جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ 
qodsna.ir qodsna.ir

اماکن مقدس مسیحی اسلامی قدس(پایانی)

ضریح ها و مقام ها و مقبره های اسلامی در قدس

 

شهر قدس به فراوانی فاتحان و زائران دانشمند و محققان و رجال دین و پایبندان به حفظ حرمت قبله اول مشهور است که علت این امر نیز جایگاه دینی و ارزش واقعی ویژه آن است .امری که بسیاری از این زائران و جهانگردان ومردان مشهور تاریخ را که از آن دیدار کردند بر آن داشت تا وصیت کنند در این مکان دفن شوند .

عربها از قدیم در قدس زیسته و در زیر خاک آن دفن شدند تا در دفاع از آن و در ابراز اهتمام و تمسک به آن ،پیکرهایشان ولو پوسیده و خاک شده گواهی دهد که این شهر در طول تاریخ محل زندگی و زیارتگاه عربها بوده است .

 

 

مهمترین مقام ها و بارگاه ها :

1- گورستان ماملا : این مقبره که مأمن الله نیز نامیده می شود و از بزرگترین گورستانهای اسلامی بیت المقدس می باشد در غرب شهر و در 2 کیلومتری باب الخلیل قرار دارد و این همان مکانی است که سلیمان علیه السلام در سال 1015 قبل از میلاد مسح پادشاهی کرد و ارتش "سنحاریب" پادشاه آشوریان بهنگام ورود به قدس در سال 710 ق.م در آن اقامت کرد و ایرانیان در حمله به شهر در سال 614 ق.م و اشغال آن کشته ها را در آن دفن کرده و در زمان فتوحات اسلامی نیز کشته ها در این گورستان دفن شدند و صلاح الدین نیز بهنگام بازپس گیری قدس در سال 1187 میلادی در آن اردوگاه به پا کرد .

 

  2. گورستان الساهره: این گورستان در دیوار شمالی شهر و در چند متری باب الساهره قرار دارد و از جمله گورستانهای اسلامی بزرگ و قدیمی است و نام دیگر آن به جهت دفن سربازان کشته شده در زمان فتوحات صلاح الدین در آن  "گورستان مجاهدین" می باشد .

 

 

3. گورستان باب الرحمه : این گورستان در دیوار شرقی حرم واقع شده و از قبرستانهای مشهور اسلامی است وقبر بسیاری از صحابه و مجاهدانی که در زمان فتوحات عمر و صلاح الدین شهید شدند در آن می باشد .

 

4. قبرستان یوسفیه : در کنار باب الاسباط و شمال گورستان باب الرحمه است و امیر "قانسوه الیحیاروی" در سال(872هـ –1467م ) آنرا تاسیس نمود .

 

5.  گورستان داوود نبی : در محله داوود نبی بر کوه صهیون قرار دارد .

6.  گورستان اخشیدیان : در میان گورستان باب الاسباط است و قبر "محمد بن طغیخ اخشید" موسس دولت اخشیدیه در مصر و قبر "انوحور بن محمد اخشید " و برادرش علی  در آن قرار دارد .

 

 

مهمترین مزارها و ضریح ها

 

1- ضریح امیر محمد علی الهندی : او یکی از امیران مشهور هندی و یکی از یاریگران مساله فلسطین بود که در سال 1930 در انگلستان درگذشت و پیکرش به بارگاه مقدس مسجد الاقصی منتقل شد و در آنجا در کنار مدرسه خاتونیه مدفون گشت .

2- ضریح احمد حلمی عبدالباقی : او یکی از رهبران مشهور فلسطین بود که در سال 1963 جان سپرد .

3- ضریح عبدالقادر الحسینی : او در نبرد القسطل در سال 1948 شهید شد و در کنار پدرش به خاک سپرده شد .

4- ضریح احمد عبدالحمید شومان : یکی از معروفترین مردان بزرگ فلسطین و صاحب و موسس بانک عربی که در سال 1974 درگذشت .

