پنج‌شنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ 
qodsna.ir qodsna.ir

فلسطین ؛ پنج سال پس از مرگ عرفات

مهدی شکیبایی

 

محمد عبدالرحمن عبدالرئوف القدوه الحسینی نام واقعی یاسر عرفات است . او ملقب به ابوعمار و رییس فقید تشکیلات خودگردان فلسطین بود.عرفات در چنین روزی در 11 نوامبر سال 2004 پس از طی دوره بیماری مشکوکی پس از انتقال از سرزمین های فلسطینی به فرانسه در بیمارستانی نظامی در حومه پاریس در گذشت. از ان زمان تاکنون پنج سال پر فراز و نشیب از تحولات فلسطین و منطقه گذشته است که مرور این تحولات تصویر روشنی از موقعیت هریک از گروهها و جریانهای داخل فلسطین و منطقه به دست می دهد.

 

 

انتخاب ابومازن دوماه پس از مرگ عرفات

 

 

دو ماه پس از مرگ مشکوک یاسر عرفات (اوایل فوریه  2005) محمود عباس (ابومازن) به ریاست تشکیلات خودگردان فلسطین انتخاب شد. او بیش از 40 درصد آرا را به خود اختصاص داد. این انتخاب در حالی بود که اوضاع در منطقه پس از دوران طولانی رهبری بلامنازع عرفات بسیار نابسامان بود.

او پس از تصدی پست ریاست تشکیلات خودگردان فلسطین موضوع مقاومت مسلحانه علیه ایراییل را مورد شماتت قرار دادو گفت هیچ کس حق ندارد در دوران تصدی او علیه اسراییل دست به اسلحه شود. ابومازن مذاکره را تنها راه کسب حقوق ملت فلسطین برشمرد.

 

مشکل سرویس های امنیتی و پست نخست وزیری

 

پست نخست وزیری و موضوع انتقال برخی اختیارات رییس تشکیلات خودگردان فلسطین به پست جدید التاسیس موضوعی نزاع بین عرفات از یک سو و آمریکا از سوی دیگر پیش از مرگ وی بود. آمریکا با پیشنهاد ایجاد پست جدید و اعمال فشار بر عرفات در روزهای پیاین عمرش ابومازن را وارد کارهای اجرایی تشکیلات خودگردان کرد. ابومازن در حکمی از سوی عرفات به نخست وزیری تشکیلات خودگردان فلسطین رسید. بلافاصله فشارها برعرفات برای انتقال برخی اختیارات امنیتی اش به نخست وزیر از سوی آمریکا و اسراییل آغاز شد. اما عرفات زیربار نرفت. او اطمینان کافی به ابومازن نداشت. تا اینکه عرفات براثر بیماری مشکوکی از دنیا رفت. پس از دوماه و برگزاری انتخابات ابومازن جانشین عرفات شد. بنابراین اودرجایگاه عرفات قرار گرفت و احمد قریع (ابو العلا) در جایگاه قبلی خود وی نشست. نخست وزیر قریع خواستار انتقال برخی اختیارات امنیتی ریاست تشکیلات خودگردان فلسطین به نخستوزیر شد . اما با مخالفت ابومازن که حالا رییس تشکیلات بود ، مواجه شد.

 

عقب نشینی اسراییل از نوار غزه

 

در اگوست سال 2005 رژیم صهیونیستی پس از تحمل ضربات امنیتی از سوی گروههای مقاومت مستقر در نوار غزه وادار به تخلیه تمامی شهرکهای صهیونیستی (نه شهرک بزرگ) از این منطقه شد. اسراییل اعلام کرد که این اقدام را از سر خیرخواهی و صلح طلبی انجام داده است و انتظار دارد کشورهای عربی در مقابل این اقدام با اسراییل عادی سازی روابط نمایند. وقتی اسرائیل در تابستان ۲۰۰۵ بعضی شهرک‌ها را در نوار غزه تخلیه کرد، آریل شارون نخست وزیر وقت اسراییل  اعلام کرد که حکومت اسرائیل طرح شهرک‌سازی در نوار غزه را یک‌جانبه پایان می‌دهد. ابومازن که می‌خواست از این اقدام به نفع خود سودی ببرد، نامش برده نشد و نفعی از این پیروزی سیاسی نبرد.

