آموزش عالی "اسرائیل" در حال فروپاشی (اسحاق گالنور)

"اسحاق گالنور" رئیس شورای عالی آموزش در اسرائیل که اخیرا در نتیجه کاهش بودجه سازمان آموزش عالی اسرائیل استعفا کرد ،با خبر دادن از حالت رو به فروپاشی  و انهدام نهاد آموزش در اسرائیل، وزیر دارایی و حکومت اسرائیل را مسوول مستقیم اوضاع و احوال کنونی این بخش از جامعه صهیونیستی دانست .
گالنور با بیان اینکه موسسات آموزش عالی در شرف سقوط از پرتگاه نابودی هستند گفت بدلیل ضعف بودجه و بی تفاوتی مقامات نسبت به حمایت از تحصیل در مدارج عالی تر ،مسولیت تنظیم و اشراف و تعدیل تمام دانشگاه ها و دانشکده ها و مراکز علمی را از دوش خود برداشتم تا من تاوان بی مسوولیتی حکومت را ندهم .
روزنامه هاآرتض نیز در علت یابی استعفای گالنور نوشت که وی خواست با این کار "فریادی" بر ضد وزرات دارایی که مانع افزایش بودجه های کاهش یافته می شود، برآورد و به جهانیان اعلام کند که اسرائیل تنها «کشور» ی است که در سال گذشته بودجه آموزش عالی خود را 20% کاهش داده و مسوولیت آن نیز با بخش تعیین بودجه وزرات دارایی و حکومتی است که با این کاهش بودجه موافقت کرده است.
گالنور در زمان به عهده گرفتن مسوولیت نظارت بر آموزش عالی در اسرایئل امید به یک اصلاح کامل داشت ولی اکنون وی پس از آنکه دریافت اجرای چنین کاری ممکن نیست از منصب خود استعفا کرد. وی گفته است که هیچ نشانه و شاخصی از احتمال اجرای اصلاح در نهاد آموزش عالی دیده نمی شود و من که برای برنامه ریزی 10 ساله به منظور رساندن آموزش عالی به جایگاه شایسته آمده بودم اکنون با مشاهده وضعیت بحرانی اسرایئل مطمئنم که این برنامه حداقل تا چند سال دیگر مورد اهتمام کسی نخواهد بود .
وزارت دارایی در پاسخ سخنان گالنور، مسوول مستعفی نهاد آموزش عالی در وزارت علوم و آموزش عالی اسرائیل گفته است که ادعاهای وی بی محتوا و پوچ است چه آنکه امسال در توافقی با روسای دانشگاه ها پیش از آغاز سال تحصیلی جدید صدها میلیون شیکل به دستگاه آموزش عالی داده شده که بعنوان اضافه بر بودجه تخصیص یافته بوده است و همچنین بر اساس توافقی با استادان برجسته دانشگاه ها مبلغی حدود نیم میلیارد شیکل به ایشان تخصیص یافته است .
مجله "قضایای اسرائیلی" در مصاحبه ای مفصل با گالنور نوشته است که وی در پاسخ به اوضاع کنونی آموزش در اسرائیل گفت : این نهاد از بحرانی سخت رنج می برد که ده سال است ادامه یافته و ناشی از دو علت می باشد :یکی خوب و دیگر بد . علت بد آنست که حکومت بیش از 1 میلیارد شیکل از بودجه آموزش عالی را کاسته است و حتی بودجه ای معادل بودجه سال گذشته برای هر دانشجو نیز تخصیص نیافته است و با آنکه امسال حدود 250 هزار دانشجو داریم و افزایش زیادی را شاهد بوده ایم ولی بودجه کاهش یافته است !
بر اثر این حالت سطح آموزش بشدت صدمه دیده و تعداد دانشجویان در کلاسها افزایش یافته است و تجهیزات آزمایشگاه ها و کتابخانه ها و مراکز پژوهش هرگز تکافوی تعداد کنونی را نمی کند و علاوه بر این مشکل فرار مغزها نیز به مشکلات افزوده شده است و امروزه بیش از 800 هزار پژوهشگر برجسته اسرائیلی مهاجرت کرده و میلی به بازگشت ندارند .
