پایان ماه عسل نزدیکی قطر و عربستان

خبرگزاری قدس (قدسنا) گروه تحلیل و تفسیر : ظاهرا همه چیز با سفر دونالد ترامپ رئیس جمهور امریکا به ریاض کلید خورد. در ریاض ترامپ یک قرارداد پر سود با عربستان منعقد کرد وهم با چشم پوشی از فرماندهی و مشارکت عربستان در عملیات تروریستی 11 سپتامبر در امریکا و عملیات های تروریستی در پاریس ولندن، جمهوری اسلامی ایران و محور مقاومت و شیعیان را تهدید کننده امنیت منطقه ای و بین المللی معرفی کرد و البته حماس و اخوان المسلمین را هم در کنار تروریسم تکفیری تعریف کرد و هم با کمک عربستان و امارات اهانت شدیدی به امیر قطر روا داشت. البته مزدش را هم با بزرگترین قرارداد جهان از عربستان گرفت.

-  قطر و عربستان همواره با هم اختلاف داشته اند. برخی ریشه این اختلاف را به نجدی بودن حکام قطر و حجازی بودن حکام عربستان بر می گردانند که پیش از تشکیل کشورهای متعدد در شبه جزیره با هم اختلاف داشته اند.

-  البته برخی منشاء این اختلاف را به نوع نگاه سلطه طلبانه حکام عربستان نسبت به کل کشورهای شبه جزیره عربستان و حتی فراتر از آن نسبت به عراق و اردن و مصر می دانند. عربستان معتقد است که این کشورها باید تحت حکومت واحد عربستان سعودی اداره شود. این نگاه موجب مداخله در این کشورها و بعضا منجر به جنگ هایی هر چند مختصر هم شده است. بر همین اساس ما شاهد مداخلات جدی عربستان در قطر هستیم : جنگ خفوس در سال 1992 که منجر به اشغال بخشی از سرزمین قطر و قطع پیوستگی مرزی امارات متحده عربی  با قطر شد. نیز کودتای سفید 1995 محمد بن خلیفه علیه پدرش با حمایت عربستان نیز دخالت نظامی جهت بازگرداند پدر محمد بن خلیفه به حکومت با همکاری عربستان، بحرین، امارات و مصر از جمله این مداخلات سلطه طلبانه عربستان در قطر است.

-  عربستان با ایدئولوژی وهابیت و البته با تزریق پول در گسترش وهابیت توانسته ظرفیتی را در جهان اسلام برای خود ایجاد کند. قطر نیز در مقابل آن با نزدیک شدن به اخوان المسلمین تلاش دارد از ظرفیت این جریان که در بسیاری از کشورهای اسلامی نفوذ دارند، به نوعی برای خود حوزه نفوذ تعریف کند. جریان اخوان المسلمین و وهابیت همواره در رقابت شدید با هم بوده و بعضا مواضع تندی نیز علیه هم داشته اند. این اختلاف به طور طبیعی به روابط قطر و عربستان نیز سرایت کرده است.

-  با شروع بحران سوریه این دو کشور اختلافات خود را کنار نهاده و همکاری با هم را شروع کردند. هم عربستان و هم قطر خواهان تغییر نظام سیاسی در سوریه بودند. هر چند اهداف هریک در این همراهی در سوریه متفاوت بود. عربستان از نفوذ جریان مقاومت به رهبری ایران نگران بود و قصد داشت با تغییر نظام بشار اسد و به تعبیر صهیونیست ها حذف  حلقه طلایی مقاومت، میان شرق و غرب مقاومت جدایی انداخته و میزان آسیب پذیری محور مقاومت را افزایش و در نهایت آن را با کمک اسرائیل و امریکا نابود کنند. قطر ضمن داشتن نگاه مشترک با عربستان، بیشتر در صدد ایجاد یک کریدور مطمئن برای انتقال گاز به اروپا از طریق سوریه ای بود که اخوانی ها در آن می بایست به قدرت برسند.