 

کنفرانس بین المللی صلح در محل سازمان ملل در ازای خروج از نوار غزه

 

همزمان با خروج (بخوانید فرار) اسراییل از نوار غزه تلاش های دیپلماتیک آمریکا و غرب برای برگزاری کنفرانس بین المللی صلح در نیویورک مقر سازمان ملل متحد با هدف عادی سازی روابط اسراییل و کشورهای عربی و اسلامی آغاز شد. آمریکا معتقد بود که اعراب باید در ازای اقدام خروج اسراییل از نوار غزه روابط خود با اسراییل را عادی نمایند.این درشرایطی بود که آمریکایی ها می کوشیدند در عراق به نوعی ثبات در تحقق برنامه هایش برسد. عراقی که معضل بزرگ آن زمان آمریکا شده بود و برای این امر نیاز به کمک کشورهای عربی همجوار عراق داشت.

 

پیروزی اصولگرایان در ایران

 

پیش از خروج اسراییل از نوار غزه در ایران انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد. در این انتخابات اصولگرایان به پیروزی رسیدند و دکتر محمود احمدی نژاد که دارای سیاست های ضد صهیونیستی معروفی بود به ریاست جمهوری اسلامی ایران دست یافت. رییس جمهور جدید ایران در کشاکش خروج اسراییل از نوار غزه و تلاش واشنگتن برای برگزاری کنفرانس بین المللی صلح در سخنانی در "همایش جهان بدون صهیونیسم" خواستار محو اسراییل از نقشه زمین شد. او اگرچه سخنان حضرت امام خمینی ره را تکرار کرده بود اما عنصر زمان باعث شده بود که این سخنان یکبار دیگر ملتهای مسلمان را در برابر دولت های خود که آماده حضور در کنفرانس صلح نیویورک و آشتی با اسراییل شده بودند، قرار داد.

 

 

عصبانیت آمریکا و اسراییل – واقعه تروریستی  قتل حریری در لبنان

 

پس از ناکامی اسراییل در برگزاری کنفرانس صلح نیویورک به دلیل افشاگری به موقع تهران، آمریکا و اسراییل بااتهام زنی به ایران توطئه جدیدی را علیه منطقه راه اندازی کردند تا به زعم خود نقشه سیاسی و حتی جغرافیایی منطقه خاورمیانه را به نفع خود تغییر دهند. ترور رفیق حریری نخست وزیر سنی مذهب لبنان (در اکتبر 2005) که پیش از مرگش انتقادهایی هم از حضور سوریه به عنوان متحد ایران در لبنان کرده بود محور این توطئه قرار گرفت. تا به این ترتیب با بیرون کردن سوریه از لبنلان و باصطلاح خلع سلاح حزب الله حلقه های اصلی زنجیره مقاومت در منطقه از هم فروپاشیده شود.

 

تاسیس حزب جدید کادیما و مرگ مغزی شارون 

 

پس از خروج اسراییل از نوار غزه آریل شارون به شدت از سوی هم حزبی های خود در لیکود مورد انتقاد قرار گرفت. او تصمیم گرفت با شخصیت هایی از حزب لیکود، کار و چند حزب دیگر اسراییل  حزب جدیدی به نام کادیما تاسیس نماید تا بتواند آنگونه که خود تحلیل می کرد نیازهای جدید افکار عمومی اسراییل را پاسخگو باشد. به عقیده شارون از جمله این نیازها تعیین هرچه سریعتر مرزهای نهایی اسراییل بود که می بایست با خروج ارتش از کرانه باختری چیزی شبیه خروج از نوار غزه عملی شود. در اواخر سال 2005 اما شارون به مرگ مغزی دچار شد و به حیات سیاسی خود پایان داد. ایهود اولمرت که آن زمان معاون وی و شهردار بیت المقدس بود جانشین شارون شد تا برنامه های کادیما را به پیش ببرد.

 

پیروزی حماس در انتخابات پارلمان فلسطین- جنگ 33روزه لبنان

 

 

در ژانویه سال ۲۰۰۶ جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) که پس از خروج اسراییل در غزه به قدرت بلامنازع این منطقه 5/1 میلیون جمعیتی تبدیل شده بود انتخابات پارلمان فلسطینیان را به نفع خود پایان داد. حماس هیچ علاقه‌ای به همکاری با اسرائیل نداشت و همین دلیلی بود برای تحریم همه‌جانبه اقتصادی دولت تازه انتخاب‌شده‌ی فلسطینیان از طرف آمریکا و اتحادیه اروپا. فشارها آمریکا و اسراییل آن‌قدر زیاد بود که ابومازن حدود یک سال پس از تعیین دولت جدید حماس در دسامبر سال 2006 میلادی اعلام کرد که انتخابات زودهنگام پارلمان و ریاست تشکیلات خودگردان فلسطینی برگزار خواهد شد.

