آنکارا و میانجی گری در روند صلح خاورمیانه

از سرگیری مذاکرات صلح میان‌تل‌آویو و دمشق پیرامون جولان از مسائل مطرح در خاورمیانه است. در حالی که مذاکرات دو طرف در سال 2000 به دلیل کارشکنی‌های صهیونیست‌ها به شکست انجامید اما  در ماه‌های اخیر طرح‌های جدیدی برای آغاز دوباره این روند مطرح شده است.

نکته قابل تامل در روند گفتگوهای کنونی فعالیت‌های ترکیه برای میانجیگری میان دمشق و تل‌آویو است. ترک ها که چندی پیش نشست سازش میان ابومازن و شیمون پرز را برگزار کرده بودند  ،درهفته‌های اخیر فعالیت‌های گسترده‌ای را برای حل اختلافات سوریه و رژیم صهیونیستی آغاز کردند. دیدارهای پیاپی مقامات آنکارا از سوریه وتل‌آویو، رایزنی با بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی و درنهایت ارائه پیشنهادهایی برای آغاز روند گفتگوها از جمله این فعالیت‌ها است.

ترکیه به دلیل روابط با تمامی طرف‌های بازیگر در تحولات خاورمیانه (رژیم صهیونیستی، اعراب، سوریه، آمریکا، اروپا) تلاش دارد تا با بازیگری در روند صلح میان سوریه وتل‌آویو، ضمن ایفای نقش در تحولات خاورمیانه به اهداف کلان سیاسی و اقتصادی دست یابد . در حالی که ترکیه امیدی به بازیگران در روند سازش گروه‌های فلسطینی و اعراب با تل‌آویو ندارد، فعالیت این کشور در مذاکرات سوریه و رژیم صهیونیستی برگ برنده این کشور درمعادلات خاورمیانه است. به عبارتی دیگر آنکارا تلاش دارد تا به عنوان بازیگر سوم میان تل‌آویو و دمشق ارتباط برقرار سازد.

با تمام این تفاسیر با توجه به شرایط سوریه و رژیم صهیونیستی برای اجرای گفتگوها، تحرک ترک‌ها بیشتر جنبه تبلیغاتی داشته است بگونه‌ای آنها نیز در اجرای این طرح تردیدهای بسیاری دارند.

این در حالی است که  از یک سو سوریه پیش‌شرط گفتگو‌ها را واگذاری جولان اشغالی بدون ارائه پیش شرط از جانب صهیونیست ها عنوان می کند ، از سوی دیگر رژیم صهیونیستی قطع روابط سوریه با ایران، حزب‌الله وگروه‌های فلسطینی را پیش‌زمینه این گفتگوها بیان کرده است. با توجه به این مساله  سوریه چنانکه بارها اعلام داشته حاضربه پذیرش پیش‌شرط‌های تل‌آویو نمی‌باشدو روابط با ایران و گروه‌های مقاومت را فدای جولان نمی‌کند و با در نظرگرفتن این نکته که رژیم صهیونیستی بر اصل حفظ منابع آبی و سرزمینی جولان برای اهداف اقتصادی و حفظ حیات خود تاکید دارد ،اجرای روندمذاکرات امری دور از ذهن می‌باشد و بیشتر به صورت مقطعی خواهد بود.

 به هر تقدیر در شرایط کنونی اجرای مذاکرات نهایی  تل‌آویو و دمشق دور از ذهن می‌باشد چنانکه مذاکرات اعراب و صهیونیست (آناپولیس) نیز بدون نتیجه رها گردید. آنچه مسلم گردیده تل‌آویو حاضر به گذشت از منابع آبی و استراتژیک جولان نمی‌باشد چنانکه سران این رژیم بارها تاکید کرده‌اند این مناطق را به سوریه واگذار نخواهند کرد و تنها درباره  بخشهایی از جولان مصالحه می‌کنند لذا روند مذاکرات کنونی جنبه تبلیغاتی دارد که لغو آن به هر بهانه ای دور از ذهن نیست .