جنبش فتح از صعود تا سقوط ( شبکه ندای قدس )

با وجود تمامی تلاش های صورت گرفته برای پایان دادن به شکاف های به وجود آمده در ساختار فتح اما جنبش فتح همچنان از بحران شدید رنج می برد.

این بحران به حدی است که رهبران این گروه فلسطینی تاکنون نتوانستند در مورد مکان و زمان مشخصی برای برگزاری ششمین کنگره سراسری خود به توافق برسند.

جنبش فتح بعنوان یکی از قدیمی ترین گروه های مبارز فلسطینی روزگاری خود را نماینده مشروع و رسمی ملت فلسطینی معرفی می کرد ، اما ورود این جنبش به پیچ و خم های سیاسی و سازش باعث شد تا سرنوشت مبهمی پیدا کند  به نحوی که اکنون مهمترین پرسش مطرح شده در رابطه با این جنبش این است که آیا فتح خواهد توانست از بحران پیش آمده سالم خارج شود؟

به اعتقاد بسیاری از کارشناسان با افزایش چند دستگی داخلی فتح در کنار مواجه شدن با چالش های بزرگی همچون ادامه مبارزه یا  در پیش گرفتن راه سازش واقعا  جان سالم به در بردن فتح از این بحران مسئله ای مبهم محسوب می شود.

به اعتقاد این کارشناسان در حال حاضر جنبش فتح سرنوشتی مبهم دارد، چند دستگی ها و انشقاقات داخلی و برنامه های سیاسی سردرگم از نقاط ضعف بزرگ این جنبش در حال حاضر محسوب می شود.

مشکلات و اختلاف نظرهایی که تاریخ آنها به چند دهه پیش باز می گردد امروز به دمل های بزرگی تبدیل شده است که سرباز کردن هر یک از آنها حیات این جنبش مقاومت پیشین و سیاسی فعلی را به خطر می اندازد.

امروز به جرات می توان گفت که بحران های فتح از چنان ابعادی برخوردار شده است که این جنبش - که روزگاری بزرگترین گروه  فلسطینی محسوب می شد- را به چالش مرگ و زندگی کشانده است.

بهترین دلیل برای این مدعا حواشی تلاش برای برگزاری ششمین کنگره جنبش فتح است .

20 سال از آخرین کنگره سراسری جنبش فتح می گذرد و این در حالی است که تا لحظه تهیه این گزارش هنوز مکان  و زمان مشخصی جهت برگزاری ششمین کنگره سراسری فتح مشخص نشده است.

با وجود آنکه شایعات در مورد برگزاری آن در موعد و محل مشخصی از این سو و آن سو می رسد اما آنچه که رسما مطرح می شود این است که به دلیل پاره ای از تمهیدات و آماده سازی ها، موعد برگزاری آن به تعویق افتاده است.

آنچه که امروز از آن بعنوان تمهیدات و آماده سازی نام برده می شود در واقع همان راضی کردن تمامی طرف ها وشخصیت هایی است که به نام فتح فعالیت می کنند تا زیر یک سقف ، در یک محل مشخص و در زمان مشخصی گرد هم بیایند و به نحوی عمل کنند که این کنگره به بزرگترین شکست جنبش فتح تبدیل نشود.

در مقابل برخی از تحلیلگران هم معتقدند این تاخیر در واقع نوعی کارشکنی یا تلاش عکس جریان آب از سوی شخصیت های حاکم بر تشکیلات خود گردان است تا بتوانند از این طریق مانع از شکل گیری نتایج انتخاباتی مغایر با خواست آنها شوند.

امروز جنبش فتح در بحران و مخمصه گرفتار است ، چند دستگی و شکاف در فتح به چنان مرحله بغرنجی رسیده است که آنرا به یک بحران واقعی تبدیل کرده است.

برخی از شخصیت های فتح هم علنا اعتراف می کنند مشکلات فتح چیزی فراتر از اختلاف نظر بین نسل های مختلف آن است ، در حقیقت برخی از شخصیت های فتح تنها به این خاطر در فتح حضور داشته وفعالیت می کنند که بتوانند به نمونه والگویی از فساد تبدیل شوند.

امروز هر فردی که به طور متوسط مسایل فلسطین را پیگیری می کند هم می تواند نام تعدادی از شخصیت های فتح را که از طریق حضور در این جنبش موفق شده است منافع تجاری و اقتصادی خود را در کرانه باختری و مناطق دیگر پیش ببرد، ذکر کند.

