افشای اسناد خیانت تشکیلات خودگردان به مردم فلسطین

برهیچ کس پوشیده نبود که دوران دو دهه‌ای مذاکرات و سازش در تشکیلات به اصطلاح خودگردان فلسطین و قرار گرفتن این تشکیلات در روند سازش خاورمیانه، در برابر زیاده‌خواهی‌های رژیم صهیونیستی راه به جایی نخواهد برد و آنها برای ماندن خود در قدرت چاره‌ای جز دادن امتیازات فراوان به رژیم مورد حمایت آمریکا ندارند.

به گزارش خبرگزاری قدس (قدسنا)، اقدام الجزیره قطر در افشای اسنادی از روند مذاکرات سازش که به تازگی به آن دست یافته است، نشان دهنده خیانت سازمان یافته تشکیلات خودگردان به آرمان‌های مردم فلسطین و دادن امتیازاتی غیر قابل قبول و خارج از عرف به رژیم صهیونیستی است، اسنادی که نشان می‌دهد این رژیم حتی با این حجم از امتیازات هم راضی نبوده و اصلاً از اساس با فلسطین و آرمان‌های تشکیل کشور فلسطینی – همانگونه که بارها هم گفته‌اند – مخالف هستند.
در زیر ترجمه فارسی اسناد منتشر شده در روزنامه فرامنطقه ای القدس العربی چاپ لندن در پی می آید.
اسنادی که از چند دور مذاکره بین تشکیلات خودگردان فلسطین و رژیم اسرائیل از امتیاز دهی این تشکیلات به رژیم صهیونیستی درخصوص شهرک‌های یهودی‌نشین کرانه باختری و بخشی از منطقه الارمنی در بخش قدیمی شهر قدس پرده بر می‌دارد. الجزیره تاکید کرد که بیش از 1600 سند در قالب بیش از 6500 صفحه در اختیار دارد که صورت جلسه های مربوط به مذاکرات طرفین فلسطینی و صهیونیستی در فاصله سال های 2005 تا 2006 را کلمه به کلمه و حرف به حرف ثبت کرده است.

صورت جلسه:
درخصوص موضوع میلیونها آواره که دراردوگاه های خارج از مناطق فلسطینی منتظر بازگشت به سرزمین خود هستند ، طرف مذاکره کننده فلسطینی به اسرائیلی ها پیشنهاد کرد که به بازگشت سالانه ده هزار آواره یعنی یک گروه صد هزار نفری از آوارگان به مناطق اشغالی 48 به مدت ده سال اکتفا شود.
اما درخصوص یهودی بودن اسرائیل ، برخلاف اظهارات علنی مسئولان تشکیلات ملی خودگردان فلسطین در مخالفت با این مساله، مذاکره کنندگان فلسطینی درجلسه ای که روز سیزدهم نوامبر 2007 برگزار شد، همگان از جمله تزیپی لیونی وزیر خارجه (سابق) اسرائیل را با این گفته غافلگیر کردند که " هرگز حق اسرائیل را در معرفی خود به عنوان کشور یهودی انکار نمی‌کنیم، اگر شما می خواهید که خود را به عنوان کشور یهودی معرفی کنید، می توانید این کار را بکنید ، ولی ما نمی خواهیم که این مساله را به طور علنی اعلام کنیم ".
روزنامه "القدس العربی" با همکاری شبکه الجزیره و نشریه انگلیسی " گاردین" اسنادی را درباره مذاکرات بین فلسطینی ها و اسرائیلی ها و اظهارات رد و بدل شده میان طرف های مذاکره کننده منتشر و نیز اسنادی را از دیدارهای انجام شده درقدس، رام الله، تل آویو، واشنگتن و دیگر پایتخت های محل تصمیم گیری تهیه می کند.
صورت جلسه نشست بین دو طرف فلسطینی - اسرائیلی در شهر قدس در هتل کنج دیوید در چهارم ماه مه 2008 که به بررسی مرزها اختصاص داشت ، بدین شرح است:

صورت جلسه نشست مربوط به بررسی مرزها

قدس هتل - کنج دیوید
4 می 2008
ساعت 20:45 ـ 21:30
حاضران درنشست:

* حاضران فلسطینی: احمد قریع (قریع) ـ دکتر صائب عریقات - دکتر سمیح العبد ـ خالد الجندی ـ صالح علیان ـ زینه صلاحی

* حاضران اسرائیلی: تزیپی لیونی ـ عودی دیکل ـ طال بیکر ـ دانی تیرزا
لیونی : براساس آنچه که در دیدار سه جانبه با حضور رایس شنیدم ، گمان می کنم که پیشنهاد شما جنجال برانگیز نباشد.
عریقات : امیدوارم آنچه به شما پیشنهاد می شود، خوشایند شما باشد. قریع شروع به تعیین اصولی خواهد کرد که براساس آن نقشه ها را ترسیم کردیم.
قریع: تعریف ما از زمین شامل موارد زیر است:
1 - مرزهای سال 1967 که شامل همه اراضی اشغال شده از سوی اسرائیل درسال 1967 می شود که مساحت کل آن بالغ بر 6238 کیلومتر مربع است.
2 ـ کرانه باختری که شامل اراضی مورد اختلاف و قدس شرقی ، رود اردن تا پایان آن می شود.
3 - نوار غزه
4 ـ دریای مرده (بحرالمیت)

لیونی : بخشی از بحرالمیت.

قریع: بخشی از بحرالمیت.

لیونی: آیا این عقب نشینی (امتیازدهی) است؟

قریع: نسبت به آن مساله عقب نشینی (امتیازدهی) بزرگی است.

