روند استیلای تدریجی اسراییل بر بخش قدیمی بیت المقدس

  ایدئولوژی صهیونیسم :

روند اسکان یهودیان در شهر قدیمی ، انعکاس تاریخی و‌امتداد طبیعی ایدئولوژی صهیونیسم می‌باشد که در آن راهبرد یهودی سازی به عنوان یکی از پایه‌های اصلی سیاست دولت‌های اسراییل از زمان تشکیل رژیم عبری در سال 1948 میلادی به منصه ظهور رسید.
در این میان طرح جدید "آریل شارون" وزیر اسکان اسراییل که با تایید دولت لیکود همراه شد مبتنی بر آغاز اسکان گسترده در تمام نقاط شهر مقدس و‌در داخل و‌خارج دیوار‌ می‌باشد.
این طرح از طریق ایجاد حصار اسکانی متشکل از 36 هزار واحد مسکونی انجام می‌شود که بر اساس آن جمعیت ساکنان یهودی شهر به یک میلیون نفر افزایش یافته و‌سپس به شهر بزرگ (قدس بزرگ) تبدیل می‌شود. این شهر به حومه و‌شهرهای تابعه متصل خواهد شد.
حصاری که شارون از آن سخن‌ می‌گوید در درون قدس قرار داشته و‌شامل "جیلو" در جنوب ، محله جدید متشکل از "هارموحا" و‌"بسکات زئیف" ، "نبی یعقوب" در شمال و‌"گفعات زئیف" و‌"راموت" در غرب می‌باشد.
در این طرح ، حصار بزرگتر شامل شهرک‌های "گوش عتصیون" در منطقه "الخلیل" ، "بیت لحم" در جنوب ، شهرک‌های منطقه "رام الله" درشمال ، "معالیه ادومیم" در شرق و‌"اریحا" در غرب لحاظ شده است. همچنین جاده ای جدید احداث خواهد شد که "گفعات زئیف" را از غرب به "بسغات زئیف" در شمال متصل کرده و‌سپس از شرق به سمت معالیه آدومیم منشعب‌ می‌شود. شارون با اینگونه جاده ها قصد دارد نقشه قدس بزرگ را تکمیل کند.
از سوی دیگر ، شارون در این طرح از حمایت سیاسی تشکلی موسوم به "جبهه اسراییل بزرگ" برخوردار است. این جبهه متشکل از 10 نماینده افراط گرای کنست از جناح تندروی حزب "لیکود" و‌سایر احزاب راستگرا مانند "هتحیا" ، "تسومیت" و‌"مولیدت" است که خواستار فعال سازی روند اسکان اسراییلی ها و‌افزایش آن در تمام مناطق اشغالی هستند.
بنا بر آمارهای منتشره از سوی منابع اسراییلی ، مجموع واحد‌های مسکونی ساخته شده در قدس 40 هزار واحد است که 4 هزار واحد آن در جاده قدس - رام الله قرار دارد.

  مهاجرت معکوس :

  بر اساس برآوردهای مرکز مطالعات راهبردی قدس (مقدس) ، در صورت ادامه سیاست اسکان گسترده یهودیان در قدس مثلا برای مدت 10 سال و‌همچنین مهاحرت معکوس از طرف فلسطینی شهر به سایر مناطق مجاور (مانند آنچه اکنون در حال وقوع است) منجر به آن خواهد شد که ساکنان فلسطینی به شکل اقلیتی بسیار کوچک درآیند که بیش از 5 درصد مجموع ساکنان نخواهند بود.
این امر اندیشه اسراییل در زمینه تمرکز حضور یهودیان در تمام نقاط شهر و‌محو نشانه ها و‌آثار تاریخی و‌دینی عربی آن را جامعه عمل خواهد پوشاند و‌ایده "قدس ، پایتخت دولت فلسطین" را از بین خواهد برد.
در همین حال مقامات اسراییلی به طور عمدی و‌سازمان یافته طرح اسکان را در شهر قدیمی به مرحله اجرا درآورده اند. دولت اسراییل همچنین به موازات عملیات جاری در خارج از دیوارهای شهر ، از اوایل سال 1969 میلادی دست به احداث محله یهودی در ویرانه‌های محلات عربی به هم پیوسته یعنی "باب السلق" ، "الباشوره" و‌"باب المغاربه" زد که به طور کامل بر آن استیلا یافت. این در حالی است که این محلات به طور رسمی و‌قانونی وابسته به اوقاف اسلامی است.
روند احداث محله یهودی به شکل ساخت دیوار جدیدی از بناهای مرتفع از همه جهات به جز طرف شرقی به منصه ظهور رسید. اهمیت این دیوار به سبب توان جذب آن (100 هزار نفر) نیست بلکه به اهمیت آن در اهداف امنیتی نهفته است. مقامات اسراییلی دریافتند که شهر مقدس در زمان جنگ فلسطین در سال 1948 میلادی از سوی شمال و‌شرق باز بوده است. نظامیان اسراییلی دولت خود را به اجرای این طرح تشویق کردند که دژ هایی عظیم از ساختمان‌های مرتفع را برای حفاظت از آن در برابر حملات آتی ایجاد می‌کند.