5- مزار امیر سیف الدین منکلی بغا : این مزار که در داخل مدرسه بلدیه و در سمت غربی مدرسه اشرافی سلطانی قرار دارد ،در سال 782 ق. بوسیله امیر سیف الدین منکلی بغا وقف گردید .

 6- مزار ترکان خاتون : این آرامگاه که در راه باب السلسله قرار دارد بدست "ترکان خاتون" دختر امیر "تسقطای بن سلجوطای" درسال 753 آباد گشته و خود در میان آن دفن شده است .

7- مزار جالقیه : در شمال باب السلسه که طریق الواد از آن منشعب می شود قرار دارد و " رکن الدین بیبرس الجالق الصالی" سرکرده امیران دمشق که در سال 707 درگذشت آنرا ساخته و خود در آن دفن شده است .

8- مزار طازیه : این مزار آرامگاه امیر" سیف الدین طاز"یکی از بزرگ مردان دولت ممالیک در زمان ملک مظفر "حاجی" است و ضریح در طبقه اول آرامگاه واقع در باب السلسله واقع است .

9- مزار بی بی طنشق مظفریه (خاصکی سلطان) : این آرامگاه در سال 794 ق. بدست بی بی طنشق ساخته شد و او که خود در قدس درگذشت در همانجا مدفون شد و راه بی بی از برابر خانه بزرگ است .

10- ضریح مجاهد "سعد الدین الرصافی" : این ضریح در داخل تکیه (خاصکی سلطان ) قرار دارد .

11- مزار امیر "قنقبای الاحمدی" : این مزار در مدرسه بلدیه قرار دارد و متعلق به یکی از امیران ممالیک بنام "قنقبای الجابی الأحمدی" بوده است .

12- مزار سعدیه : که در باب السلسله و سمت شمالی خیابان قرار دارد و امیر سعد الدین مسعود فرزند امیر اسفهلار در سال 711 ق آنرا وقف کرده و امروزه بنام خانه خالدی شناخته می شود .

13- مزار برکت خان : که در میان حیاط ساختمان کتابخانه خالدی بر سر راه باب السلسله قرار دارد و شامل سه قبر مجاور هم از آن برکت خان و دو پسرش " بدرالدین" و "حسام الدین " می باشد .

14 – مزار شیخ قرمی : این مزار در گوشه قرمی واقع است و از آن شمس الدین محمد بن عثمان ترکمانی متوفی به سال 788 ق. است که خود در آن مدفون است .

15- ضریح شیخ ریحان : او ابوریحانه از صحابه پیامبر و بنده او بود .ضریح او در محله سعدیه در مسیر شیح ریحان داخل مسجد شیخ ریحان قرار دارد .

16- مزار اوحدیه : این مزار در باب حطه در سمت راست داخلی حرم مقدس است و ملک اوحد نجم الدین یوسف بن ملک ناصر صلاح الدین داوود بن ملک عیسی العادل برادر صلاح الدین ایوبی آنرا ساخته است .

17 -   ضریح حسین بن علی : وی در سال 1931 در عمان درگذشت و ضریح او در سمت چپ باب المطهره پایین ساختمان مدرسه عثمانیه قرار دارد .

18- ضریح فاطمه دختر معاویه : این ضریح در مقر گوشه وفائیه که در قرن هجدهم منزل "مصطفی بکری الصدیقی " جهانگرد معروف بود ،قرار دارد .

19- مزار امیر علاءالدین بن ناصرالدین محمد : جانشین قلعه صبیبیه بوده و در داخل مدرسه صبیبیه در شمال حرم قدس قرار دارد .

20 -  ضیح شیخ جراح : در شمال قدس در محله شیخ جراح در نزدیکی مسجد شیخ الجراح که در سال 1313 ق ساخته شده ،قرار دارد و ضریح مربوط به " حسام الدین الجراحی" یکی از امیران صلاح الدین ایوبی و پزشک وی است که در سال 598 ق درگذشته و در این مزار دفن شده است .

21- ضریح محمد بن عمر العلمی : در مکانی پایین گوشه اسعدیه در کوه زیتون قرار دارد و "اسعد افندی التبریزی " مفتی دولت عثمانی آنرا بنا کرده است .