ـ گذرگاه امن
ـ مرزهای دریایی

- مرزهای 1967 رکن اصلی راه حل تشکیل دو کشور فلسطینی ها و اسرائیلی هاست. فلسطینی ها با قبول قطعنامه 242 شورای امنیت که اصل عمده راه حل تشکیل دو کشور است، یک عقب نشینی تاریخی را انجام دادند؛ چرا که با قبول این قطعنامه، فلسطینی ها موجودیت کشور اسرائیل را که در واقع یک کشور دارای شرایط زندگی در مجاورت فلسطینی ها در امتداد مرزهای 1967است، بر 78 درصد از مساحت سرزمین تاریخی فلسطین به رسمیت شناختند.

هردوی ما دراین باره اتفاق نظر داریم که فعالیت های شهرک سازی تاثیرات منفی دارد و تخلیه شهرک ها خواسته دو طرف است. شهرک سازی بخش گسترده ای از سرزمین فلسطین را مصادره می کند و فلسطینی‌ها را از توسعه بخش های مختلف محروم می کند و در راه ارتباطات مانع تراشی و اقتصاد فلسطین را ویران می کند.

هدف از شهرک‌ها تغییر مصنوعی بافت دموگرافی (جغرافیای جمعیتی) و تغییر واقعیت های موجود در عالم واقع و نیز تضمین تشکیل نشدن کشور فلسطینی دارای شرایط مناسب برای زندگی است. اکنون که شما کشور فلسطینی را پذیرفتید، این کشور باید دارای حاکمیت و از نظر جغرافیایی شرایط لازم برای زندگی را داشته باشد.

برای اینکه خواسته تشکیل کشور فلسطینی به واقعیت تبدیل شود ، باید شهرک های اسرائیلی را برچید و آن را از وجود شهرک نشینان تخلیه کرد. مشکل فقط تخلیه کردن یا نکردن شهرک ها نیست، مساله این است که هر شهرکی باید برای اجرای راه حل تشکیل دو کشور برچیده شود. برخلاف کشور فلسطینی ، برچیده شدن شهرک ها بر فعالیت کشور اسرائیل و ارتباط یا امنیت آن تاثیر نخواهد گذاشت ، افزون بر آن، هر شهرک نشینی که بخواهد در داخل سرزمین های فلسطینی زندگی کند، باید پیرو قانون فلسطین باشد.

- از نظر ما همه شهرک ها غیرقانونی به شمار می روند و ساخت شهرک ها به منزله نقض قوانین بین المللی به شمار می رود ؛ لذا باید شهرک ها را تخلیه کرد. تنها ما نیستیم که چنین نظری داریم ، بلکه همه جامعه بین‌المللی این خواسته را به رسمیت می شناسند.

از سوی دیگر ، ما درک می کنیم که برای رسیدن به راه حل تشکیل دو کشور اسرائیلی و فلسطینی علیرغم همه اقداماتی که اسرائیل برای تغییر واقعیت ها در عالم واقع انجام داده است، باقی ماندن برخی شهرک ها به نفع دو طرف است. این هم امتیازی است که ما برای برآورده شدن خواسته های قانونی شما و مفید واقع شدن راه حل تشکیل دو کشور به شما می دهیم و در مقابل از شما انتظار داریم که به اندازه امتیازی که به شما داده‌ایم، شما هم خواسته های ما را برآورده کنید و حاکمیت کشور ما و فعالیت و امتداد جغرافیایی آن را به رسمیت بشناسید.

لیونی: آیا شما پیشنهادی درباره مناطقی که مبادله خواهد شد ، دارید؟

قریع: آن را روی نقشه مشاهده خواهید کرد.

ـ برای تحقق منافع فلسطینی ها ، مبادله زمین به همان ارزش و اندازه و به میزان یک به یک ، باید نکات زیر را رعایت کرد.

(1) هر شهرکی که مبادله اراضی شامل آن می شود ، نباید مانع از امتداد جغرافیایی مناطق به ویژه قدس و مناطق داخل آن شود و معنای آن این است که هرشهرکی که با اسرائیل مبادله می شود ، باید نزدیک خط 1978 باشد. بنابراین ، هرشهرکی که با اسرائیل مبادله می شود ، باید به صورت تکی و نه در قالب مجموعه های شهرک نشین یا منازل جداگانه مبادله شود.
(2) همه مناطق باید مساوی باشند ، به عبارتی دیگر، همه مناطقی که مبادله شامل حال آن ها می شود، باید درهمان منطقه باشد (به معنای این که هر سرزمینی در قدس فقط با سرزمین دیگر در همین شهر مبادله می‌شود).
(3) براساس طرح های موجود، مناطقی که مبادله آن ها صورت می گیرد، نباید مانع توسعه فلسطین شود؛ بلکه باید زمینه توسعه تمدن شهرها و روستاهای فلسطین را فراهم کند.
(4) باید ارزش اراضی کشاورزی فلسطین حفظ شود.
(5) کشور فلسطین باید از زمین ، امکانات و منافع لازم برای پذیرش آوارگان فلسطینی که نمی خواهند به اسرائیل بازگردند بلکه امیدوارند به فلسطین بازگردند ،برخوردار باشد.
(6) مبادله اراضی نباید شامل مناطقی شود که دارای ماهیت دینی ، فرهنگی و تاریخی هستند.
(7) درهرگونه مبادله زمین بین دوطرف ، باید امکان دستیابی به آب های منطقه ای و نیز آب های دیگر وجود داشته باشد.
(8) مبادله شامل شهروندان نمی شود ، به عبارت دیگر ، مبادله اراضی شامل سرزمینی که فلسطینی ها درآن سکونت دارند ، نخواهد شد.
(9) اراضی بدون سکنه با اسرائیل مبادله نمی شود.
(10) امنیت شرط مبادله نیست زیرا درحال همواره مرزهای بین فلسطین و اسرائیل وجود دارد ، به عنوان مثال به علت وجود قلقیلیه و طولکرم توافقی وجود ندارد که عمق استراتژیک را فراهم کند و غیره.
صلح تنها راهی است که صلح را هم برای فلسطینی ها و هم برای اسرائیلی ها به دنبال خواهد داشت.