این اوضاع نشانه بحرانی بزرگ است و کاملا برخلاف اوضاعی که در دانشگاه ها و نهادهای علمی غربی مشاهده می کنیم چه آنکه این مراکز هر روزه با بودجه بیشتر مورد استقبال قرار می گیرند و از تلاشهایشان به انحاء مختلف قدردانی می شود ولی در اسرائیل هر روز با کاهش بیشتر بودجه ها مواجهیم . سالهای گذشته اسرائیل بعنوان یک قدرت علمی شناخته می شد ولی اکنون تمام جهانیان در زمینه های علمی در حال سبقت و پیشی جستن از ما هستند .
گالنور در پاسخ به اینکه چرا بودجه ها برغم ادعای بهبود شرایط اقتصادی کاهش می یابد و اینکه آیا اشغال مستمر مناطق فلسطینی و جنگها و تخصیص بودجه های هنگفت در زمینه های امنیتی تاثیری در این مساله داشته است یا خیر گفته است : بله . کاهشهای بخصوصی در زمینه تخصیص بودجه به بخشهای مختلف مشاهده می شود که البته مختص حکومت کنونی نیست بلکه حکومتهای دیگر نیز لیستی از اولویتها را پیش رو نهاده بودند که به بسیاری جهات دیگر ضربه می زد و می توان به زبان ساده گفت که اموال سرشاری که از سوی غرب روانه اسرائیل شده است بی محابا در جهت اغراض دیگری مورد استفاده قرار گرفته و آموزش عالی آنچنان که باید مهم تلقی نشده است .
کاهش اصلی در زمان "لیمور لیفنات" وزیر سابق علوم در زمان حکومت اول و دوم آریل شارون بود (2001 – 2006) و همانطور که اشاره شد اهداف مهمتری برای صرف بودجه نیاز دارد و در غیر اینصورت نمی توان کاهش بودجه را تفسیر کرد .چرا که در زمان فقر حکومت اسرائیل در سالهای دهه 50 و 60، نسبت بودجه ای که از درآمد ناخالص ملی برای آموزش عالی اختصاص یافته بود از بالاترین نسبتها در کل جهان بود و برغم آنکه کل جامعه اسرائیل سرمایه اندکی در دست داشت ولی توجه خاصی به آموزش عالی می شد و بنا بر همین سرمایه گذاریها بود که ما اکنون جایزه نوبل داریم و دانشگاه عبری قدس جزء اولین دانشگاه های جهان رده بندی شده بود .ولی اگر اوضاع طبق همین شرایط ادامه پیدا کند دستاوردهای ما از بین می رود و دانشگاه عبری دیگر برجسته نخواهد بود و دانشگاه تل آویو و مرکز وایزمن و التخنیون نیز به همین راه خواهند رفت .
علت دیگر بحران که گفتم خوب است اینکه در 15 سال اخیر تعداد دانشجویان بشدت افزایش یافته است و تا 20 سال پیش از میان جوانان تنها 20 %‌آنها روانه دانشگاه می شدند و وقتی من در دانشگاه بودم شاید تنها 10 % به دانشگاه می رفتند ولی امروز این نسبت به 43 % می رسد و این رشد زیادی است و موسسه های اموزشی زیادی تاسیس شد ودر مقایسه با 20 سال پیش که تنها 7 دانشگاه داشتیم اکنون مجموعا 64 دانشگاه و نهاد آموزش عالی داریم که شاید بیش از اندازه باشد ولی از گذشته بهتر است. این موضوع برای یهودیان و نیز برای اعراب هر چند که شکاف عمیقی بین دو جامعه است، مایه خوشحالی است ولی اکنون درباره کیفیت اساتید نیز مشکل داریم و مشکل دیگر این که تعداد دانشجویان عرب و حریدیم که نماینده جامعه اسرائیلی نیستند بسیار افزایش یافته اند اما این میزان در میان دانشجویان یهودی وجود ندارد.

منبع: المشهد الإسرائیلی