و دو ماه طول کشید. ما احساس کردیم که از نظر حرفه‌ای، خیلی مستقیم باید حرکت کنیم و بدانیم که موضوع فیلم شخصیت خانم است. آنچه مهم بود؛ با همراهی قوی تهیه کننده اسناد و مدارکی جمع‌آوری کردیم تا مخاطبمان با شواهد رو به رو شود. در نیمه دوم تحقیق ما اسناد و مدارک را تکمیل کردیم و وقتی این تحقیقات بررسی شد، حمایت حاج حسن آقای خمینی بسیار مفید بود. 

وی ادامه داد: در سناریو و تحقیق عنوان‌هایی بود که به آن خط قرمز می‌گویند. ما خط‌قرمزی نداشتیم و صرفا حریم نهانخانه امام (ره) را حفظ کردیم. خیلی به وضوح مشکلات را با حاج حسن آقا مطرح کردیم که در نهایت دیدیم نقطه‌نظرهای ایشان هم درست است. به عقیده ما فیلم مسیر خوبی را رفته هرچند که مشکلات و مسائل خاص خودش را داشت اما باید کنار می‌آمدیم تا فیلم مسیر خودش را برود. در ایران خیلی مد است که می‌گویند خط قرمز اما به نظر من ناگفته‌هایی وجود دارد که حریم خانم و امام است. طبیعتا آنقدر هم زیاد است که در یک فیلم نمی‌گنجد. واقعا موضوعی نبود که به ما بگویند درباره آن حرف نزنید.

تهیه کننده این مستند هم در ادامه اظهار داشت: ما قرار داریم تا این فیلم اکران عمومی داشته باشد و بعد از جشنواره برای اکران آن اقدام کنیم. من نظرم این است که این فیلم با استقبال مردمی روبه رو خواهد شد و روایت صادقانه یک زندگی است که بدون سانسور اتفاق افتاده است. ما تمامی واژه‌هایی که در این فیلم استفاده کردیم مستند است و قطعا می‌تواند باعث آموزش جوانانی شود که دنبال سبک زندگی ایمانی و اسلامی هستند.

رزاق کریمی در ادامه اظهار داشت: ما در مستند واژه مهمی داریم که می‌گوید باید پیدا کنیم؛ مستند چه مسیری را می‌خواهد برود. من با مستندهایی که شبیه هم شده‌اند، مشکل دارم. این مستند حرف خانم را می‌زند. شاید تا به حال در سینمای مستند اتفاق این چنین نیفتاده است که یک زن هشتاد دقیقه قصه خودش را بگوید. زیبایی مستند در تناقض‌ها تعریف می‌شود. ما به هیچ کسی نگفتیم نوشته‌های خانم چه می‌شود. ما گفتیم با ما درد و دل کنید و مصاحبه نکنید. این فیلم از زبان منسوبین درجه یک خانم است. نریشن که نوشته‌های خانم است قرار نبود با فیلم یکی شود برای همین میان صحبت‌های منسوبین درجه یک و نریتور تناقض‌هایی هم وجود داشت. 

کریمی‌راد فیلمنامه نویس این فیلم هم گفت: در قالب فیلم مستند ما نمی‌توانیم هماهنگی قبلی با کسانی که مصاحبه می‌کنیم داشته باشیم اما در نریشن سعی کردیم از نگاه خانم به موضوعات نگاه کنیم و این هم بر اساس متونی بود که از ایشان باقی مانده و حرف‌هایی که اقوام درجه یک زدند و البته بخشی هم از صداهایی که از ایشان وجود داشت و بخشی از آن را در فیلم شنیدید به دست آمد. ما سعی کردیم شخصیت محکم خانم را حفظ کنیم گرچه در حال گفتن خاطره هستند.