احمد قریع در این نشست گفت که مبادله اراضی تحت هیچ شرایطی شامل برخی از شهرک ها از جمله شهرک معالیه ادومیم، جیفعات زئیف، حار حومه (ابوغنیم) و أرئیل نمی شود.
این مذاکرات تجارت نیست و مساله عدد و رقم نیست که بخواهیم درباره آن توافق یا اختلاف نظر داشته باشیم، ما می خواهیم که خواسته‌های دو طرف برآورده شود.

پیشنهاد کردیم که این مبادله شامل حال 63 درصد از مجموع شهرک نشینان یعنی میزانی کمتر از دو درصد، شود. این پیشنهاد خواسته های همه طرف ها را برآورده می کند.

لیونی: آیا این پیشنهاد شامل قدس هم می شود یا نه ؟

قریع : شامل قدس هم می شود.

عریقات : بعد از بررسی پیشنهاد شما در این نشست طولانی، مناطق را بررسی کردیم و نیازهای شما را مدنظر قرار دادیم و براساس آن، پیشنهادات را به شیوه‌ای ارائه کردیم که خواسته های دو طرف برآورده شود.

قریع : دکتر العبد پیشنهاد را اعلام می‌کند.

العبد: سعی کردیم پیشنهادی که به شما می دهیم، از پیشنهاد شما منصفانه تر باشد.

مذاکرات درباره زمین:

1ـ تنها خط 1967 اصل است
2 ـ تبادل براساس نسبت یک به یک با همان اندازه و ارزش
3 ـ کلیه مناطق شامل قدس و رود اردن و الی آخر می‌شود

لیونی: منظور شما از به همان ارزش چیست ؟

قریع: منظور این است که اگر قرار است الحاقی درمنطقه قدس صورت گیرد، مبادله دراین منطقه واقع می‌شود.

طال: چطور می توانیم این را مقایسه کنیم ، زمین همان ارزش را دارد.

لیونی : یا اینکه فقط شعار می دهید؟

العبد : نه این شعار نیست . مثلاً من نمی‌خواهم زمینی را که در یک منطقه نامناسب قرار دارد، با زمینی در منطقه قدس مبادله کنیم؟

عریقات : ارزش زمین چگونگی استفاده طرف مقابل از آن را مشخص می کند.

لیونی : آیا گذرگاه امن نیز همان ارزش را درضمیمه شدن به اسرائیل دارد؟

العبد : شما درباره گذرگاه امن صحبت می کنید اما نمی توان برای منطقه یهودی نشین درقدس، ارزشی تعیین کرد.

لیونی: متوجه هستم که دشوار است برای آن قیمت تعیین کرد.

الجندی: این نیز مهم است که ببینیم ما اینجا درباره همه مناطق صحبت می کنیم، به عبارت دیگر، نمی‌توانیم فقط درباره بخشی از مرزها توافق کنیم زیرا درک معنای بخش بدون آگاهی از همه مرزها غیرممکن است.

لیونی: از قدس حرف زدید. آیا به نظر شما، این راه کار مخفیانه ماست؟

العبد: مساله منافع است.

به رسمیت شناختن از نظر سیاسی

لیونی: امیدوارم که وقتی صحبت از منافع ما می شود ، نیز همین حرف را بزنید.

العبد: منتظر باشید، وقت آن هم فرا می رسد.

منافع فلسطینی ها
1ـ حاکمیت و سلطه
2ـ داشتن فعالیت و امتداد جغرافیایی
3ـ قدس
4ـ امنیت

منافع اسرائیلی ها:
1ـ کاهش هزینه های مالی و سیاسی
2ـ قدس
3ـ امنیت

مرزهای 1967

- قدس شرقی (کیلومتر مربع)

- مناطق مورد اختلاف (اللطرون، قدس)

لیونی: اللطرون اشغالی نبود. به هر حال این موضع شماست.

العبد: بخشی از بحر المیت، نوار غزه

مسائل دیگر مربوط به زمین:

امتداد اراضی (گذرگاه امن )

مرزهای آبی

مبادله :

تیرزا : اهالی غوش ایتسیون که تعداد آن ها بالغ بر50000 نفر است و مبادله اراضی شامل راه نزدیک جبع نشد.

لیونی: مشکل، راه منتهی به گوش ایتسیون است.

العبد: همانطور که ملاحظه می‌کنید، ما دارای اراضی زیادی با مساحت بسیار هستیم و معتقدیم که منطقه بیتار می تواند منطقه مناسبی برای رفت و آمد و تجارت و غیره باشد. شاید اطلاع داشته باشید که آنجا یک خط راه آهن بوده است.

لیونی: درباره شهرک هارحوما (ابوغنیم) چطور؟

الجندی: صلاح در این است که قدس و بیت لحم را به هم متصل کرد. متصل کردن این دو منطقه به هم به دلایل اجتماعی، دینی، اقتصادی و گردشگری مفید است.