22- ضریح صحابیان شداد بن اوس و عبادة بن صامت : این دو ضریح در گورستان الرحمه در شرق دیوار شرقی حرم قدسی در نزدیکی باب الرحمه قرار دارد و این دو شهید شاهد فتح قدس در سال 15 ق . بوده اند .

 

 

 

 

دوم : اماکن مقدس مسیحی

 

مهمترین مقدسات مسیحی در شهر قدس :

 

1.              کنیسه قیامت :

 

این کنیسه قبر حضرت مسیح را در خود دارد و قبر یوسف چوپان و خانواده او و نیز قبرهایی شامل پیکرهای فرماندهان صلیبیان هم در آن است .

بانی این کنیسه ملکه " هیلانه" در سال 335 م بود که در اثر پیدا شدن صلیبی که مسیح بر آن مصلوب شد ،این کنیسه ساخته شد .

 در سال 614 م کنیسه به آتش کشیده شد و کشیش " مود ستوس"‌ دو سال بعد آنرا بازسازی کرد ولی کنیسه مدتی بعد در سال 965 م بدست سلاطین اخشیدی مصر سوخت و در سال 980 م مردم آنرا ساختند ولی باز بطور کامل ویران شد و بار دیگر بنا شد تا آنک صلیبیان آمدند و ترمیم های لازم را بعمل آوردند و ساختمانها و معابد را متحد کرده و در ساختمانی یکپارچه سامان دادند .

اما صلاح الدین ایوبی در زمان فتح قدس و عقب راندن صلیبیان کنیسه را تخریب نکرد و در عوض از آن نگهداری کرده و به ارزش مذهبی آن احترام گذاشت .

در سال 1808 م آتش سوزی بزرگی باعث شد که جنبه های هنری بسیاری از این کنیسه نابود شود که بعدها بازسازی شد . در سال 1834 زلزله به آن آسیب رساند و فرانسه و روسیه وعده تعمیر آنرا دادند تا زیر نظر عثمانی ها بازسازی شود .در سال 1927 نیز زلزله دیگری تمام ستونهای آنرا به لرزه در آورد که انگلیسی ها را بر آن داشت با ستونهای آهنی و چوبی آنرا در برابر حوادث طبیعی حفاظت کنند .

 

 

2. راه  مصائب :  

این راهی است که مسیحیان معتقدند مسیح علیه السلام صلیب بدوش آنرا زیر ضربات تازیانه سربازان رومی پیمود تا به محل مصلوب شدن بر بالای تپه برسد .این مسیر از 14 مرحله تشکیل شده که از مدرسه کشیشان زن صهیون یعنی محل صدور حکم به صلیب کشیدن از سوی حاکم رومی " ثیوث" شروع شده و از غرب بسوی منطقه الواد و سپس راه ناهموار مفتی و بعد راهی که بسوی باب خان الزیت می رود و سپس به خانقاه و بعد به مقبره مقدس پیامبر در کنیسه قیامت می رسد .

در این راه بود که مسیح بارها در اثر شکنجه و سنگینی صلیب چوبی بزرگ که بر دوش می کشید و فشار خارهای تاج خار که جلادان بر سر او فشرده بودند ، از هوش رفت و بزور شکنجه و شلاق بار دیگر برخاست .

 

 

 

3. کنیسه بانو مریم :

این کنیسه در سرزمین قدرون در مکانی میان سلوان و کوه زیتون و باب الاسباط قرار دارد و شامل قبر حضرت مریم مقدس و والدین او و نیز قبر یوسف نجار است که در سالهای 450 تا 457 م ساخته شده است .

  

4. کنیسه حنه قدیسه :

این کنیسه که در شمال حرم مقدس در نزدیک باب الاسباط قرار دارد شاهد یکی از معجزات حضرت مسیح بوده است و در زمان حمله ایرانیان در سال 614 م آتش گرفت و صلیبیان آنرا بازسازی کرده و  در زمان صلاحالدین به مدرسه قیهان شافعی بدل شد و سپس فرانسوی ها آنرا از سلطان عبدالحمید عثمانی تحویل گرفته و در سال 1855 م به مدرسه تبدیل کردند .

