جنگ واژه ها( 5 )خاورمیانه جدید
|
|||||||
|
اگر چه این طرح در بدو تولد مرده بود اما بررسی آن به عنوان یکی از واژه هایی که در تنشهای خاورمیانه بکار رفت از چند نکته حائز اهمیت است . اول اینکه ارائه این طرح در حقیقت نشان دهنده شکست طرح خاورمیانه بزرگ است و از سویی دیگر حاکی از هراس قدرتهای بزرگ از نفوذ گروههای اسلامی در منطقه است . این درحالی است که آمریکا از اسرائیل برای دستیابی به اهداف «خاورمیانه جدید» استفاده می‌کند. این طرح از عراق آغاز و ظاهرا اکنون نوبت به لبنان رسیده و بعد هم ممکن است سایر کشورهای عربی برسد و حتی ترکیه و ایران را نیز شامل شود. روزنامه «نیزاویسیمایا گازیه تا» برای واضح تر شدن مسئله پیرامون ابتکار عمل «خاورمیانه جدید» از سوی کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجه آمریکا، نقطه نظر چند کارشناس را در این رابطه جویا شده است. مارک توماس، مدیر برنامه های خاورمیانه و آفریقای شمالی موسسه سلطنتی تحقیقات دفاعی و نظامی، لندن: «وقتی رایس می گوید که زمان ایجاد «خاورمیانه جدید» فرا رسیده است، منظورش این است که دیگر نمی توان با موجودیت گروه حزب الله که امنیت اسرائیل را تهدید می کند، کنار آمد. در اینجا مشخص است آمریکا از اسرائیل برای رسیدن به اهداف خود استفاده می‌کند.» وی در عین حال مدعی شد: «آمریکا امکان منحصر به فردی برای مهار کردن جاه طلبی های هسته ای تهران، ضعیف کردن حکومت این کشور و قدرت نفوذ آن در منطقه، با از بین بردن حزب‌الله که قدرتمند ترین ابزار آن است، بدست آورده است.»
جان فرانسوا داگیوزان، مدیر برنامه های علمی تحقیقات استراتژیک پاریس گفت: «اصطلاح «خاورمیانه جدید» در آغاز حمله ایالات متحده به عراق مورد استفاده قرار گرفت. برای آمریکا این به معنای بکار گرفتن قدرت برای تغییر موقعیت سیاسی منطقه به گونه ای بود که بتواند موجب توسعه سیستم دموکراسی مورد نظرش شود. اکنون نیز رایس دوباره این نظریه را علم کرده است، بدون توجه به منجلابی که آمریکایی ها در عراق گیر افتاده اند. تنها این بار واشنگتن آن را در مورد حزب الله بکار می برد. احمد مصلی، پروفسور علوم سیاسی در دانشگاه آمریکایی بیروت نیز عنوان کرد: «عنوان کردن اصطلاح «خاورمیانه جدید» از جانب خانم رایس را باید به عنوان لزوم ساختار جدید منطقه‌ای که اسرائیل در محور آن قرار دارد تعبیر کرد. بقیه کشورهای خاور نزدیک باید اطاعت کنند یا در خدمت منافع اسرائیل و متحدان غربیش و پیش از همه آمریکا باشند. چنین برداشت می‌شود که این طرح از لبنان آغاز می‌شود و بعد این مفهوم سایر کشورهای عربی، حتی ترکیه و ایران را نیز در بر خواهد گرفت. این آغاز روند بسیار خطرناکی است، چرا که چنین نظمی تنها در صورت اعمال زور و جبر می تواند دوام پیدا کند. البته بعید است تلاش برای تغییر حکومت‌های حاکم بر ایران و سوریه موفقیت آمیز باشد.» خاورمیانه جدیدی در واقع ادامه همان پروژه طرح خاورمیانه بزرگ آمریکا است. آمریکاییها بر اساس یک دیدگاه – قبل از وقوع حادثه یازده سپتامبر- به دنبال تغییراتی بنیادین در منطقه خاورمیانه بودند. واین سیاستها ناشی از روند تحولاتی بود که با ماهیت اسلامگرایی در منطقه خاورمیانه طی می‌شد و آمریکا آن را به عنوان یکی از تهدیدات جدی و استراتژیک علیه منافع و امنیت ملی خود تلقی می‌کرد تا جایی که این موضوع در تدوین استراتژی امنیت ملی آمریکا در قرن 21 به طور صریح و آشکار ذکر می‌شود. پس از حادثه یازده سپتامبر این فرصت برای آمریکاییها مطرح شد که پروژه خاورمیانه بزرگ خود را اجرا نمایند. به همین جهت پس ازاشغال افغانستان اولین بار پاول وزیر خارجه وقت آمریکا مسأله تغییر جغرافیای خاورمیانه را علنی کرد و به دنبال آن سایر مقامات آمریکا به تدریج ابعاد دیگری از این پروژه را بر ملا ساختند بعد از حمله آمریکا به عراق و سقوط رژیم بعثی صدام مقامات آمریکا بار دیگر مسأله خاورمیانه نوین را یادآور شدند و عراق را به عنوان یکی از نقاط عطف تحقق این پروژه دانستند تا جای که «دیک چنی» معاون بوش اعلام کرد که راه خاورمیانه از عراق می‌گذرد این جمله بیانگر این نکته است که از نظر مقامات آمریکا، عراق در وازه ورود به خاورمیانه جدید است.