این مساله حتی از متصل کردن قدس و رام‌الله مهم‌تر است. این منطقه حتی برای توسعه بیت‌صفافا که به یک شهر متروکه بین شهرهای جیلو هارحوما تبدیل شده است ، مهم است.

قریع: برای بازنگری در رشد طبیعی جمعیت.

لیونی: آیا الان باید درباره رشد طبیعی صحبت کنیم ؟

العبد: زمین های خالی وجود دارند و نباید عجله کرد. فردا به آن جا نروید و بعد از تصرف آنجا درآن شهرک بسازید.

صائب: ما برای شما بزرگ‌ترین " قدس" تاریخ را می‌سازیم.

الجندی: تعیین این مرز، از همه مناطق سخت‌تر بود.

طال‌: چطور می‌توان بین شهرک "بیسغات زائیف" با تپه فرانسوی ارتباط ایجاد کرد؟

العبد: می توان این دو منطقه را با ساخت یک پل به هم مرتبط کرد.

دیکل: وقت این حرف ها گذشته است. آیا این کار به عهده شماست یا ما ؟

قریع: این کار و نیز معالیه ادومیم و أرئیل به عهده ماست.

تیرزا: دراین بخش در نزدیک بیت الاقصی یک مجموعه شهرک نشین (کیبوتس) یهودی وجود دارد.

العبد: نه دقیقاً درآن جا.

عریقات: منظور این است که حتی یک اسرائیلی سرزنش و بازخواست نشود.

العبد: خط را به گونه‌ای ترسیم کردند که راه اصلی که تل آویو را به قدس مرتبط می‌کند، برای شما می‌ماند. دیر اللطرون برای ما مهم است ولی برای شما حکم طلا را دارد (بسیار باارزش است) چرا که این راه برای شما اهمیت زیادی دارد.ما با حفظ ارتباط بین تل آویو و قدس منفعت شما را درباره این راه درنظر گرفتیم.

الجندی : مصلحت دراین جا حفظ ارتباط جغرافیایی بین مناطق فلسطینی است.

درنظر گرفتن تعداد بیشتری از شهرک ها ، بدون وجود استحکامات فلسطینی دشوار است.

لیونی: این منطقه و منطقه ای که درشمال آن واقع است، از همه مناطق دشواری های بیشتری دارند. موسسه ترکی (Turkish Enterprise) درکجا واقع است ؟

یرزا: اینجا نیست، در المقیبله است.

تیرزا بازهم که این طوری شد. دراین منطقه یک مجموعه از شهرک ها وجود دارد.

العبد: مبادله شامل بخشی از منطقه شمال نوار غزه تا وادی هربیا با منطقه عبسان بزرگ و کوچک و نیز منطقه شرقی می شود.

لیونی: مصری ها با این منطقه موافقت کرده اند.

الجندی: می دانیم که منطقه شمالی با عبسان کوچک و بزرگ مبادله شده است.

العبد: می‌خواهیم که دراین مورد بازنگری کنیم و آنرا بر روی نقشه پیاده کنیم.

الجندی: براساس توافق آتش بس سال 1950 بین مصر و اسرائیل، خط آتش بس تغییر کرده است. همه این‌ها بستگی به اسناد موثق موجود دراین رابطه دارد.

لیونی: مشخص است که معالیه ادومیم و جفعات زئیف و هارحوما درآن نیست.

العبد: دستیابی به صلح واقعی، با وجود استحکاماتی واقع در هجده کیلومتر در داخل فلسطین ممکن نیست. ما نمی‌خواهیم که درآینده مشکلاتی به وجود بیاید. ما نمی خواهیم که به صلح ضربه بزنیم.

عریقات : آیا می توانید تصور کنید که شما به خاطر صلح، حاضرید که یهودیان را به عنوان شهروند با حقوق کامل در فلسطین بپذیرید، مانند وضعیتی که عرب های اسرائیلی دارند ؟

لیونی: ولی من چطور می توانم که امنیت اسرائیلی‌هایی را که درفلسطین زندگی می کند، تامین کنم؟

عریقات: آیا می‌توانید تصور کنید که من ژن هایم را تغییر دادم و وضعیتی را پذیرفتم که براساس آن یهودیان شهروندانی باشد که همان حقوقی را که من و همسرم داریم، داشته باشند؟ آیا می‌توانید تصور کنید که این مساله یک روز اتفاق بیافتد؟

دیکل: من چنین خواسته‌ای ندارم.

لیونی: من باید دراین باره فکر کنم. نمی دانم. شما مساله ای را مطرح کردید ولی من معتقدم که باید ابتکار به خرج دهیم. مشکل من مساله امنیت است.

برخی‌ها به من گفته‌اند که بین این بخش از ملت من، اگر آن ها را رها کنم، خشونت وجود دارد. اما اگر به آن ها حق انتخاب بدهم، فشار کمتر خواهد بود.

نمی توانم درصورتی که جان آن ها به خطر بیافتد، مسئولیت آن را متحمل شوم و درآن صورت ارتش باید وارد عمل شود. این سوالی قانونی است که ما نیاز به فکر کردن درباره آن داریم.

دیکل: آنچه که دراین جا بحثی از آن نمی شود ، معالیه ادومیم ، هارحوما ، جدایی بین تشکل های یهودی در قدس، گوش ایتسیون، جیفعات زائیف وأرئیل است.

لیونی: درازای آن چه چیزی را خواهید گرفت؟

عریقات: پنج کیلومتر مربع اما اگر راه دیگری را درنظر بگیریم، منطقه کوچکتر خواهد بود.