کانال :
 
  هدف از این طرح پیوند دادن محله یهودی با مجتمع‌های مسکونی یهودیان در تمام محلات شهر قدیمی است. در سال 1972 میلادی ساکنان عرب ، 72 درصد جمعیت شهر را تشکیل‌ می‌دادند در حالی که این رقم هم اکنون حدود 65 درصد است و‌به تدریج در حال کاهش‌ می‌باشد.
در محله اسلامی که از "باب الواد" تا "دیوار گریه" (ندبه) امتداد دارد 35 خانواده یهودی در نقاط مختلف به ویژه در جاده طولانی منتهی به دیوار گریه سکونت دارد. در این میان فقط دو خانواده در منطقه "السوق القدیم" (بازار قدیمی) ساکنند.
اما سایر خانواده ها در منازل گروهی یا شخصی در ساختمان‌های نزدیک یا وابسته به مدارس دینی یهود موجود در محل یعنی عطیرت کوهانیم ، تورات کوهانیم ، شوفوبنیم و‌حزون یحزقئیل سکونت دارند. در این محل همچنین سه کنیسه ، موزه ، کتابخانه ، درمانگاه عمومی و‌دندانپزشکی مشغول فعالیتند.
این گروهها و‌مدارس دینی بیش از 800 دانش آموز یهودی را در خود جای داده اند که اکثر آنها در اواسط دهه 70 و‌اوایل دهه 80 قرن بیستم تشکیل شد. اکثر این دانش آموزان نیز اعضای احزاب سیاسی و‌دینی راستگرا مانند گوش ایمونیم ، هتحیا و‌مولیدت هستند.
عطیرت کوهانیم بزرگترین و‌فعال ترین این گروهها در امر اسکان در درون دیوارهای شهر قدیمی محسوب‌ می‌شود. این گروه در حال تحقیق و‌بررسی دقیق درباره سایر ساختمان ها در محله اسلامی از جمله از افرادی است که منطقه را پیش از سال 1948 میلادی‌ می‌شناختند. آنها همچنین به بحث و‌بررسی مجلات و‌نشریات دوران قیمومیت انگلیس بر فلسطین به ویژه کتاب یهود مشغولند.
طلاب مدرسه دینی در حال گفت و‌گو با ساکنان عرب این منازل به هدف خرید و‌سیطره بر این منازل هستند و‌تلاش ها برای استیلا بر ساختمان ها و‌مایملک قدس شرقی به ویژه شهر قدیمی همچنان ادامه دارد.
به گفته منابع عطیرت کوهانیم ، 200 خانواده یهودی در انتظار سکونت در محله اسلامی بسر‌ می‌برند.
هدف این گروه که بارها به طور علنی از سوی مسوول آن اعلام شده ، منازل عربی موجود در جاده منتهی به دیوار ندبه است.
خاخام "شلومو اونیری" سخنگوی عطیرت کوهانیم با تاکید بر این موضوع گفت : ملت اسراییل آمده تا زندگی کند پس باید در شهر قدس سکنی گزیند. یهودیان همواره در اندیشه توسعه اسکان نه فقط در محله اسلامی بلکه در تمام شهر قدیمی بوده و‌می‌باشند.
 