بهترین نمونه برای این نوع شخصیت ها محمود عباس رهبر تشکیلات خودگردان است که فساد اقتصاد وی و فرزندانش به یکی از سوژه های مطبوعات فلسطینی تبدیل شده است.

همچنین از فعالیت اقتصادی احمد قریع عضو ارشد جنبش فتح هم نباید غافل شد، در مورد این شخصیت همین بس که وی یکی از مهمترین تامین کنندگان مصالح دیوار حایلی است که توسط رژیم صهیونیستی برای محاصره مردم کرانه باختری ایجاد شده است.

از زمانی که فتح رویکرد سیاسی را هم به منش مبارزاتی خود تزریق کرد ، اختلاف و سردرگمی در سیاستگذاری های کلان این جنبش به وجود آمد .

در حالیکه برخی از شخصیت های فتح بر کارایی روند سازش و فعالیت در صحنه بین المللی تاکید دارند ، برخی دیگر از شخصیت های فتح مقاومت مسلحانه را تنها راه رسیدن به اهداف و آرمان های فلسطین می دانند.

همچنین جریانی در فتح وجود دارد که بر ادامه حضور پررنگ در تشکیلات خودگردان تاکید می کند در حالیکه جریان های دیگر آنرا بی فایده می دانند.

خارج از چارچوب فتح و در صحنه فلسطین هم قدرت گرفتن جنبش مقاومت اسلامی فلسطین(حماس) و بخصوص حضور قدرتمندش در تشکیلات خودگردان به بزرگترین خطر سیاسی برای فتح تبدیل شده است.

از سال 2006 که حماس موفق شد تشکیلات خودگردان را از طریق انتخابات در قبضه خود بگیرد ، همچنین تسلط کامل این جنبش اسلامگرا بر غزه و بعد از آن ناکامی رژیم صهیونیستی در به زانو در آوردن مقاومت اسلامی در جنگ 22 روزه همگی دست به دست هم داد که کادرهای فتح دچار سرخوردگی شده و نسبت به موفقیت جنبش خود دچار شک و تردید شوند.

حال اگر در بعد منطقه ای و بین المللی شکست روند سازش بعنوان محوری ترین استراتژی فتح یا حداقل جریان حاکم بر فتح را هم به این معادله بیافزایم حجم بحران فتح را  ملموس تر احساس خواهیم کرد.

در این برهه زمانی که منطقه و جهان شرایط خاصی را سپری می کند ، بحران های متعدد فتح این جنبش را با مشکلات ریشه ای تری مواجه کرده است به نحوی که تلاش های صورت گرفته توسط جریان های مختلف فتح بیشتر این جنبش را به سوی فروپاشی پیش می برد تا حل و فصل بحران .

بی تردید فروپاشی یا استمرار فتح بازتاب های خاص خود را بر منطقه خواهد داشت.

بر کسی پوشیده نیست که بعد از امضای توافقنامه اسلو جنبش فتح و تشکیلات خودگردان به جزء لاینفکی از یکدیگر تبدیل شدند، به نحوی که دیگر نمی توان منافع هیچ یک از این دو را از یکدیگر جدا کرد.

پس به جرات می توان گفت که جنگ داخلی فتح با هر نتیجه ای که به پایان برسد بازتاب مستقیم خود را بر تشکیلات خودگردان و به تبع آن روند سازش با رژیم صهیونیستی خواهد داشت.

با توجه به داده های موجود در مورد اختلافات فتح ، قدرت گرفتن حماس ، ناتوانی فتح در مقابله با شهرک سازی و دیگر اقدامات تجاوزگرانه صهیونیستها از طریق مذاکره، چیزی جز آینده تاریک را نمی توان برای فتح پیش بینی کرد.

به تعبیری دیگر گرچه فتح نقش غیر قابل انکاری در تاریخ مبارزه فلسطینی طی قرن بیستم داشت اما بعد از آن به یک عنوان حاشیه ای در این مبارزه تبدیل شد و این امکان هم وجود دارد که بعد از انتخابات کنگره ششم خود تنها به یک خاطره و نامی برای افتخارات گذشته تبدل شود.

منبع : شبکه ندای قدس