لیونی: اگر ما چیز دیگری را پیشنهاد می کردیم، شما درنگ می کردید. باید درک کنید که این مساله چقدر پیچیده است. شاید شما بیشتر به منافع خودتان واقف باشید. در أرئیل نیز برخی مناطق وجود دارد که باید ضمیمه شود.

لیونی : باید بگویم که این پیشنهاد برای ما خوشایند نیست چرا که خواسته های ما بر آورده نمی‌کند و شاید برای شما هم آسان نباشد که درباره آن فکر کنید اما من واقعاً این کار را می کنیم ، به نظرم، علتی برای ادامه این روند وجود دارد.
قریع: می توانیم درک کنیم که این مساله چقدر برای شما هم سخت بوده است.

عریقات: درباره قدس هم برای ما بسیار سخت بود ولی ما تصمیم گرفتیم آنرا به شما بدهیم.

لیونی: آیا امکانش هست که ما نقشه ها را ببینیم ؟

عریقات: می خواهیم مساله ای را بگویم. من جز تشکیلاتی هستم که رهبری آن را ابومازن برعهده دارد و رهبری تشکیلات خودگردان حاضر به پیاده شدن این موارد درعالم واقع نیست.

لیونی: به همین دلیل من آن مسائل را ذکر کردم.

عریقات : این قرآن نیست که جبریل آنرا از آسمان نازل کرده باشد. ما خواسته های شما و نگرانی هایتان را مورد توجه قرار دهیم اما این همه چیز نیست. این اولین بار در تاریخ روابط دو طرف فلسطینی - اسرائیلی است که این پیشنهاد به طور رسمی مطرح می شود. کاری که ما انجام می دهیم، هیچ یک از طرف‌ها اعم از آمریکایی ها و اروپایی حاضر نیستند برای ما انجام دهند.

لیونی: این را می‌دانم.

عریقات: به همین دلیل شما پیشنهادتان را به ما ندادید.

قریع: نه فقط به این دلیل.

عریقات : این مساله را بررسی می کنیم. ما در داخل با مشکلات بغرنجی روبرو هستیم. امیدوارم که به قریع فرصت تصمیم گیری بدهید. اما شایسته است که یک کپی از آن دراختیار شما قرار گیرد. مهم این است که ما همکاری و همفکری را آغاز کرده ایم .

قریع: ما درباره آن فکر خواهیم کرد، شما نیز همین کار را بکنید.

لیونی: شاید گام بعدی، پس از آن که با مواضع یکدیگر آشنا شدیم، این است که با حضور کارشناسان بنشینیم و با هم اختلافات و تفاوت‌های میان نقشه ها را بررسی کنیم.

قریع: باید این کار را با حضور کارشناسان انجام داد.

تیرزا: فعلاً فقط به پرونده نیاز داریم و نیازی به نقشه نیست.

لیونی: پیشنهاد می کنم که با هم بنشینید و نقشه را بازنگری و بررسی کنید. شما همچنین می‌توانید برخی از موارد مانند کیبوتس (مجموعه شهرک ها) را که تیرزا گفت درمناطق مورد مبادله قرار دارد، اصلاح و تصحیح کنید.

عریقات: ما تصمیمی برای وارد کردن هیچ اسرائیلی دراین مناطق نداریم.

لیونی: سوال این است که چگونه می‌توانیم ابتکار به خرج دهیم؟

عریقات: آیا می خواهید فردا با هم بنشینیم و نقشه ها را رد و بدل کنیم؟

لیونی: یک بار دیگر بگویم که برای شما سخت بود که این پیشنهاد را مطرح کنید.

قریع: می خواهیم در زمینه امنیت به پیشرفت‌هایی دست پیدا کنیم و نیز می خواهیم که موضوع آوارگان را شروع کنیم.

صورت جلسات مربوط به نشست های برگزار شده در مقر وزارت امور خارجه آمریکا نشانگر این است که عریقات علاقه زیادی به چشم پوشی از مسجد مبارک الاقصی و واگذاری آن به کمیته بین المللی در مقابل حاکمیت تشکیلات رام الله بر بخش های بزرگی از شهر اشغالی قدس دارد.
مساله حاکمیت بر این حرم شریف که مسجد الاقصی را نیز شامل می شود از جمله بزرگترین مسائل مورد اختلاف و موضوعات پیچیده میان طرفین فلسطینی و اسرائیلی طی چندین دهه مذاکره میان طرفین بود.
در نشستی که در تاریخ 21 اکتبر سال 2009 و با حضور جرج میچل فرستاده ویژه آمریکا در منطقه خاورمیانه و دیوید هیل معاون وی و جاناتان شوارتز مشاور حقوقی وزارت امور خارجه آمریکا برگزار شد، عریقات از راه حل ابتکاری خود برای تقسیم بخش قدیمی قدس در مقابل مقامات آمریکایی پرده برداشت.

معیارهای کلینتون

عریقات در این زمینه مساله پایبندی به آنچه را که وی از آنها با عنوان "معیارهای کلینتون" یاد کرد، پیشنهاد داد. این معیارها در واقع همان طرحی است که بیل کلینتون رئیس جمهور اسبق آمریکا پس از شکست مذاکرات کمپ دیوید در سال 2000 میلادی ارائه داد و به موجب آن باید با مجتمع های غیر قانونی محل اسکان شهرک نشینان صهیونیست به صورت مشروط موافقت شود و مبادله اراضی با محوریت اراضی قبل از سال 1967 و اراضی کرانه باختری صورت گیرد.