 

 

5. کنیسه جثمانیه (پیکری):

 

این کنیسه در منطقه بین سلوان و کوه طور و باب الاسباط و کنیسه بانو مریم قرار دارد .و لاتینی ها در سال 1924 آنرا بنا کرده اند و گفته می شود که حضرت مسیح پس از سخن چینی "یهودا اسخطریوطی" درباره آن حضرت در این محل دستگیر شد .

 

 

6. کنیسه علیه "دیر صهیون" :  

این کنیست بروی قله جبل صهیون در نزدیکی باب الخلیل قرار دارد و برخی مسیحیان معتقدند که حضرت مسیح شام آخر خود را بهمراه یارانش در این دیر خورد .

 

1.      کنیسه صعود :

 

این کنیسه بروی کوه زیتون در مکانی که گفته می شود مسیح از آن به آسمان اوج گرفت ساخته شده است .

 

8. قبر البستان:

در شمال باب العامود واقع است و قبر به شکل یک جمجمه در درون صخره ای ساخته شده که به محل زیارت مسیحیان و بازدید گردشگران بدل شده است و برخی پروتستانها معتقدند که حضرت مسیح در باغی نزدیک تپه ای که یهودیان محکومان را رجم کرده و ایشان را مصلوب می کردند و جنازه شان را در دره ای نزدیک آن می انداختند ،به صلیب کشیده شده است و این همان محل است .

 

  

دیرهای مقدس مسیحیان در قدس  

دیرها

موقعیت

ملاحظات

دیر پدرمان إبراهیم

داخل بارو ،حیاط قیامت از سمت جنوب

 

دیر مارونی یوحنا المعمدان

داخل بارو.

کنیسه بیزانسی

دیر العذراء

داخل بارو ، جنوب کنیسة القیامه.

 

دیر قسطنطین

داخل بارو ، جنوب اسقفی روم در کوی نصاری

 

دیر الثبات

کنار خان قبسی ها از سمت شمال  

 

حبس المسیح

در مسیر مصائب ، داخل بارو.

 

دیر مارکرا لامبوش

شرق صلاحیه ، داخل بارو.

 

دیر بانو

نزدیک خانقاه اسلامی ، داخل بارو.

 

دیر العدس

در کوی سعدیه نزدیک زندان مسیح . داخل بارو.

 

دیر مارونی جرجس

کنار دیر لاتین ، داخل بارو.

 

دیر ارمنی

داخل بارو.

 

دیر مارفحائیل

شمال اسقفی روم ، داخل بارو.

 

دیر مارونی دیمتری

در محله نصرانی ها داخل بارو.

 

دیر مارونی نقولا

داخل بارو.

 

دیر مارتا

کنار کازانووا، داخل بارو.

 

دیر الیعازر

خارج بارو در عیزریه.

 

دیر أبی ثور

خارج بارو ، محله الثوری

 

دیر قدیس انوفریوس

خارج بارو در سرزمین ربابه بین کوه صهیون و کوه ابی ثور

 

دیر قطمون

خارج بارو درقطمون.

 

دیر الجلیل

خارج بارو روی کوه طور.

 

دیر مارونی الیاس

خارج بارو در راه قدس به بیت لحم.

 

دیر المصلبة (محل صلب)

خارج بارو ، المصلبة.

 

دیر مارونی سابا

خارج بارو ، بین بیت لحم و مارسابا.

 

دیر مارونی سابا

خارج بارو نزدیک روستای سلوان.

 

دیر المخلص

خارج بارو ، دیر لاتین.

 

دیر المسکوبیة

خارج بارو ، نزدیک باب الخلیل.

 

دیر نیاحة (نوحه گری) العذراء

خارج بارو ، جبل صهیون.

 

 

 

 

http: //www. pnic. gov. ps/arabic/alquds/city. html

 

 

 


| شناسه مطلب: 153134







فیلم

خبرگزاری بین المللی قدس


خبرگزاری بین المللی قدس

2017 Qods News Agency. All Rights Reserved

نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است.