 

 

 

اما اسماعیل هنیه، نخست وزیر منتخب فلسطین به شدت با این اقدام مخالفت کرد و اعلام کرد که در انتخابات شرکت نخواهد کرد. محمود ظاهر، یکی از اعضای موسس حماس، اعلام کرد که سازمان حماس در این انتخابات شرکت نمی‌کند و این سازمان اجازه برگزاری چنین انتخاباتی را نمی‌دهد. او افزود، اگر محمود عباس از ریاست تشکیلات خسته شده، می‌تواند استعفا کند. در کشاکش درگیری حماس و فتح در ژولای سال 2006 اسراییل جنگی را علیه لبنان تدارک دید. دلیل آن مشخص بود. چون آمریکا در پروژه ترور حریری موفق به شکستن حلقه وصل مقاومت در منطقه یعنی حزب الله از طریق کارکردهای دیپلماتیک و تحریم نشده بود به ناچار وارد فاز نظامی علیه این جنبش اسلامی شد و اسراییل را روانه لبنان کرد. حاصل این جنگ حیثیتی چیزی جز شکست اسراییل نبود. پس از این جنگ بود که شرایط جدید منطقه یی بروز و ظهور یافت. اسراییل چهارمین ارتش مجهز دنیا در برابر گروه چریکی حزب الله شکست خورد. این به معنای افول قدرت اسراییل و ظهور جریان جرید مقاومت دذر منطقه بود.

 

جنگ داخلی در فلسطین در سال 2007

 

شکست اسراییل به معنای شکست جریان همسو با این رژیم در فلسطین یعنی تشکیلات خودگردان به رهبری ابومازن بود. از آنجا که ابومازن نمی خواست این موفقیت جریان مقاومت که حماس نیز زنجیره یی از آن محسوب می شود، بپذیرد جنگ داخلی میان فلسطینیان آغاز شد. در ماه ژوئن سال ۲۰۰۷ جنبش حماس حماس در چارچوب شعارهای انتخاباتی خود یعنی ریشه کنی فساد و ایجاد امنیت پایدار در فلسطین در عرض چند روز بخشی از بدنه فتح را در نوار غزه به رهبری محمد دحلان ویران کرد و کنترل این منطقه را رسما به دست گرفت. دلیل این اقدام حماس نیز آغاز دور جدید از حرکتهای دحلان در جاسوسی از حماس برای اسراییل در نوار غزه بود. دحلان تمامی تحرکات حماس را برای اسراییل گزارش می کرد. همچنین خودسری های گروهک وی در نوار غزه آنقدر عمدی بود که مشخص بود سعی دارد با خرابکاری دولت منتخب حماس را ضعیف نشان دهد. بنابراین حماس اقدام به پاکسازی نوار غزه از وجود عوامل دحلان کرد.

 

محاصره سیاسی و اقتصادی نوار غزه

 

اسراییل در حمایت از جریان ابومازن در اقدامی هماهنگ با اروپا و آمریکا و حتی چند کشور عربی منطقه اقدام به محاصره نوار غزه کرد. ورود خروج مقامات دولتی حماس را به همراه روابط اقتصادی به این منطقه ممنوع اعلام کرد تا با خسته کردن مردم نوار غزه از حمایت حماس، افکار عمومی این منطقه را علیه حماس تحریک کند. تقریبا دوسال از تحریم شدید نوار غزه گذشت اما اهالی نوار غزه نه تنها دست از حمایت حماس برنداشتند که اعلام کردند در کنار این جنبش خواهند ماند.

 

حمله نظامی به نوار غزه اواخر 2008 و اوایل 2009

 

پس از شکست پروژه خسته کردن مردم نوار غزه از طریق تحریم اقتصادی اسراییل در هماهنگی با آمریکا برای به تسلیم واداشتن مردم نوار غزه اقدام به حمله نظامی با هدف اشغال این منطقه کرد. 22 روز جنایت علیه بشریت و استفاده از مدرنترین تجهیزات نظامی و همچنین استفاده از سلاح های ممنوعه هم نتوانست مقاومت ملت فلسطین و گروههای جهادی را از پا دراورد. نتیجه این جنگ هم همانند جنگ 33 روزه علیه حزب الله در سال 2006 شکست نظامی و سیاسی اسراییل بود. این شکست آنچنان رژیم صهیونیستی را با بحران مشروعیت، قدرت و امنیت روبرو کرد که برای نخستین بار آمریکا را به فکر عبور از اسراییل انداخت. این در حالی بود که خود آمریکا در عراق با مشکل بزرگری روبرو شده بود.