 قانون املاک غایبین :

  گروه "عطیرت کوهانیم" در اوایل ماه آوریل سال گذشته یک دیر وابسته به "پاتریاک ارتدوکس" واقع در "حی النصاری" (محله مسیحی ها) در شهر قدیمی را به تصرف خود درآورد.
این در حالی است که 20 خانواده از این گروه همچنان در ساختمانی با 60 اتاق سکونت دارند اما دادگاههای اسراییل در زمینه چنین تخلفی هنوز حکمی صادر نکرده اند. به هر حال مشخص است که خانواده‌های یهودی ساکن در ساختمان هیچ تمایلی به ترک آن ندارند.
اما در خارج از دیوارهای شهر قدیمی ، "هتل ابسادور" واقع در ورودی شمالی شهر قدس از چند هفته قبل با پیگرد‌های قضایی دادگاههای اسراییل مواجه شد و‌ممکن است بنا بر قانون املاک غایبین مصادره شود.
حدود یک سال قبل مسوول پرونده املاک غایبین با ارائه دادخواستی به قوه قضاییه اسراییل ، مدعی شد که سهم هتل متعلق به فلسطینی هایی است که در خارج زندگی‌ می‌کنند و‌بنا بر قانون املاک غایبین وی‌ می‌تواند در هتل دخل و‌تصرف نماید. به گفته منابع اسراییلی ، عطیرت کوهانیم در ورای این امر بوده است.
"محمود میعاری" استاد جامعه شناسی "دانشگاه بیرزیت" در کتابی به مهاجرت یهودیان به فلسطین از سال 1882 میلادی تا کنون و‌همچنین مهاجرت معکوس پرداخته است. به نوشته میعاری مهاجرت معکوس به سبب شرایط دشواری است که اسراییلی ها در آن بسر‌ می‌برند و‌باعث شده تا آنها خاک فلسطین اشغالی را بنا به دلایل مختلف ترک کنند. بر اساس این کتاب ، یهودیان ساکن فلسطین اشغالی دارای تقسیم بندی‌های طایفه ای هستند که بدین سبب مهمترین آنها اشکنازی ها ، سفاردی ها و‌سابیرا هستند.
بنا بر آمارهای موجود ، بیش از 23 درصد از یهودیان متولد فلسطین ، بیش از 16 درصد متولد کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق و‌11 درصد یهودیان مغرب هستند.

 
  ترکیب جمعیتی جدید :

شمار یهودیان مهاجر از شوروی سابق در قرن بیستم به فلسطین اشغالی بالغ بر یک میلیون نفر‌ می‌باشد. در این میان یهودیان مهاجر از اروپای شرقی از اهمیت بالایی در ترکیب جمعیتی اسراییل برخوردارند. همچنین تحولاتی که پس از فروپاشی شوروی سابق پدید آمد این معادله که جمعیت فلسطینی ها در آینده به سبب تعداد بالای فرزندان در خانواده‌های عرب در مقایسه با خانواده‌های اسراییلی بیشتر خواهد شد را بر هم زد که علت آن مهاجرت یهودیان از این سرزمین به فلسطین اشغالی است.
این مهاجران را از نظر شغلی‌ می‌توان بدین شکل تقسیم بندی کرد :
 39 درصد : دانشمندان ، آکادمیست ها ، مهندسان ، پزشکان و‌زیست شناسان.
4 / 34 درصد : پرستاران و‌بهیاران.
8 / 6 درصد : فروشنده و‌خدماتی.
 8 / 12 درصد : مشاغل آزاد صنعتی.

علاوه بر آن درصدی نه چندان اندک را مدیران تشکیل‌ می‌دهند که بازار کار و‌روند ادغام مهاجران در اقتصاد رژیم صهیونیستی و‌همچنین فرصت‌های شغلی موجود برای فلسطینی‌های ساکن در سرزمین‌های اشغالی را تحت تاثیر قرار داده اند.
هدف از مهاجرت مشخص است : فرصت شغلی ، قطعه ای زمین و‌آب و‌غذا. لذا مقامات اشغالگر 54 درصد از کرانه باختری و‌40 درصد از نوار غزه را به تصرف خود در آوردند.
 از سوی دیگر مشکل آب به سبب شرایط کنونی بسیار پیچیده است. مقامات اسراییلی از زمان اشغال سرزمین‌های عربی در سال 1967 میلادی انواع منابع آب از جمله منابع آب زیرزمینی را در اختیار گرفته و‌آن را مورد استفاده قرار دادند به گونه ای که فلسطینی ها دیگر بدون کسب مجوز نمی توانند در کرانه باختری یا نوار غزه چاه حفر کنند.
هدف اسراییل ، سیطره بر منابع آب بیشتر و‌در نهایت تامین نیازهای خود و‌تضعیف اقتصاد فلسطین است که بخش عمده آن متکی به کشاورزی‌ می‌باشد.
بنا بر گزارش‌های عربی ، اسراییل در سایه مهاجرت یهودیان 80 درصد منابع آب کرانه باختری را در اختیار گرفته در حالی که فلسطینی ها مالیات آن را‌ می‌پردازند.
نکته دیگر آنکه ، مهاجرین یهودی نیروی کار ارزان محسوب‌ می‌شوند و‌بدین سبب اسراییل امکان بیشتری برای کاهش هزینه ها و‌صادرات بیشتر کالاهای خود خواهد داشت.
به راستی آیا موارد ذکر شده ، منجر به ایجاد یک جامعه همگون در اسراییل خواهد شد یا اینکه مشکلات ، بار دیگر آنها را به سوی خارج سوق خواهد داد؟
فرآیند تحولات سیاسی پاسخ این سوالات را مشخص خواهد نمود اما به هر حال هر احتمالی وجود دارد و‌منازعه میان جامعه ناهمگون یهودی و‌جامعه همگون و‌متحد فلسطین در جریان است. اما مشکل اینجاست که طرف اسراییلی عناصر قدرت بسیاری در اختیار دارد.