نبی پور پژوهشگر فیلم هم در این باره توضیح داد: دست نوشته‌های خانم منبع اصلی ما برای ساخت نریشن بود. محتوا چیزی نیست که ما در آن دخالتی کرده باشیم اما ظریف کاری‌های نگارشی بود که در آنجا وارد شدیم. من همواره طنزهایی را در نامه نگاری‌هایشان می‌دیدم. نریشن به طور کامل درد و دل‌ها و حرف‌های خانم است که در قالب کتاب «بانوی انقلاب، خدیجه ای دیگر» چاپ شده است.

رزاق کریمی گفت: ما سراغ نوه‌های امام و خانم رفتیم. حسین آقا فرزند آقا مصطفی هم بودند اما هیچ کس را مجبور به مصاحبه نکردیم و اجازه دادیم هرکس که دوست دارد به صورت داوطلبانه بیاید. برخی علاقه‌ای نداشتند که جلوی دوربین بیایند یا مشغله داشتند اما ما سراغ همه رفتیم و از حضور همه استقبال می کردیم.

صبا ندایی در این نشست گفت: آقای رزاق کریمی از کارگردانانی هستند که از همان ابتدای فیلم سراغ موسیقی می آیند و موسیقی را خوب می شناسند. در پروسه این فیلم تصمیمی که با آقای رزاق‌کریمی گرفتیم این بود که موسیقی جزو یکی از شخصیت‌های فیلم باشد. این موسیقی دو رسالت داشت که اول فضا سازی بود و رسالت دوم گفتن بیم‌ها و تلخی‌ها و شیرینی‌ها بود. این فیلم در جشنواره سینماحقیقت هم کاندیدای دریافت جایزه بهترین موسیقی متن شد.

مصطفی رزاق‌کریمی در این نشست گفت: انتخاب دوربین‌های لول تصمیم مهم کارگردانی بود. ما در تحقیق تصمیم گرفتیم که سه دوربین داشته باشیم و رها شدن دوربین سوم خیلی مهم بود که در آخر عملی شد. من اصرار داشتم یک دوربین خلوتگاه خانه را نشان دهد که زمانی مکانی شلوغ بود اما حالا هیچکس نیست. دوربینی هم که خود امام داشتند؛ یک تصویر سیاه و سفید از بالا است. این دوربین از بالا برای نشان دادن خلوتی خانه لازم بود.

رزاق کریمی در ادامه گفت: در این فیلم ما تاکیدی بر مستقل بودن شخصیت همسر امام نداریم. مشخص است که ایشان از قبل ازدواج مستقل بودند و تا بعد از رحلت امام هم این استقلال وجود داشت. من می‌شنیدم که هرکس پیش امام (ره) می‌رود، ذوب می‌شود. این خانم ذوب نشد. زندگی یک خانواده را مدیریت کرد و امام هم عاشق همین استقلال و قدرت شده بود. 

در پایان تدوین گر فیلم گفت: در نهایت نسخه‌ای که من از سناریو فیلم خواندم؛ واکنشم این بود که قطعا بهتر از این نمی‌شد سناریو را نوشت. یکی از عوامل اصلی که باعث می شد سناریو کشش داشته باشد؛ تفاوتی بود که در دیدگاه‌های خانم امام و شخص امام (ره) وجود داشت. این چیزی نیست که ما بر آن تاکید داشته باشیم و بر اساس مستند ها ساخته شده است.

این استقلال یکی از بارز ترین نکات شخصیتی خانم بوده که برای نسل امروز هم جذابیت دارد. ما تلاش کردیم تصویری منطبق با واقعیت انعکاس دهیم و تفاوت های فکری آن ها را هم مشخص کنیم. طبیعتا در طول این سال ها هم امام هیچگاه مخالفتی با آن عقاید نداشتند و سرکوبشان نمی کردند. ما با فشارهایی مواجه بودیم که می خواستند نکته‌هایی را منعکس نکنیم اما هرآنچه برای ما نیاز بود استفاده شد و چیزی حذف نشد. ما در تحقیقاتمان داشتیم که خانم از خراب شدن میدان فرح ناراحت شدند اما استفاده نکردیم چون در راستای خط داستان نبود.

انتهای پیام/پ.ع/22