 

همبستگی بی سابقه با قضیه فلسطین در جهان

 

شکست اسراییل در جنگ 22 روزه و پیروزی مردم غزه درایستادگی در برابر جنایات اسراییل باعث شده بود که برای نخستین با در تاریخ اشغال فلسطین در همه قاره های جهان نسبت به مردم نوار غزه و قضیه فلسطین ابراز همدردی شود. این در حالی بود که طی سالهای گذشته آمریکا و اسراییل کوشیده بودند موضوع فلسطین را صرفا یک مسئله داخلی در درون اسراییل ترویج نمایند. در کنار این همبستگی به دلیل وضوح جنایات اسراییل برای نخستین بار شماری زیادی از سازمانهای حثقوقی علیه اسراییل اعلام جرم کردند. آمریکا برای نخستین بار اسراییل را مانع تحققق برنامه هایش در خاورمیانه معرفی کرده است و از این حیث همواره از سوی افکار عمومی داخل خود مودر شماتت قرار داد.

 

گزارش گلدستون

 

جنایات اسراییل در جنگ 22 روزه نوار غزه برای نخستین بار در سطح بین المللی از سوی شورای حقوق بشر و سپس از سوی مجمع عمومی سازمان مللل مورد تایید و  محاکمه عاملان اسراییلی این جنایت به تصویب بزرگترین نهاد بین المللی رسید. حالا فلسطینی ها در انتظار یک پیروزی دیگری هستند و آنهم محاکمه سران جنایتکار در دادگاههای صالحه. در کشاکش موضوع گزارش گلدستون جریان سازش در فلسطین دست به خطای سیاسی دیگری زد و طی هماهنگی با کشورهای عربی متحد خود در منطقه خواستار تعویق بررسی گزارش گلدستون شده بود. این موضوع پایگاه اجتماعی جریان فتح در فلسطین را بیش از پیش کاهش داد.

 

کاهش محبوبیت فتح و اعلام کناره گیری ابومازن

 

محمود عباس ملقب به ابومازن که در فوریه سال 2005  با کسب 40 درصد ارای مردم کرانه باختری و نوار غزه به ریاست تشکیلات خودگردان فلسطین و فتح دست یافته بود دست آخر پس از عدم تحقق وعده های آمریکا و اسراییل اعلام کرد که از انتخابات آتی ریاست تشکیلات خودگردان فلسطین کناره گیری می کند. اعلام کناره گیری ابومازن با همه اما و اگرها در واقع مرگ تشکیلات خودگردان فلسطین نیز محسوب می شود که به معماری خود اقای ابومازن در قرار داد اوسلو در سال 1993 با هدف وکالت امنیتی اسراییل در فلسطین و سرکوب کانونهای مقاومت در این کشور اشغال شده تاسیس شده بود. به رغم همه اتحلیل های که از دلاتیل کناره گیری ابومازن می شود همه ناظران سیاسی در یک موضوع اتفاق نظر دارند و ان اینکه عدم پایبندی آمریکا و اسراییل به وعده های خود به تشکیلات سازشکار در فلسطین باعث کناره گیری و ناامیدی ابومازن شده است. حتی اگر ابومازن از این تصمیم خود برگردد هم چیزی این مهم را عوض نخواهد کرد.

 

آمادگی مردم کرانه باختری برای از سرگیری مقاومت

 

معاون دفتر سیاسی حماس گفت که مردم کرانه باختری برای  ازسرگیری مقاومت تلاش می کنند و قصد دارند  بار دیگر در برابر اشغالگران و تشکیلاتی بایستند که در سرکوب مردم و حقوق ایشان از هیچ تلاشی فروگذار نمی کنند. به گزارش قدسنا ،" موسی ابومرزوق" در سخنرانی خود با اشاره به آخرین وضعیت کرانه باختری گفت : تا زمانی که اشغالگری هست مقاومت مردمی نیز وجود دارد. وی ادامه داد :  زمانی که حماس مبارزه نظامی با دشمن اشغالگر را به خواست خود به تاخیر می اندازد به معنای کوتاه آمدن در برابر دشمن نیست بلکه تاکتیکی نظامی است. وی افزود : غزه همچنان به پایداری خود ادامه می دهد و برای حفظ روحیه خود به هر نحو ممکن زندگی را پیش می برند و حتی غذا و لباسشان را از طریق کانالهای زیرزمینی به دست می آورند و خود را برای بازپس گیری حقوق آماده می کنند. ابومرزوق در پایان گفت : جنبش حماس تمامی این فشارها و رفتارهای را تحمل می کند و همچنان آرمانهای مقدس ملت را  پیگیری می کند و همچنان قلب تپنده امت اسلامی و عربی خواهد بود.

لینک مربوط به متن انگلیسی این مطلب کلیک کنید...  http://www.qodsna.com/NewsContent-id_20124.aspx


| شناسه مطلب: 157862







فیلم

خبرگزاری بین المللی قدس


خبرگزاری بین المللی قدس

2017 Qods News Agency. All Rights Reserved

نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است.