اکنون در مرحله سوم پروژه سخت‌افزاری تحقق خاورمیانه بزرگ هستیم و آن تهاجم رژیم صهیونیستی به لبنان با حمایت و هماهنگی آمریکا است . همانطوری که پس از دو جنگ قبلی، مقامات آمریکا پروژه خاورمیانه بزرگ خود را یادآور می‌شدند در این مرحله نیز کاندولیزا رایس در تلاویو مورد سوال خبرنگاران قرار گرفته بود. فرا رسیدن خاورمیانه جدید را اعلام کرد. آمریکاییها تحقق خاورمیانه بزرگ، دو نوع استراتژی داشته‌اند. 1- استراتژی تغییر رژیم از طریق ابزارهای سخت افزارانه . 2- استراتژی بازسازی ساختار سیاسی کشورها دو سمت و همپیمان «وسلی کلارک» که از اعضا و دموکرات آمریکا محسوب می‌شود کتابی منتشر کرد که در آن افشاء می‌سازد که آمریکا پس از یازده سپتامبر به دنبال سرنگونی چند کشور در خاورمیانه است. اقدام آمریکا علیه افغانستان و عراق و اکنون لبنان در واقع در راستای تحقق پروژه فوق می‌باشد. به عبارت دیگر کتاب «کلارک» مؤید استراتژی سخت افزارانه آمریکا برای تغییر خاورمیانه است مهمترین هدفهای آمریکا در تغییر خاورمیانه دو چیز می‌باشد.1- خنثی‌سازی رشد اسلامگرایی.2- امنیت سازی برای رژیم صهیونیستی. وی افزود:کشورهای منطقه خاورمیانه در زمینه بیداری اسلامی به چند دسته تقسیم می‌شوند. 1- کشورهایی که سلسله جنبان بیداری اسلامی محسوب می‌شوند، مانند ایران. افرادی مانند «مایکل لدین» بارها به این نکته اشاره کرده و یا «کسینجر» استراتژیست معروف آمریکا اعلام کرد که خانه تروریسم (اسلام‌گرایان) در تهران است. 2- کشورهایی که دارای گروههاو جنبشهای اسلامی تاثیرگذار به تبعات منطقه هستند، در عین حال متأثر از جمهوری اسلامی ایران می‌باشند. مانند حزب‌ا... لبنان. آمریکاییها مدتهاست که به این نتیجه رسیده بودند که حزب‌ا... لبنان نه تنها عقبه استراتژیک جمهوری اسلامی ایران است، بلکه یکی از مروجان جدی و تأثیر گذار در منطقه محسوب می‌شود. و الگوی حزب‌ا... لبنان به تدریج در منطقه خاورمیانه رشد و تعمیق یافته است، چنانکه در فلسطین در مصر و دیگر نقاط کشورهای اسلامی شاهد آن هستیم. 3- کشورهایی هستند که متأثر از جمهوری اسلامی ایران هستند و سرسازش با روند صلح را ندارند و ضمن اینکه مانع از پروژه‌های آمریکا در خاورمیانه هستند، امنیت رژیم صهیونیستی را نیز مورد تهدید قرار می‌دهند، مانند سوریه. 4- کشورهایی که ارتباطی با جنبشهای اسلامی نداشته‌اند و در برخی مقاطع با سیاستهای آمریکا همراهی نیز داشته‌اند. لیکن به‌جهت‌قدرت‌طلبی‌مقاماتشان تهدیدی برای رژیم صهیونیستی و منافع آمریکا محسوب می‌شدند. مانند رژیم بعثی عراق. 5- کشورهای که دولتمردان آنها کاملاً با سیاستهای آمریکا سازگار هستند. اما تحولات داخلی این کشورها به گونه‌ای است که آنها را در معرض سقوط قرار داده است. و در صورت سقوط آنها رژیم‌های بر سر کار خواهد آمد که در تعارض جدی با منافع و سیاستهای آمریکا در منطقه خواهند بود. مثل عربستان ، اردن، مصر، کویت و ... با توجه به چنین شرایطی ، آمریکا پروژه خاورمیانه خود را تدوین کرد تا با ایجاد تغییرات در کشورهای فوق به دو هدف ذکر شده است پیدا کند. از همین رواست که افرادی مثل «جان نگروپونته» صریحاً اعلام کرد که برقراری دموکراسی در منطقه تنها راه تأمین امنیت رژیم صهیونیستی است. |
|||||||