عریقات: این مساله حل شده است. شما طرح موسوم به "معیارهای کلینتون" در زمینه نحوه حاکمیت بر بخش قدیمی قدس؛ به استثنای محله یهودی نشین و بخش هایی از محله ارمنی ها را دارید.. می توان مساله حرم شریف را بعدا مورد بررسی قرار داد. در این زمینه راه حل های ابتکاری متعددی وجود دارد؛ مانند تعیین یک هیات و یا کمیته که مثلا مسئولیت عدم حفاری در زیر مسجد مبارک الاقصی را عهده دار شود.. تنها کاری که من نمی توانم بکنم این است که صهیونیست بشوم.

شوارتز: در این باره باید نظر سناتور میشل را هم جویا شویم. این نظر شخصی شماست.

عریقات: این نظر خود من بود.

شوارتز: این ایده را قبل از شما از افراد دیگری نیز شنیده بودیم و شما اولین کسی نیستید که آنرا مطرح می کنید.

عریقات: اما دیگران مذاکره کننده ارشد طرف فلسطینی نیستند.

(کمی بعد)

عریقات: حتی موضوع بخش قدیمی قدس هم قابل حل است (بررسی جزئیات حاکمیت بر بخش قدیمی) به جز حرم شریف و انچه انها با نام "جبل الهیکل" از آن یاد می کنند. این مساله نیاز به ایده های ابتکاری از افرادی مثل من دارد..

انگیزه های مبهم

معلوم نیست که هدف عریقات از این اظهارات خود جلب رضایت همتایان آمریکایی خود بود یا شکستن یخ مذاکرات سازش که برای چندین ماه است به حالت تعلیق درآمده است. وی 15 ژانویه گذشته بار دیگر با پیش کشیدن طرح های فلسطینی ارائه شده در کنفرانس آناپولیس ـ از جلمه درباره قدس ـ در مقابل هیات میشل عرض اندام کرد و امیدوار است که با این کارها بتواند دولت باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا را راضی کند که تشکیلات خودگردان فلسطین را شریک کامل صلح بداند.

عریقات: اسرائیلی ها طرفدار راهکار تشکیل دو دولت هستند، اما به کسی اعتماد نمی کنند. آنها این راهکار را فراتر از حد تصور و حتی شاید بیشتر از فلسطینیان قبول دارند. طرح مورد نظر من بیشترین بخش "اورشلیم" در تاریخ یهودیان را به آنها می دهد و خواهان بازگشت تعدادی از آوارگان به شهر اشغالی قدس به صورت نمادین و خلع سلاح کشور آینده فلسطینی است... بیشتر از این چه امتیازی می توانم بدهم؟

سرنوشت قدس شرقی

مذاکرات سال 2000 کمپ دیوید نخستین باری بود که رهبران فلسطینی و مقامات صهیونیستی برای بررسی سرنوشت بخش شرقی قدس و مقدسات آن رو در روی هم نشستند.

بر اساس قوانین بین المللی و مرزهای سال 1967، حرم شریف در دایره اراضی اشغالی فلسطین قرار گرفته است، اما علی رغم این، ایهود باراک نخست وزیر اسبق رژیم صهیونیستی و یاسر عرفات رئیس سابق تشکیلات خودگردان علاقه زیادی داشتند که مساله حرم قدسی را در مذاکرات کمپ دیوید مورد بررسی قرار دهند و البته این مساله تا حد زیادی جنجال برانگیز بود. بسیاری از شرکت کنندگان در این مذاکرات بر این مساله اجماع نظر داشتند که مساله حرم شریف قدسی بزرگترین مانع بر سر راه موفقیت مذاکرات است.

با وجود پیشنهادهای متعدد کلینتون برای تقسیم حاکمیت بر این حرم شریف الهی، عرفات با افتخار تمام این پیشنهادها را رد کرده و تاکید کرد که سازمان آزادی بخش فلسطین "ساف" با مذاکره و چانه زنی بر سر حرم شریف قدسی مخالف است. این اظهارات عرفات باعث لبریز شدن کاسه خشم طرفین آمریکایی و صهیونیستی شد، اما فلسطینیان و امت عربی و اسلامی به شدت از این موضع وی حمایت کردند.
 
ائتلاف اولمرت

مساله حرم شریق قدسی از موضوعاتی بود که به ندرت در جریان 260 جلسه از مذاکرات آناپولیس در فاصله ماه های نوامبر سال 2007 تا دسامبر سال 2008 مورد بررسی قرار گرفت و البته این مساله به مسائل داخلی رژیم صهیونیستی مربوط می شد؛ به طوری که شرکای ائتلافی ایهود اولمرت نخست وزیر وقت این رژیم از وی می خواستند که مساله حرم شریف قدسی و دیگر مقدسات بدون حل باقی بماند و حتی حزب تندروی شاس تهدید کرده بود که صرفا در صورت مطرح شدن مساله حرم قدسی از ائتلاف دولتی خارج خواهد شد.

به عبارت دیگر باید گفت که هیات مذاکره کننده صهیونیستی اجازه بحث درباره حرم قدسی را نداشت و "عودی دیکل" مذاکره کننده ارشد دولت عبری در دوره نخست وزیر اولمرت در نشست تاریخ 2 ژوئیه سال 2008 به این مساله اذعان کرد.

دیکل در این نشست از عریقات پرسید: « چرا اصرار دارید که مساله قدس در هر مناسبتی مورد بحث قرار گیرد؟ مگر مقامات دو طرف بر سر این مساله با هم توافق نکرده اند؟» طرف صهیونیستی با این اظهارات تاکید کرد که نمی تواند درباره هیچ مساله ای در ارتباط با شهر اشغالی قدس مذاکره و گفتگو کند.