  سیاست‌های جمعیتی صهیونیست ها :
 

31 اوت 1997میلادی صدمین سال برگزاری کنفرانس بال در سوییس بود. کنفرانسی که حول محور تشکیل وطن ملی یهود در فلسطین قرار داشت.
طرح تشکیل رژیم عبری چندین مرحله را پشت سر گذاشت. اول ، سازماندهی حضور صهیونیست ها در جهان و‌تحکیم پایه‌های آن و‌تشکیل دستگاههای لازم به منظور نهادینه کردن فعالیت‌های صهیونیست ها در سرزمین فلسطین ( 1960 – 1920).
دوم : تشکیل وطن ملی و‌تحکیم قواعد و‌پایه‌های موجودیت صهیونیست در خاک فلسطین در دوران قیمومیت انگلیس (1948 – 1920).
اما مرحله سوم که همچنان ادامه دارد ، از زمان تشکیل رژیم عبری در 15 مه 1948 میلادی آغاز شد.بنا بر آمارهای مختلف جمعیت یهودیان فلسطین در این سال 650 هزار نفر بود.
ازسوی دیگر ، سیاست‌های جمعیتی صهیونیست ها منجر به اخراج 850 هزار عرب از شهرها و‌روستاهایشان در الجلیل ، ساحل و‌جنوب فلسطین و‌انهدام بیش از 400 روستای فلسطینی شد.
پس از تشکیل رژیم عبری ، شرایط داخلی و‌خارجی برای جذب یهودیان فراهم شد به گونه ای که جمعیت یهودیان از 650 هزار نفر در سال 1948 میلادی به 9 / 1 میلیون تفر در سال 1960 ، 5 / 4 میلیون نفر در اواخر سال 1994 و‌بیش از 6 / 4 میلیون نفر در اواخر سال 1996 میلادی رسید.
مهاجرت در سالهای 1961 تا 1971 حدود 69 درصد و‌در سالهای 1972 تا 1982 حدود 25 درصد در افزایش جمعیت اسراییل سهیم بود. البته این رقم در سالهای 1983 تا 1989 میلادی به سبب شرایط خاص آن دوره به 5 / 7 درصد کاهش یافت.
اما پس از آن اسراییل توانست از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق به منظور جذب شمار بیشتری از یهودیان به مناطق اشغالی عربی استفاده کند. در سالهای 1989 تا 1996 میلادی بیش از 700 هزار یهودی از شوروی سابق راهی فلسطین اشغالی شدند.
علاوه بر آن مقامات اسراییلی به برنامه‌های اسکان پس از اشغال کرانه باختری ، نوار غزه و‌بلندی‌های جولان سوریه ادامه دادند. از سال 1967 میلادی بیش از 5 / 1 میلیون نفر از فلسطین و‌150 هزار نفر از جولان رانده شدند. اسراییل همچنین در راستای سیاست‌های خود به منظور اسکان یهودیان در سرزمین‌های اشغالی سال 1967 میلادی 140 شهرک در جولان احداث کرد که 230 هزار شهرک نشین را در خود جای داده است.
البته به رغم گذشت یک قرن از اولین کنگره جهانی صهیونیسم در بال سوییس و‌حدود بیش از نیم قرن از تشکیل اسراییل ، صهیونیست ها هنوز موفق نشده اند تمام یهودیان جهان را در فلسطین اشغالی اسکان دهند و‌در حال حاضر فقط 35 درصد از یهودیان جهان در فلسطین روزگار می‌گذرانند.