-  این دو کشور مانند همه شیخ شیخ نشینان خلیج فارس نقشی کارکردی برای منافع امریکا در سطح منطقه داشته اند :1- هر دو کشور در بحران سوریه از تروریست ها حمایت می کنند. 2- هر دو کشور در جنگ یمن مشارکت دارند. 3- هر دو کشور در بحران تروریستی عراق مشارکت دارند. 4- هر دو کشور در بحران فلسطین نقش واحدی داشته اند.یعنی در عین حال که مدعی حمایت از فلسطین هستند با اسرائیل روابط پنهان و آشکاری دارند. 5- هر دو کشور بر طرح صلح عربی با اسرائیل تاکید دارند. 6- هر دو کشور در راستای منافع امریکا مواضع ضد ایرانی دارند.

-  ماه عسل نزدیکی قطر و عربستان با تغییرات میدانی در سوریه و در ادامه در عراق به پایان خود رسید و شرایط بین دو کشور به سابق برگشت. محور مقاومت در سوریه پس از آزاد سازی حلب هر روز پیشروری هایی داشته و بخشی از مسلحین سوریه که مورد حمایت قطر و ترکیه هستند، در نشست های آستانه مشارکت کرده و با توجه به تصمیمات آستانه 4 اکنون در کنار دولت سوریه علیه تروریست های مورد حمایت عربستان در مناطق امن تعریف شده تحت عنوان مناطق کاهش افزایش تنش، در عملیات مشارکت دارند. در عراق اخوانی های طرفدار قطر در استان الانبار هم به طور طبیعی در این فرایند قرار خواهند گرفت. عربستان به شدت از این موضوع ناراحت است.

-  سخنان ترامپ در نشست ریاض علیه ایران و تروریسم خواندن شیعه و حماس و حزب الله و اخوان المسلمین با تاکید بر ضرورت اتئلاف علیه تروریسم؛ در واقع نیم نگاهی علیه دولت قطر هم در خود داشت و این موضوع با توجه به سوابق دشمنی دولت عربستان با قطر و هدف نهایی آن مبنی بر ضمیمه سازی قطر به حکومت عربستان، دولت قطر را به شدت نگران کرده است.

-  قطر فاقد عمق استراتژیکی است. به لحاظ توان نظامی (نیروی انسانی و تسلیحاتی و غیره) بسیار ضعیف تر از کشور عربستان است. این موضوع با توجه به خرید های تسلیحاتی جدید از امریکا و چند کشور دیگر و نیز با توجه به عقد قرارداد های سنگین سعودی با امریکا و برخورداری از پشتیبانی این کشور، قطر را بیش از پیش نگران ساخته است.

-  امیر قطر پس از بازگشت از ریاض فورا در مراسم سردوشی نظامیان این کشور نسبت به مواضع نشست اعلام ناخرسندی کرد و اعلام کرد که حماس و حزب الله دو نیروی مقاومتی هستند که با دشمن در حال جنگ هستند و جمهوری اسلامی هم یک قدرت اسلامی در منطقه محسوب می شود و باید از این ظرفیت همه کشورهای منطقه بهره ببرند. البته در عین حال از روابط مستحکم قطر با رژیم صهیونیستی نیز صحبت کرد، که به نظر می رسد در صدد ایجاد نوعی تعادل بوده است.

-  تردیدی نیست که قطر بر اساس قاعده «دشمنِ دشمنِ من، دوستِ من است» نیم نگاهی به ایران دوخته است تا از این ظرفیت بزرگ منطقه ای در مقابل خطراتی که از سوی عربستان احساس می کند، خود را حفظ کند. اما ماهیت اختلافات فی مابین قطر و عربستان هر چه باشد، به نظر می رسد این موضوع می تواند به سود محور مقاومت باشد. جمهوری اسلامی ایران باید به این فرکانس های صادره از سوی قطر (با احتیاط کامل) استقبال کند. مهمترین نتیجه این رویکرد قطر به ایران می تواند حل و فصل هر چه سریعتر بحران تروریستی در سوریه و عراق باشد. کما اینکه این همکاری می تواند در حل بحران در یمن ادامه یابد. خصوصا که اخوانی های یمن نیز مورد حمایت شدید قطر هستند و در کمک به مردم مظلوم بحرین و پایان بخشی به ستم سعودی و حمدی علیه این مردم مظلوم نیز از ظرفیت قطر کمک گرفت. باید توجه داشت که اختلاف قطر با عربستان یک جنگ تمام عیار برای بقا است و بر این اساس قطر نمی تواند در برابر زیادی خواهی های عربستان کوتاه بیاید.

انتهای پیام/