با وجود این، تشکیلات خودگردان فلسطین ایده های خود را در این نشست مطرح کرد و به این مساله توجهی نکرد که این طرح ها و ایده ها چه عواقب تاکتیکی می توانند داشته باشند. این در حالی است که اسرائیلی ها همواره تلاش می کنند هر گونه امتیازدهی از سوی طرف فلسطینی را با پرداخت هزینه و عوض مالی پاسخ دهند.

در نشست تاریخ 29 ماه مه سال 2008 در قدس که در مرحله پس از برگزاری کنفرانس آناپولیس برگزار شد، دیکل به مسئولان تشکیلات خودگردان فلسطین اعلام کرد که معیارهای روند سازش تغییر کرده است.

چرخ زمان

دیکل خطاب به کارشناس مسائل نقشه برداری سازمان آزادی بخش فلسطین گفت از سال 2000 میلادی تاکنون تحولات زیادی رخ داده است و در نتیجه ما در همان نقطه آغاز نیستیم. شما جنگ هولناکی را علیه ما آغاز کردید و ما هم سعی کردیم واقعیت های جدیدی را خلق کنیم. این وضعیتی است که ما امروز در آن قرار گرفته ایم؛ لذا نمی توانیم به زمان کمپ دیوید بازگردیم. از آن روز تاکنون شرایط کلی فرق کرده و واقعیت های جدیدی خلق شده است. از همین رو، ما نمی توانیم چرخ زمان را متوقف کرده و چنین تصور کنیم که ما همچنان در سال 2000 میلادی هستیم و خاورمیانه هیچ فرقی نکرده است.

این مسئول صهیونیستی مدتی بعد نیز خاطر نشان کرده بود که «ما چیزی از شما نگرفته ایم که باید آنرا به شما برگردانیم. ما خواهان تشکیل کشور فلسطینی هستیم؛ چرا که این مساله به نفع ماست. نمی توانیم به راحتی از کنار منطق "ارجاع اشیاء سلب شده" رد شویم.

پس از اینکه احمد قریع در نشست بعدی نتوانست اسرائیلی ها را به بازگشت به عقب راضی کند، طرف فلسطینی با آغاز روند مذاکرات آناپولیس به این باور رسید که باید مساله کشاندن موضوع قدس به عرصه بین المللی را قبول کند.

در تاریخ 31 آگوست 2008 اولمرت طی پیشنهادی شفاهی به عباس، خواستار تشکیل کمیته ای با حضور آمریکا، مصر، اردن و عربستان سعودی برای تعیین سرنوشت حرم قدسی شد.

اما این کمیته عملا قدرت این را نداشت که اسرائیل و یا حتی تشکیلات خودگردان فلسطین را که طرف ضعیف مذاکرات بود، به اجرای توصیه ها و صلاحدیدهای خود وادار کند.

کمیته بین المللی قدس

به نظر می رسد که عریقات علاقه زیادی به پذیرش این پیشنهاد دارد؛ حتی اگر آمریکا کمترین فهم تاریخی را از مساله حرم شریف قدسی داشته باشد و نزدیک ترین و صادق ترین همپیمان آمریکا باشد. مهمتر از این، این است که مصر و عربستان سعودی و اردن، همگی سعی خواهند کرد از این کمیته به نفع مسائل مورد نظر خود استفاده کنند و همه آنها؛ به ویژه عربستان سعودی منافع ویژه ای در وضعیت حرم قدسی دارند و از زمان ارائه طرح صلح این کشور برای منطقه خاورمیانه که در سال 2002 صورت گرفت و اتحادیه عرب آنرا تصویب کرد، مساله فلسطین و اسرائیل در کانون توجهات کشور عربستان قرار گرفت.

در کنار مشکل افراطی گری در داخل کشور عربستان (القاعده) و نگرانی ها نسبت به مقابله با ایران که احتمال دستیابی آن به سلاح هسته ای وجود دارد، پر واضح است که مساله قیمومیت حرم قدسی باعث خواهد شد که طرف قیم حق نظارت بر این حرم و مسجد مبارک الاقصی به عنوان قبله گاه نخستین مسلمانان را داشته باشد.

در پایان مذاکرات آناپولیس و در تاریخ 2 دسامبر سال 2008 یعنی تنها چند هفته قبل از تجاوز رژیم صهیونیستی به باریکه غزه، عریقات خطاب به دیوید ولچ معاون وزیر امور خارج اظهار داشت که «تمام فکر و ذکر سعودی ها قدس است و نه مبادله اراضی و یا مناطق دیگر» و «برای آنها قدس همان حرم است.»

صورت جلسه های مذاکرات مربوط به "مسائل حل نهایی" در مذاکرات میان طرفین فلسطینی و صهیونیستی نشانگر این است که اعضای هیات مذاکره کننده تشکیلات خودگردان فلسطین قبول کرده اند که تمامی شهرک های صهیونیست نشین قدس اشغالی به استثنای شهرک جبل ابو غنیم به خاک رژیم صهیونیستی ملحق شود.

بر اساس صورت جلسه مربوط به نشست تاریخ 15 ژوئن سال 2008 که نمایندگانی از سوی طرف های آمریکایی و صهیونیستی نیز در آن حضور داشتند، احمد قریع رئیس دایره مذاکرات تشکیلات خودگردان فلسطین خاطر نشان کرده است که «این پیشنهاد اخیر می تواند به فرآیند مبادله اراضی کمک کند.»

وی افزوده است که «ما پیشنهاد دادیم که تمامی شهرک های صهیونیست نشین قدس اشغالی به استثنای شهرک جبل ابو غنیم به خاک "اسرائیل" ملحق شود و این اولین بار در تاریخ است که ما چنین پیشنهادی را ارائه می کنیم و در مذاکرات کمپ دیوید با ارائه چنین پیشنهادی مخالفت کرده بودیم.»

این اظهارات قریع خلاصه آشکار و واضحی از طرح ها و پیشنهادهای طرف فلسطینی به ریاست خود وی در جریان جلسه 4 مه سال 2008 است. در این نشست، قریع به اسرائیلی ها گفت که باقی ماندن برخی از شهرک های صهیونیست نشین به نفع هر دو طرف است.

محله ارمنی ها
صائب عریقات مذاکره کننده ارشد سازمان آزادی بخش فلسطین "ساف" در نشست تاریخ 21 اکتبر سال 2009 با جرج میچل فرستاده ویژه آمریکا به منطقه خاورمیانه همین راه را در پیش گرفته و درباره بخش قدیمی قدس اظهار داشت که «این بخش به جز محله یهودی و محله ارمنی ها تحت حاکمیت طرف فلسطینی خواهد بود.»

اگر این اظهارات عریقات را با موضع یاسر عرفات رئیس سابق تشکیلات خودگردان فلسطین در جریان مذاکرات کمپ دیوید مقایسه کنیم مشخص می شود که این نخستین باری بود که طرف فلسطینی از محله ارمنی ها عقب نشینی می کرد.

عریقات درباره موضع طرف فلسطینی در قبال حرم قدسی نیز تصریح کرده بود که «می توان مساله حرم را بعدا مورد بررسی قرار داد، راهکارهای ابتکاری متعددی در این زمینه وجود دارد که از آن جمله می توان به تشکیل هیات یا کمیته و یا اخذ برخی تعهدات مبنی بر عدم انجام عملیات حفاری اشاره کرد.»

امتیازدهی های مداوم

محله شیخ جراح قدس اشغالی نیز از این سریال امتیازدهی های طرف فلسطینی بی نصیب نبود و قریع در این باره می گوید که می توان درباره محله شیخ جراح هم به سازش رسید.

وی در جریان یکی از دیدارها به طرف صهیونیستی اعلام کرده است که «در چارچوب مبادله اراضی می توان درباره منطقه شیخ جراح نیز به توافق رسید و باید ما منطقه برابری را در قبال آن دریافت کنیم.»

سرسختی اسرائیل درباره قدس

عریقات خاطر نشان کرده است که در مقابل این طرح های پیشنهادی طرف فلسطینی، اسرائیلی ها از بحث و بررسی مساله قدس خودداری کرده و تاکید داشتند که قدس خارج از دایره مذاکرات است.

زیپی لیونی وزیر خارجه سابق اسرائیل در نشست تاریخ 15 ژوئن 2008 با قریع که کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه وقت آمریکا نیز در آن حضور داشت، با تاکید بر این مساله می گوید:«ما به فلسطینی ها اعلام کرده ایم که در قبال سرزمین هایی که جزء خاک "اسرائیل" محسوب می شوند، چیزی به آنها نمی دهیم.» منظور وی از این سرزمین ها قدس شرقی است که تل آویو قبلا از الحاق آن به خاک اسرائیل و مناطق تحت حاکمیت این رژیم خبر داده بود.

لیونی در نشست های دیگری نیز اصرار داشته است که قدس "پایتخت یکپارچه و غیر قابل تقسیم اسرائیل و ملت یهود از 3007 سال پیش است" که این مساله با اعتراض و مخالفت هیات مذاکره کننده فلسطینی مواجه شده بود.
 
اردن! نه

عریقات در جریان نشست تاریخ 5 مه 2009 با تعدادی از وکلای بخش حمایت از مذاکرات، هر گونه ارتباط شهر اشغالی قدس به کشور اردن را رد کرده و می گوید:«نمی خواهم اردن هیچ ارتباطی با قدس داشته باشد.»

وی در نشست تاریخ 15 ژانویه 2010 با دیوید هیل معاون جرج میچل نیز خاطر نشان کرده است که «آنچه که در آن سند است، بزرگترین اورشلیم تاریخ یهود را به آنها می دهد.»

پس از اینکه هیل از وی می خواهد که واضحتر سخن بگوید، عریقات تصریح می کند که « تو از آن سند ـ که من به دانیال دادم ـ مطلع هستی، محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین شخصا آنرا نوشته است.»

بدون راه حل

بر اساس صورت جلسه نشست تاریخ 29 ژوئیه سال 2008 میان کاندولیزا رایس و عریقات و قریع، وزیر امور خارجه وقت آمریکا پیشنهاد داده است که «قدس شهر آزاد باشد. نمی خواهم فلسطینی ها تا ابد منتظر پاسخی باشند که شاید داده نشود.»

رایس همچنین خاطر نشان می کند که «مرزهای سال 1967 مرزهای اساسی است، اما اگر ما بخواهیم منتظر باشیم که شما درباره حاکمیت بر حرم و یا جبل الهیکل به توافق برسید... فرزندان فرزندان (نوه های) شما هم درباره اماکن مقدس به توافق نخواهند رسید. هیچ کس درباره حق حاکمیت طرف دیگر بحث نخواهد کرد. بگذارید این مساله بدون حل باقی بماند.»

عریقات در یکی از نشست ها بر این مساله تاکید کرده است که اصرار بر موضوع قدس، مساله ای سیاسی و مرتبط با اهتمام به آینده وجودی تشکیلات خودگردان فلسطین است.

منبع: پایگاه خبری شبکه العالم

تمام/سش/23